رویای محصول ارگانیک و کرم‌های بی‌مشتری!
«ورمی کمپوست» محصول بلعیده و تجزیه شده مواد آلی توسط کرم‌های زباله‌خوار است. محصول دفع شده توسط این کرم‌ها نوعی کود را به وجود می‌آورد که از نظر عناصر، هورمون‌ها و آنتی باکتریال بودن بسیار غنی و قابل استفاده در کشاورزی است.
این کود که امروزه یکی از بهترین کودهای تولید شده در سطح جهان به‌شمار می‌رود، حدود 50 سال است در کشورهای توسعه یافته جایگزین کودهای شیمیایی شده است.
ورمی کمپوست یا کود کرم، توسط کرم زباله‌خوار تولید می‌شود. به این ترتیب که کرم زباله‌خوار با بلعیدن مواد پوسیده آلی از طریق دهان، آن را وارد چینه‌دان کرده و در آنجا با آنزیم‌های گوارشی خود مخلوط و وارد سنگ‌دان می‌کند و در آنجا آنها را خرد و آسیاب کرده و هورمون‌های مورد نیاز آن برای هضم بهتر اضافه می‌شود. در ادامه مقدار انرژی لازم بدن کرم از این مواد غذایی جذب شده و مابقی آن از طریق سیستم روده به صورت یک بسته غذایی کامل از عناصر میکرو، ماکرو، هورمون‌ها و اسیدهای آمینه در درون یک غشای ژلاتینی قرار گرفته و از روده خارج می‌شود که محصول خارج شده از ورمی کمپوست یا همان کود کرم می‌نامند.
به هر روی این کود مفید با وجود اینکه در سالیان اخیر در سطح انبوهی در کشور تولید می‌شود ولی متاسفانه به دلایلی و از جمله قیمت بالای تمام شده آن کمتر با استقبال کشاورزان و باغداران رو به روست و از همین رو تولیدکنندگان آن با مشکلاتی روبرو هستند.
مصطفی رشمیان به عنوان اولین تولیدکننده کودهای کرمی در استان سمنان در گفت‌وگو با ایسنا، یادآور شد: پایه و اساس ورمی کمپوست کود حیوانی است که توسط کرم زباله‌خوار فرآوری می‌شود.
وی گفت: این کرم می‌تواند هر ماده آلی به جز سنگ، شیشه، آهن و پلاستیک را فرآوری کند.
رشمیان با اشاره به مزایا و خواص کود ورمی کمپوست گفت: استریل بودن، بی‌بویی، برخورداری از عناصر میکرو و ماکرو، وجود اسید آمینه اصلاح‌کننده خاک، نگهدارنده رطوبت و قابلیت جذب آسان از جمله خواص و مزایای این کود است.
این تولیدکننده کودهای کرمی ادامه داد: استفاده از این کود باعث می‌شود 25 تا 70 درصد راندمان زمین زراعی و تولید محصول افزایش یابد. هم‌چنین کودهای کرمی ضمن برخورداری از توان دفع‌کنندگی آفات و حشرات، ماندگاری طولانی نیز دارند.
رشمیان با بیان اینکه این شرکت در مجموع سالانه 2 هزار تن کود تولید می‌کند، افزود: در صورت حمایت از تولیدکنندگان می‌توان میزان تولید را افزایش داد.
وی با اشاره به اینکه ترویج این محصول با وجود مزایای متعدد آن به خوبی انجام نشده است، گفت: با توجه به اینکه ورمی کمپوست یک صنعت بین بخش دامداری و کشاورزی است اگر حمایت‌های لازم از آن صورت نگیرد این صنعت نوپا از بین می‌رود.
وی با بیان اینکه شرکت‌های تولیدکننده تبلیغات گسترده‌ای به منظور جلب اطمینان خاطر کشاورزان برای استفاده بیشتر از این کود انجام داده‌اند، اظهار داشت: با این همه جهاد کشاورزی استان جز در بخش نمایشگاهی، حمایت خاصی از این صنعت نکرده است.
این تولیدکننده سمنانی تصریح کرد: اگر جهاد کشاورزی استان از تولیدکنندگان این محصول حمایت‌های لازم را داشته باشد و بخش خصوصی نیز وارد گود شود، می‌توان به آینده تولید این محصول مهم کشاورزی امیدوار بود.
وی با اشاره به هزینه‌های تمام شده این محصول افزود: در حال حاضر قیمت تمام شده این کود در بخش عرضه، برای هر کیلو 400 الی 450 تومان است.
این تولیدکننده با اشاره به مشکلات پیش روی فعالان این بخش یادآور شد: مهم‌ترین مشکلات پیش روی این صنعت نوپا وجود شرکت‌های سودجو و بی‌اطلاعی مسئولان نسبت به این صنعت است.
رشمیان گفت: هدف ما تولید سالانه 5000 تن است ولی به علت وجود مشکلاتی که در روند تولید وجود دارد، هنوز به اهداف خود نرسیده‌ایم.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات پیش روی این صنعت، وجود شرکت‌هایی است که تولیدکننده نیستند و به عنوان سرمایه‌گذار وارد این صنعت شده و تولید کرم را به صورت سبدی انجام می‌دهند.
هم‌چنین علی مومن مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با اشاره به برخی معایب این کود، گفت: مهم‌ترین معایب استفاده از کود ورمی کمپوست PH و قیمت بالای آن است.
وی با بیان اینکه مصرف این کود، به خاک و نوع کشت آن بستگی دارد، افزود: کود ورمی دارای خواص و مواد آلی بیشتری نسبت به کود حیوانی است و مواد هرز آن کمتر است.
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه این کود در عین حال بوی بد پوسیدگی نیز ندارد، اظهار داشت: این کود جدای از اینکه بیماری و قارچ کمتری دارد، از لحاظ ترکیب غذایی نیز کود کامل‌تری است و از این رو استفاده از آن می‌تواند به افزایش تولید محصول بیانجامد.
شرکت‌های هرمی، بزرگترین مانع توسعه
وی با اشاره به اینکه شرکت‌های هرمی سرمایه‌گذار بزرگترین مانع پیشرفت و توسعه این صنعت بوده‌اند، گفت: این کود قیمت بالایی دارد و تقریبا قیمت هر یک تن آن 400 هزار تومان است و همین باعث شده کشاورزان و باغداران در سطح وسیع از آن استفاده نکنند.
وی افزود: این کود بر حسب آنالیز (موارد مصرف شده) و مقدار رطوبت آن، خریداری می‌شود و در استان‌ها اگر PH آن بالا باشد مصرفش کمتر نیز می‌شود.
وی افزود: استفاده از این کود به خاطر قیمت نسبتا بالای آن در سطح وسیع زراعت به صرفه نیست و از آن در گلدان‌ها و گلخانه‌ها به صورت ترکیبی استفاده می‌شود.
مومن خاطرنشان کرد: معمولا کسانی که گلخانه دارند خودشان نیز در این زمینه فعالند و این کود را تولید و استفاده می‌کنند.