پرسش:
در مورد سند زیارت جامعه کبیره و این فراز از آن: جعل صلواتنا علیکم و ما خصنا به من ولایتکم طیبا لخلقنا و طهاره لانفسنا و تزکیه لنا و کفاره لذنوبنا» را که درباره ولایت است، توضیح دهید.
پاسخ:
زیارت جامعه مورد قبول علما و بزرگان شیعه است. بزرگانی؛ مانند شیخ صدوق و شیخ طوسی سند آن را تایید کرده‌اند.(1)
زیارت جامعه کبیره، دارای معانی بسیار روحانی و باعظمتی است و تاکنون شرح‌های زیادی در تفسیر وتوضیح این زیارت نوشته شده است. آنچه ما در این جا در شرح این فراز، ذکر می‌کنیم خلاصه و برداشتی از این شرح‌ها است.
در ترجمه این فراز چنین آمده است: «خداوند صلوات و درودهای ما را بر شما، برای پاکیزگی اخلاق ما، پاکی جان، تزکیه و بخششی برای گناهانمان قرار داد.»(2)
این فراز از این زیارت، در بیان آثار صلوات و درودهایی است که ما برای امامان معصوم(ع) می‌فرستیم. از جمله این آثار به ترتیبی که در این فراز آمده این است:(3)
1. قبولی ولایت امام معصوم(ع) و درود فرستادن بر آنها و به برکت ولایت آنها، اخلاق ما نیکو می‌شود و ما متخلق به اخلاق الهی می‌شویم؛ چرا که آنان آمده‌اند تا مکارم اخلاق را به اتمام برسانند.
2. همچنین از این قسمت استفاده میشود که محبت و ولایت امامان، علامت حلال‌زادگی و پاکی ولادت نیز بوده؛ زیرا در روایاتی وارد شده که پیامبر(ص) فرمودند: «رسول خدا(ص) فرمود هر که ما خاندان را دوست دارد، خدا را به اولین نعمت حمد کند، عرض شد اولین نعمت کدام است، فرمود حلال‌زادگی، دوست ندارد ما را، مگر حلال‌زاده.»(4)
3. اثر دیگر ولایت امامان پاکی روان و جان ما است، همان‌طور که ظاهر بدن در مواردی کثیف و آلوده می‌شود، درون ما نیز در اثر گناه و معصیت آلوده می‌شود و درود و صلوات بر امامان باعث برطرف شدن این آلودگی می‌شود ودل را نورانی می‌کند و این یادآوری، تاریکی درون ما را از بین می‌برد.
4. صلوات بر آنها باعث رشد و نمو و تزکیه درون ما می‌شود. این صلوات باعث می‌شود، قلب و حقیقت ما از پلیدی‌ها پاک شود.
5. صلوات باعث آمرزش گناهان می‌شود. بر طبق آنچه در روایات بیان شده، درود فرستادن به امامان باعث بخشش گناهان می‌شود. از جمله این روایات، روایتی است که امام رضا(ع) نقل می‌فرمایند: «دوستی ما اهل بیت گناهان را می‌پوشاند و حسنات را دو برابر می‌کند.»(5)
سر این که صلوات‌ها و این ولایت، آثار این چنینی را به دنبال دارد این است که حقیقت محمدیه و جانشینان حضرت، مظاهر تامه شئونات و کمالات الهی‌اند و دوستی و درود فرستادن بر آنها کمک گرفتن از آنها است.
پی‌نوشتها:
(1) نظامی همدانی، علی، سیمای ائمه در شرح زیارت جامعه، ج1، ص 22، قم، چاپ اول، انتشارات فرائض، 1378.
(2) نقوی، سیدمحمد تقی، شرح زیارت جامعه، ص 360، تهران، چاپ اول، مؤسسه نشر امام صادق(ع)، 1378.
(3) سیمای ائمه در شرح زیارت جامعه، ج3، ص 103-109.
(4) شیخ صدوق، امالی، ص 475، ح14، «حدثنا الحسین بن ابراهیم بن ناتانه رحمه الله قال حدثنا علی بن ابراهیم عن ابیه ابراهیم بن هاشم عن محمد بن ابی عمیر عن ابی زیاد النهدی عن عبیدالله بن صالح عن زید بن علی عن ابیه علی‌بن الحسین عن ابیه الحسین بن علی عن ابیه امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع) قال قال رسول‌الله(ص) یا علی من احبنی و احبک و احب الائمه من ولدک فلیحمدالله علی طیب مولده فانه لایحبنا الا من طابت ولادته و لایبغضنا الا من خبثت ولادته».
(5) همدانی درودآبادی، سیدحسین، الشموس الطالعه، شرح زیارت جامعه، ص 468، ترجمه، محمدحسین ناییجی، قم، چاپ سوم، انتشارات مسجدجمکران، 1387.