اکنون که عصر تاریک اروپا درحال آغاز است و مردم اروپا زمستانی سرد پیش‌رو دارند، به خوبی می‌توان فهمید که اتحادیه اروپا اولین بازنده جنگ جهانی انرژی خواهد بود.

با نزدیک شدن فصل زمستان، اروپایی‌ها شدیداً با کمبود انرژی مواجه هستند به طوری که آلمان کمک ۶۵ میلیارد یورویی انرژی تصویب کرده است.

همچنین خبر‌هایی از تعطیلی احتمالی بزرگ‌ترین شرکت پتروشیمی جهان یعنی شرکت BASF آلمان به خاطر نبود گاز به گوش می‌رسد که علت آن افت تامین گاز از سوی روسیه است که به تهدیدی برای ادامه فعالیت بزرگ‌ترین کارخانه پتروشیمی جهان تبدیل شده است.

اروپا دهه‌ها به فکر تنوع در منابع تامین گاز مصرفی خود است و از قبل همچین روزی را که با بحران کمبود انرژی مواجه شود را پیش‌بینی می‌کرد.

 ایران هم قرار بود در سال ۲۰۰۷ به شبکه‌ای از خط لوله‌ها بپیوندد که گاز چند کشور را از ارزروم ترکیه به پایانه «بوم‌ گارتن» اتریش تأمین بکند، همچنین ایران به عنوان دارنده دومین ذخایر بزرگ گازی در دنیا، قصد داشت صادرات گازی خود را به اروپا به‌جای ال.ان.جی از طریق خطوط لوله انجام بدهد؛ اما پیش از این‌،روسیه انحصار بازار گاز اروپا را از آن خود کرده بود.

اما اروپا می‌دانست که به شریک‌های تجاری غیر از روسیه هم نیاز دارد لذا سال‌ها اروپایی‌ها به دنبال ايجاد خط حیاتی به‌ غیر از روسیه بودند که در سال ۲۰۰۶ با کشف میدان گازی شاه دنیز در جمهوری آذربایجان اروپایی‌ها مشتری آن شدند، میدانی که ذخایر گازی آن میانگین تا ۱۰۰ میلیارد متر مکعب تخمین زده‌ شد (اما در قیاس با ۱۶ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی پارس جنوبی ایران عددی محسوب نمی‌شود) و قطعاً جایگزین پر دوامی برای اروپا نخواهد بود.

اروپایی‌ها خوب می‌دانند که در بحرانی‌ترین نقطه تاریخ به سر می‌برند در شرایطی که روسیه اروپا را متحمل جنگ کرده است و ایران هم به خاطر شرایط تحریم‌ها و فرصت کم نمی‌تواند شریک میدان گازی مناسبی برای اروپا باشد.

حال، اروپا در عصر مدرنیته باید به گذشته خود یعنی هیزم و زغال‌سنگ روی بیاورد و گزینه‌های زیادی روی میز ندارد.

 همچنین اروپا خوب می‌داند ایران علاوه ‌بر داشتن میدان‌های بزرگ گازی، معادن بسیار زیاد زغال‌سنگ هم دارد که بنا به قیمت مناسب، مسیر دریایی مطمئن و وجود کشتی‌های فله بر مناسب‌ترین گزینه برای اروپاست تا بتواند کمبود انرژی را تا حد زیادی جبران بکند.

همچنین یکی از مهم‌ترین کاربرد زغال‌سنگ برای تولید انرژی وتهیه کک برای صنایع فولاد ‌سازی است به طوری که در سال 2001 حدود 70 درصد فولاد دنیا با مصرف زغال‌سنگ تولید شده و هنوز هم زغال‌سنگ در جهان برای تأمین انرژی و سوخت نیروگاهی از اهمیت بالایی برخوردار است.

همچنین دیگر استفاده‌هایی که در جهان از زغال‌سنگ می‌شود شامل تولید انرژی الکتریکی، صنایع تولید سیمان،پالایش آلومینا، کاغذ‌سازی، صنایع شیمیایی و دارویی، زغال قیری پالایش شده، بازیابی گاز آمونیاک برای تولید کود شیمیایی، رنگ‌دانه‌ها، تصفیه آب، سوخت مایع، محصولات پلاستیکی و فیبرها، تولید فلزات، آلیاژها، فروآلیاژها و... است.

زغال‌سنگ ایران عمدتاً به سه کشور چین، هند و پاکستان صادرات می‌شود.

 همچنین ایران حدود 1.5 میلیارد تن ذخایر استخراج شده دارد و این میزان با توجه ذخایر زمین‌شناسی، معادن و ظرفیت‌هایی که در کشور داریم قابل افزایش تا 14 میلیارد تن هم خواهد بود، اما در ایران به دلیل وجود منابع عظیم نفت و گاز، توجه به سرمایه‌گذاری و توسعه بخش زغال‌سنگ مغفول مانده است.

حال امیدوارم با توجه به این مهم که زیرساخت‌های انرژی جهان از فضای سنتی خود پوست‌اندازی کرده و رو به تحولات تکنولوژی در حال حرکت است، ما هم نباید از این حرکت غافل بمانیم و باید این را دانست که هر تصمیم و هر سیاستگذاری اشتباهی می‌تواند ما را از این مسیر به عقب بیندازد.

اکنون یکی از تحولات انرژی در جهان، نیاز دنیا به زغال‌سنگ است و در همین راستا باید اقداماتی برای تعیین قیمت زغال‌سنگ، بالا بردن ایمنی معادن، به‌کارگیری تکنولوژی و ماشین‌آلات روز دنیا در بهره‌برداری از معادن جهت تولید کنسانتره زغال‌سنگ با کیفیت انجام گیرد.

ما اکنون در نقطه حساسی از تاریخ قرار گرفته ایم و سیاست‌های انرژی دنیا به شدت درحال تغییر و حرکت در مسیر جدیدی هستند، همچنین زغال‌سنگ یک منبع ارزان انرژی به شمار می‌آید و همین امر عاملی شده تا کشورها تمرکز زیادی بر استفاده از این محصول داشته باشند،حال که تقاضا در کشور برای این کانی افزایش داشته است و اگر ساماندهی قیمت‌ها انجام گیرد و سرمایه‌گذاری در استخراج معادن زغال‌سنگ انجام شود می‌توان به آینده‌ای خوب برای این نعمت با ارزش در کشور امیدوار بود.