چنان‌که در خبرها آمد، به گزارش پلیس استان ساسکاچوان کانادا روز یکشنبه ۴ سپتامبر (۱۳ شهریور) در پی حملات با چاقو در چند نقطه از این استان دست‌کم ۱۰ نفر کشته و ۱۵ تن مجروح شده‌اند. پلیس هنوز نتوانسته اطلاعاتی درباره انگیزه این جنایت ارائه کند. به گفته «روندا بلکمور»، افسر پلیس این استان برخی از قربانیان احتمالاً به‌طور تصادفی انتخاب شده‌اند.

رسانه‌های کانادایی گزارش دادند که حملات در دو منطقه در ساسکاچوان از جمله در سرزمین‌های بیشتر بومی نشین «قوم جیمز اسمیت کری» و «ولدون» رخ داده است. بنابر گفته پلیس دو مظنون به نام‌های «دیمین سندرسون» و «مایلز سندرسون» شناسایی شده‌اند که فراری هستند. دو مظنون در مرکز استان رجینا‌، تقریبا ۳۰۰ کیلومتر دورتر از محل جنایت دیده شده‌اند. پلیس به دنبال دو مرد در استان‌های مجاور منیتوبا و آلبرتا است. ساسکاچوان در جنوب کانادا و هم‌مرز ایالت‌های داکوتای شمالی و مونتانا در آمریکا است. مساحت این سه استان در مرکز کانادا بیش از پنج برابر مساحت آلمان است. در بیانیه مقامات بومی آمده است که این حملات ممکن است مربوط به «مواد مخدر» باشد. فدراسیون ملل بومی مستقل در این باره گفته است: «این ویرانی است که با ورود مواد مخدر غیرقانونی خطرناک به جوامع‌مان مشاهده می‌کنیم.» این فدراسیون نماینده ۷۴ گروه بومی در ساسکاچوان است. [البته مقامات بومی توضیحی نداده‌اند که چطور اگر مواد مخدری غیرقانونی باشد خطرناک و زیان‌آور است و چگونه می‌توان مواد مخدر قانونی ‌را استثنا کرد.]  این خبر و یادآوری ارتباط یک جنایت هولناک با مواد مخدر، نگارنده را یاد قانونی می‌اندازد که چند سال پیش در کانادا تصویب شد. از تابستان سال ۲۰۱۸ شهروندان کانادایی می‌توانند به طور قانونی ماری‌جوآنا بکارند و مصرف کنند. همان موقع ادعا شد که «این اقدام برای جلوگیری از برخی جرایم سازمان‌یافته، کاهش فشار بر پلیس و سیستم قضایی و بهبود بهداشت عمومی صورت می‌گیرد.» قانونی‌کردن مصرف ماری‌جوآنا برای استفاده تفریحی (موسوم به قانون ماری‌جوآنا، لایحه سی-۴۵) را مجلس عوام کانادا در اواخر نوامبر ۲۰۱۷ (آذر 1396) تصویب کرد و به مجلس سنا فرستاد. سنای کانادا این لایحه را با اصلاحات متعدد تصویب کرد و آن را برای رأی‌گیری به مجلس عوام باز پس فرستاد. در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸ (28 خرداد 1397) مجلس عوام با اکثر اصلاحات سنا موافقت کرد و در نهایت سنا آن را به عنوان قانون تصویب کرد. متعاقب آن نخست‌وزیر «ترودو» که در موضع‌گیری‌های لیبرال! سابقه طولانی دارد اعلام کرد که استفاده تفریحی از ماری‌جوآنا از تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۸ (25 مهر 1397) در کانادا عملی مجرمانه نخواهد بود. جالب است که بدانیم آزاد شدن مصرف ماری‌جوانا در کانادا یکی از وعده‌های انتخاباتی جاستین ترودو نخست‌وزیر این کشور در سال ۲۰۱۵ بود. کانادا پس از اوروگوئه دومین کشور جهان بود که در آن خرید و فروش ماری‌جوانا برای استفاده شخصی ممنوع نیست. البته آمریکا نیز به آنها پیوست.

نکته جالب توجه‌ آن‌که حدود شش ماه پس از آزادشدن کشت و مصرف ماری‌جوانا (شاه‌دانه، کانابیس) در کانادا، مصرف این ماده مخدر در این کشور افزایش چشم‌گیری پیدا کرد. بر اساس نتایج پژوهش اداره ثبت‌، افزایش مصرف این ماده مخدر بیش از همه بین مردان ۴۵ تا ۶۴ ساله مشهود است. در واقع این‌که گفته می‌شود اگر مردم از چیزی منع نشوند اقبال به آن کم خواهد شد، این‌جا صادق نبود. اما حالا جای این پرسش وجود دارد که چه ماده مخدری آزاد شد؟ 

چند سال پیش از آن‌که کانادا چنین تصمیمی بگیرد محققان بریتانیایی در مقاله‌ای که در مجله پزشکی «The Lancet Psychiatry» به چاپ رسید، نشان دادند که مصرف مرتب ماری‌جوانا خطر ابتلا به روان‌پریشی را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. «تتراهیدروکانابینول» ماده محرک عصبی اصلی موجود در شاه‌دانه (ماری‌جوانا) است. این ماده با تحت تأثیر قرار دادن سیستم عصبی مرکزی بدن، باعث بروز عوارضی نظیر افزایش حساسیت حواس و اختلال در درک محیط در انسان‌ها می‌شود. خطر ابتلا به روان‌پریشی در مصرف‌کنندگان تفننی ماری‌جوانا با تتراهیدروکانابینول بالا (کمتر از یک بار در هفته) دو برابر ‌و در میان کسانی که به طور مرتب در روزهای آخر هفته این ماده مخدر را استعمال می‌کردند سه برابر بوده است. کسانی که به طور روزانه ماری‌جوانا با تتراهیدروکانابینول بالا مصرف می‌کردند، بیش از پنج برابر با خطر ابتلا به روان‌پریشی مواجه بودند. البته این تنها یک پژوهش در این زمینه بود؛ برای مثال پیش‌ از آن در سال ۲۰۱۳ نتیجه تحقیقی منتشر شد که تهیه‌کنندگان آن سعی کرده بودند ثابت کنند مصرف چندین ساله ماری‌جوانا موجب کاهش ضریب هوشی در انسان می‌شود.

باری، نگارنده با طرح مقدمات فوق نمی‌خواهد بگوید مصرف ماری‌جوانا سبب جنایت اخیر شده و همچنین نمی‌خواهد چیزی را از لحاظ معرفت‌شناختی اثبات کند، بلکه تنها می‌خواهد این احتمال عقلایی را مطرح کند که وقتی مواد مخدر خطرناک هستند، با قانونی کردن آنها گرچه دست قاچاقچیان مواد از این بازار کوتاه می‌شود، اما نمی‌توان از خطرات آن کاست. نمی‌توان از لیبرالیسم چوب جادو ساخت و با زدن آن به هر چیزی آن را تبدیل امری «درست» کرد. در واقع با موضع لیبرال گرفتن در برابر «خطرها» نمی‌توان آنها را به «فرصت‌ها» بدل کرد. پرسش این است که آیا آزاد کردن مواد مخدر کانادا را به جای امن‌تر و بهتری تبدیل کرده است؟ برای روشن‌تر شدن بحث در مورد «همیشه لیبرال بودن» در پایان مثالی تاریخی آورده می‌شود. آن‌هایی که تاریخ روشنفکری اروپا را مطالعه می‌کنند مطلع هستند که ده‌ها تن ازچهره‌های برجسته فرهنگی و روشنفکری فرانسه در۲۳ می‌۱۹۷۷ (2 خرداد 1356) ضمن نامه سرگشاده به مجلس فرانسه، نوشتند: ‏«تبدیل پدوفیلیا (میل به‌آمیزش جنسی با کودکان) به یک تابو، مصادره تحمل ناپذیر هستی و معنای زیست انسانی است. حیف است که کودکان به سبب نقش‌هایی که جامعه برای آنها تدوین و تبيین کرده نتوانند از تجارب جنسی آزاد با بزرگسالان برخوردار شوند.»[کذا!]

*منابع در دفتر روزنامه موجود است.