عملکرد آژانس انرژی اتمی مصداق سیاسی‌کاری و استاندارد دوگانه است
پایگاه اینترنتی شبکه «المیادین» در گزارشی به روند کار و فعالیت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرده و مهم‌ترین چالش‌ها در عملکرد آن را سیاسی‌کاری، وابستگی به قدرت‌های جهانی و انحراف از مسیر درست در بررسی‌های فنی خود برشمرده است. این گزارش همچنین به خارج بودن رژیم صهیونیستی از دایره نظارت سازمان انرژی اتمی و عدم اطلاعش از فعالیت‌های هسته‌ای تل‌آویو اشاره می‌کند که نشانگر استانداردهای دوگانه این نهاد است.
سیاسی‌کاری و انحراف از واقعیت
در این گزارش آمده است: اتهامات به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر سیاسی بودن ارزیابی‌ها، انحراف از حقیقت در بررسی‌ها، عدم تعهد به بی‌طرفی و فعالیت آن به عنوان بازوی ایالات متحده آمریکا مانند همه ساختارها و نهادهای سازمان ملل متحد ادامه دارد. این انحرافات و اتهامات در مذاکرات فعلی برنامه هسته‌ای ایران که در مسیر ادعاهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد، مشهود است. در حالی که بسته شدن این پرونده توام با سیاسی‌کاری روی وضعیت تهران تاثیر زیادی ندارد؛ در حالی که واشنگتن اصرار دارد مسیر مذاکره را از رابطه تهران با سازمان ملل منحرف کند.
بر اساس این گزارش، «اکثم سلیمان» روزنامه‌نگار و کارشناس مسائل اروپا، درخصوص شیوه کار و فعالیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با شبکه المیادین، در اشاره به تفاوت لحن صحبت‌ها و مواضع «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مذاکرات رفع تحریم‌های ایران و نیروگاه زاپروژیا اوکراین، تصریح کرد: «لحن صحبت‌های مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی درباره نیروگاه زاپروژیا، لحنی دیپلماتیک است؛ و دلیل این لحن ترس از سیاسی‌شدن روند رسیدگی‌های آژانس است که سابقه‌ای تاریخی دارد؛ آژانس انرژی اتمی نباید مثل پلیس غرب عمل کند، بلکه باید عملکرد و نقش آن باید صرفاً عملکردی فنی باشد.»
وی در ادامه این گفت‌وگو خاطرنشان می‌کند که ترس مسکو از رسیدگی به موضوع نیروگاه زاپروژیا این است که کرملین می‌داند این مسئله فقط به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برنمی‌گردد، بلکه به تمام نهادهای سازمان ملل مرتبط می‌شود که روند فعالیت‌شان سیاسی شده است. این کارشناس مسائل اروپا تاکید می‌کند که «سیاسی کاری هرگز از روند رسیدگی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جمله در پرونده هسته‌ای ایران دور نبوده است». وی در ادامه توضیح می‌دهد که تجارب تاریخی از پرونده‌های عراق گرفته تا سوریه، سوء‌ظن‌ها به فعالیت‌ها و روند کاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان منع اشاعه سلاح‌های شیمیایی را تقویت کرده و مشروعیت می‌دهد. موضوع برای ایران روشن است که امضای توافقنامه بدون بسته‌شدن پرونده آژانس، توافق را بی‌معنا می‌کند.
فعالیتی خاکستری
بر مبنای استانداردهای دوگانه
به گزارش المیادین، نکته جالب توجه این است از این آژانس به عنوان «دیده‌بان هسته‌ای» یاد می‌شود، اما در واقع نظارت آن تنها به اعضای معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای محدود می‌شود. بنابراین، در چنین معادله‌‌ای رژیم صهیونیستی خارج از کنترل آژانس باقی می‌ماند؛ نتیجه آن است که تل‌آویو بر سیاست خاموشی و سکوت هسته‌ای خود، باتوجه به همدستی با جامعه بین‌الملل و حمایت‌های آمریکا، پافشاری کرده و به مسیر نادرست خود ادامه می‌دهد. گذشته از چشم‌پوشی آژانس انرژی اتمی از وجود زرادخانه هسته‌ای رژیم صهیونیستی، علامت سؤال‌های دیگری نیز در ارتباط با عملکرد آژانس طی سال‌های گذشته ایجاد شده است. این علامت سؤال‌ها به ویژه درخصوص روابط آشفته آژانس با ایران و برنامه هسته‌ای آن، در حالی که برنامه تهران اهداف صلح‌آمیز را تایید می‌کند و از آژانس می‌خواهد که از سیاسی‌شدن بررسی‌ها پرهیز کند.
در ادامه این گزارش آمده است: آژانس انرژی اتمی بعد از سخنرانی «دوایت آیزنهاور» رئیس‌جمهور ایالات متحده در برابر مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۵۳ تحت عنوان شعار «تسخیر اتم برای صلح» تأسیس شد، اما تولد رسمی آن سه سال بعد با اتفاق آرا ۸۱ کشور شکل گرفت. آژانس انرژی اتمی به عنوان نهادی حساس و بخشی مهم از سازمان ملل متحد موظف است با کشورهای عضو و شرکای متعددی در سراسر جهان تعامل داشته باشد و کار کند؛ کار فعالیتی که باید در چارچوب ماموریت دوگانه اشاعه هسته‌ای در زمینه‌های علمی صلح‌آمیز و نظارت بر این روند اشاعه صلح‌آمیز، در جهت حصول اطمینان از عدم استفاده از آن برای اهداف نظامی باشد.
مقام آمریکایی: در حال بررسی پاسخ ایران هستیم
«ساموئل وربرگ»، سخنگوی منطقه‌ای وزارت امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «الشرق» تصریح کرد که کشورش در حال رایزنی با متحدان خود درخصوص پاسخ ایران به نقطه نظرات آمریکا در مورد پیش‌نویس توافق هسته‌ای است و آمریکا پاسخ خود را پس از پایان رایزنی‌ها به اتحادیه اروپا که نقش میانجی را ایفا می‌کند، ارسال خواهد کرد.
سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه آمریکا تصریح کرد: آمریکا در حال هماهنگی و رایزنی با متحدان اروپایی امضاکننده این توافق (انگلیس، فرانسه و آلمان) است. وی افزود: باید نقطه نظرات ایران را بررسی کنیم و در زمان مناسب از طریق میانجی اروپایی به آن پاسخ خواهیم داد.
این مقام آمریکایی گفت که آمریکا معتقد است که «تا زمانی که بر سر همه جزئیات توافق نکنیم، توافقی وجود ندارد.»
وربرگ در ادامه گفت وگو با شبکه تلویزیونی الشرق گفت که کشورش معتقد است که «تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نباید به شروط بازگشت به توافق هسته‌ای مرتبط شود زیرا ایران با توجه به تعهداتش در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بایستی با آژانس همکاری کند.»
این مقام آمریکایی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت که آمریکا سازوکارها و ابزارهای لازم را برای برخورد با آنچه به زعم وی «چالش‌های امنیتی از جانب ایران به‌ویژه در حوزه برنامه موشکی است» دارد.
برپایه این گزارش، وربرگ در ادامه همچنین مدعی «خطرناک بودن» برنامه دفاعی و بازدارنده موشکی ایران شد و آن را «خطری برای امنیت آمریکا و متحدانش در خاورمیانه- حتی در صورت بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی-» خواند.
روایت نماینده مجلس
از پیش‌نویس توافق احیای برجام
«علی خضریان» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در یادداشتی درباره پیش‌نویس توافق احیای برجام نوشت: «در نشست با فعالان دانشجویی دانشگاه‌های تهران پیرامون متن پیش‌نویس مذاکرات وین، ضمن انتقاد از برخی پنهان‌کاری‌ها و کلی‌گویی‌ها که منجر به انحراف از محتوای متن می‌شود، بر ضرورت بهره‌مندی از ظرفیت فعالان سیاسی و دانشگاهی در جهت بررسی و نقادی با هدف رسیدن به یک توافق خوب تأکید شد.
خضریان نوشت: بر اساس متن پیش‌نویس، این‌طور نیست که آمریکا، تحریم‌های برجامی را رفع و سپس ما آن را راستی‌آزمایی کنیم و در صورت رفع تحریم‌ها، ایران اقدامات کاهشی هسته‌ای خود را بعد از تحقق آن دو شرط، انجام دهد. بلکه قبل از رفع همه تحریم‌ها، ایران باید اقدامات خود را انجام دهد. برای نمونه، در ضمیمه سوم توافق، ۶ مرحله در نظر گرفته شده است و در صورت امضای این متن، پس از روز جمع‌بندی، آمریکا سه دستور اجرایی که مربوط به تحریم‌های نفتی نیست را رفع می‌کند و ایران بلافاصله قبل رفع تحریم نفتی و راستی‌آزمایی آن، عمده اقدامات کاهشی هسته‌ای خود را آغاز می‌کند.
نماینده مردم تهران افزود: یکی از موضوعاتی که می‌بایست در متن توافق به آن توجه شود این است که آمریکا می‌بایست تضمین دهد که از توافق خارج نشده، مکانیسم ماشه را اعمال نکرده و تحریم جدیدی وضع یا باز وضع نکند، اما متأسفانه هیچ‌یک از تضامین بیان‌شده تاکنون در متن توافق اخذ نگردیده است به‌طوری‌که در بند ۱-۵ تصمیم کمیسیون مشترک، سخنان بایدن و یا به تعبیری مکتوب آن در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۱ به‌عنوان یک تضمین محکم مورد پذیرش قرار گرفته است. جالب‌تر آنکه در همین بیان نیز به‌جای اینکه آمریکا به ایران تضمین دهد، انجام تعهدات آمریکا مشروط به انجام تعهدات ایران شده است!
وی اضافه کرد: در بند ۷-۵ پیش‌نویس توافق نیز به‌جای تضمین آمریکا برای عدم خروج مجدد از برجام، صرفاً بیان شده است که آمریکا اگر تحریم‌ها را باز وضع کند، شرکت‌ها تا ۲.۵ سال مشروط به اینکه قرارداد پیش از باز وضع باشد و ایران به تعهداتش پایبند باشد، فرصت دارند که به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
خضریان نوشت: در متن موجود، راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها به خود آمریکا سپرده شده و در بند ۱۸ ضمیمه سوم پیش‌نویس توافق احتمالی آمده است که آمریکا برای راستی‌آزمایی رفع تحریم، صرفاً یک بیانیه می‌دهد و همین امر راستی‌آزمایی تلقی خواهد شد. و ایران طبق این متن، هیچ نقشی در راستی‌آزمایی ندارد.
عضو کمیسیون اصل 90 مجلس ادامه داد: یکی از مسائلی که در بند ۹ ضمیمه سوم متن پیش‌نویس آمده این است که بعد از ۶۰ روز، یعنی بعد از روز تأیید و انجام بسیاری از تعهدات ایران، ملت ایران می‌تواند تا سقف ۵۰ میلیون بشکه صادرات نفت داشته باشد، مشروط به اینکه به کشوری نفت بفروشد که آمریکا نیز رضایت خود را اعلام کرده باشد! ضمن اینکه فروش نفت وقتی ارزشمند است که ایران بتواند ارز دریافتی را به ارز دلخواه خود حتی غیر از دلار و یا یورو تبدیل کند، تا بتواند تجارت خود را با کشورهای دیگر سامان دهد. اما آمریکا با این امر مخالفت کرده و صرفاً طرف اروپایی در بند ۸ این متن قول داده است که با ایران تعامل کند!
وی نوشت: از مشکلات دیگر تجارت این است که بانک‌های خارجی موظف به شناسایی مشتری خود بوده تا با واسطه یا بدون واسطه با افراد و موجودیت‌های تحریمی در ایران ارتباط نداشته باشند. در غیر این صورت مورد جریمه‌های سنگین آمریکا قرار می‌گیرند. متأسفانه این مشکل در توافق به قوت خود باقی است.
خضریان همچنین افزود: موضوع عدم رفع مسئله FTO و تسرّی این موضوع به مجموعه‌های دیگر، پذیرش باقی ماندن بیش از ۱۶۰۰ فرد و موجودیت ایرانی در تحریم و همچنین عدم تعهد برای مختومه شدن پرونده ایران در آژانس از سوی طرف غربی‌ها، از دیگر مطالبی بود که در این جلسه پیرامون آن با استناد به متن پیش‌نویس گفت‌وگو شد.»
نامه پنج اتحادیه دانشجویی درخصوص برجام
احیای برجام، مساوی احیای روحانی
ظریف و جریان غرب‌گراست!
5 اتحادیه دانشجویی (شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور، اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل، جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان و دفتر تحکیم وحدت) در نامه‌ای خطاب به مسئولان وزارت خارجه نوشتند: هر چند که اساسا راهبرد احیای برجام، به معنای توافقی بدون رعایت خطوط قرمز و در نظر گرفتن شروط نظام را، مسیری غلط و اشتباه می‌دانیم و اعتقاد داریم برجامی که خود نتیجه و حاصلی برای ملت ایران نداشته و ماحصلش جز خسارت محض نبوده؛ به طریق اولی صرف احیای آن هم توفیقی را نصیب نخواهد کرد و احیای برجام را مساوی با احیای حسن روحانی، ظریف و جریان غربگرا می‌دانیم. اما باتوجه به آنکه چندین دور از مذاکرات وین سپری و مذاکرات به مراحل نهایی خود نزدیک شده است، به عنوان جریان دانشجویی کشور بر خود لازم می‌دانیم نکاتی را صراحتا و از سر دلسوزی اعلام نماییم.
دانشجویان با اشاره به اینکه « شنیده‌ها حاکی از آن است که طرف آمریکایی از دادن تضمین و مکتوب کردن آن سر باز زده است» نوشتند: حرف قطعی نظام جمهوری اسلامی در مذاکرات پسابرجام؛ تضمین، راستی‌آزمایی و لغو تمامی تحریم‌ها توسط طرف‌های غربی بوده است، باوجودآنکه شنیده‌ها حاکی از آن است که طرف آمریکایی از دادن تضمین و مکتوب کردن آن سر باز زده است، از تیم مذاکره‌کننده این انتظار می‌رود که با در نظر داشتن تاریخ سراسر بدعهدی طرف غربی از این خط قرمز عقب‌نشینی نکند و به چیزی جز مکتوب کردن ضمانت‌ها و تعهدات طرف مقابل و تأیید آن توسط نهادهای تصمیم‌گیر فرادولتی آمریکا، من‌جمله کنگره و... بسنده نکند.
در این نامه آمده است: هرچند به حضور و فعالیت برخی بانیان وضع موجود در تیم هسته‌ای نقد داشته و داریم اما تغییر رویه و رویکرد در تیم مذاکره‌کننده فعلی بر کسی پوشیده نیست. نمونه‌ای از آن را می‌توان با حفظ ثبات شرایط سیاست داخلی کشور و عدم شرطی‌‌سازی جامعه نسبت به اخبار ضدونقیض مخابره شده از وین دانست. اما اکنون‌که شنیده‌ها حاکی از آن است که بیش از هرزمانی به توافق نزدیک شده‌ایم و در چند قدمی آن هستیم، زمان آن فرارسیده که این سکوت خبری از سوی دستگاه دیپلماسی کشور شکسته شده و محتوای توافق احتمالی در اختیار آحاد مردم به‌خصوص نخبگان سیاسی و تشکل‌های دانشجویی قرار گیرد.