شبکههای مجازی عامل نفاق و مضر برای دموکراسی
سرویس خارجی-
اخبار مربوط به کشورهای زیادی هر از گاهی حکایت از آن دارد که یک پیامرسان مجازی خارجی به خاطر ارتکاب یک یا چند تخلف از ادامه فعالیت در آن کشور محروم میشود. عمدتا هم به دلیل اطلاعرسانی غلط و گمراهکننده که باعث تهییج مخرب و انحراف افکار عمومی میشود و نتایج و تبعات بدی برای آن کشور دارد. دولتهای جهان از پیامرسانها میخواهند تا دقیقا مطابق سیاست آنها گام بردارند وگرنه از ادامه فعالیت در آن کشور باز خواهند ماند. مثلا در انگلیس و پس از آشوبهای سال ۲۰۱۱ لندن، شرکت سازنده پیامرسان بلک بری ملزم شد تا اطلاعات مربوط به کاربران را در اختیار دولت قرار دهد. یا نمونه دیگر که مربوط به آلمان است، برلین از آغاز سال ۲۰۱۸ قانون جدیدی را به تصویب رساند و اجرا کرد که به موجب آن شبکههای اجتماعی با بیش از دو میلیون کاربر، وظیفه دارند تا پیامهای حاوی مطالب مغایر با قانون صریح آلمان را ظرف یک شبانهروز پاک کنند. گفته میشود که شرکتهایی که این قانون را رعایت نکنند با جریمههای قابل توجهی تا ۵۰ میلیون یورو مواجه خواهند شد. حالا با همه اما و اگرها نسبت به فضای مجازی و مناظرههای گسترده درباره مفید یا مضر بودن آن، یک نظرسنجی در آمریکا نشان میدهد که مردم این کشور چندان طرفدار ارتباط در سطح فضای مجازی نیستند و آن را برای مردمسالاری خود مضر میدانند. تارنمای خبری آمریکایی «هیل» در همین چارچوب مینویسد: «تحقیقات به عمل آمده توسط موسسه نظرسنجی «پیو» (PEW) در ۱۹کشور جهان نشان میدهد؛ درحالی که سایر کشورها نظری مثبت به شبکههای اجتماعی دارند اما در این میان افکار عمومی در آمریکا نسبت به این موضوع منفی است». بر اساس آماری که پیو آن را منتشر کرده، ۶۴ درصد از جامعه آماری بزرگسال در آمریکا گفتهاند که شبکههای اجتماعی مانند توئیتر، اینستاگرام، فیس بوک و واتساپ برای دموکراسی کشورشان مضر هستند و در مقابل تنها ۳۴ درصد دراین زمینه نظر مثبتی داشتهاند. به عقیده مردم آمریکا، فضای مجازی در این کشور منجر شده تا اختلافات سیاسی به شکل چشمگیری عمیق شود. آنها تاکید میکنند دعوای حزبی در بستر فضای مجازی به شکل گستردهای زیاد شده و همین کافی است تا نفاق و بحرانهای اجتماعی هم در کشور دو چندان شود. تحقیقات پیو همچنین تاکید میکند که ۷۹ درصد از مردم آمریکایی معتقدند دسترسی به اینترنت و شبکههای اجتماعی، منجر به عمیقتر شدن اختلاف نظرات سیاسی مردم شده است. از سویی دیگر، ۶۹ درصد از آمریکاییها هم تاکید دارند که فضای مجازی، مردم را از لحاظ اجتماعی از هم دور کرده و موجب شده تا کمتر به گفتمان سیاسی بپردازند. «هیل» از نقش ترویج اطلاعات دروغ در بدبینی مردم آمریکا به فضای مجازی میگوید و مینویسد: «تحقیقات متعدد نشان داده جریان سازیهایی که در شبکههای اجتماعی با دادن اطلاعات غلط راهاندازی میشوند، بهطور جدی قادر به تضعیف دموکراسی در جامعه هستند و یک تهدید بالقوه به شمار میروند». البته تحقیقات پیو منحصر به آمریکا نیست و در سایر کشورها هم سؤالات مشابهی مطرح شده که البته نتایج یکسان در پی نداشته است. این گزارش میافزاید: «نتایج تحقیقات پیو مورد دیگر کشورها همچون فرانسه، انگلیس، استرالیا، کانادا، ژاپن، کرهجنوبی، لهستان، مجارستان، یونان، ایتالیا، بلژیک، آلمان، اسپانیا، سوئد، مالزی، سنگاپور به عمل آمده حاکی از آن است که ۵۷ درصد از جامعه آماری معتقدند که شبکههای اجتماعی عملکرد خوبی برای دموکراسی ملی آنها داشته و تنها ۳۵ درصد گفتهاند که این شبکهها تاثیر بد بر روی دموکراسی دارند». البته همزمان، ۸۴درصد از جامعه آماری پرسش در ۱۹ کشور مذکور، تاکید کردند که شبکههای اجتماعی کانونهایی مناسب برای شایعه پراکنی و انتشار دروغ هستند. به نظر میرسد که همه ملتها همزمان به فرصتها و تهدیدات فضای مجازی آگاه هستند و کموبیش هم چالشهای حضور در این محیطگریبان آنها را هم گرفته است. کشورها برای حفظ ثبات خود همزمان با انتفاع از مزایای فضای مجازی از دولتمردان خود انتظارات متفاوتی دارند.