دکتر «رضا پورحسین» پژوهشگر و روان‌شناس: وقتی به دقت صحنه وسیع رسانه‌ای و فعالیت‌های داخلی و خارجی را مشاهده می‌کنیم مولکول‌های شناختی مسموم، 24 ساعته به سوی هویت ایرانی- اسلامی پرتاب می‌شوند. مخرج مشترک اهداف مهاجمان فرهنگی، استحاله هویت ایرانی - اسلامی است. آنها دین، اصالت‌ها، پرچم، زبان، یکپارچگی سرزمینی، تعلق وطنی، نجابت، عفاف، حماسه، فتیان و خانواده را هدف قرار داده‌اند. توپخانه گسترده دشمنان لحظه‌ای از کار نمی‌افتد.

 

«هویت» در منابع مختلف تعاریف و تفاسیر گوناگونی را به خود اختصاص داده است. با این حال معنای «هویت» در یک عبارت کلی به معنای چرایی و چیستی یک مفهوم است. به عنوان نمونه، هویت فردی و هویت جمعی هرکدام براساس یک‌سری ساختار جزئی تشکیل شده‌اند و مجموع این جزئیات، هویت افراد را سازمان می‌دهد. در هویت جمعی، اعضای یک جامعه، براساس ارزش‌ها، هنجارها و باورهای مشترک در مجموع هویت آن جامعه را تشکیل داده‌اند که این از دیرباز و در طول زمان به آن اجتماع منتسب شده است.

در جامعه کنونی ما، از هویت ایرانی اسلامی می‌توان به عنوان «هویت» ملی ایرانیان یاد کرد. اکنون غنای هویت ایرانی اسلامی ایرانیان در راهپیمایی‌های عظیم مذهبی و ملی مانند مراسم باشکوه و گسترده مردم در ایام عزاداری و بزرگداشت سیدالشهداء‌(ع) و سایر ائمه معصومین و همچنین مراسم ملی چون 22 بهمن‌ماه و سالگرد شهادت سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی، حضور فعال در مناسبت‌هایی همچون کمک به نیازمندان در قالب رزمایش همدلی در دوران کرونا یا جشن‌های نیکوکاری و جشن عاطفه‌ها در هرسال را می‌توان به‌طور واضح درک کرد. اگرچه ماندگاری و اصالت این هویت یک شبه به دست نیامده و محققان معتقدند هویت ایرانی اسلامی جامعه ایرانی در طول تاریخ و با آگاهی مردم به دست آمده و نسل به نسل منتقل و حفاظت شده است.

تمدن ایرانی -  اسلامی 

ترکیبی پذیرفته شده در جان ایرانیان

دکتر «رضا پورحسین» پژوهشگر و روان‌شناس درخصوص تمدن ایرانی می‌گوید: «ایرانیان از ابتدا «موحد و نجیب» بوده‌اند. آنان اسلام و به ویژه اسلام اهل بیتی را با دل و جان پذیرفتند و با این پذیرش، حماسه از جنس حماسه عاشورایی، جزو «هویت» آنان شد.»

پورحسین با تاکید بر اینکه مردم ایران عمدتاً به صورت فطری هویت ایرانی اسلامی را درک کرده و آن را پذیرفته‌اند به هجوم دشمنان ایران و ایرانی به همین سبب اشاره کرده و تاکید می‌کند: «اکنون می‌توان ادعا کرد که ناکامی مهاجمان مردم ایران با انواع و اقسام ابزارهای رسانه‌ای و غیررسانه‌ای خود جهت تضعیف فرهنگ و «هویت» ایرانی اسلامی ما همین اصالت، آگاهی و اشتیاق مردم نسبت به اعتقادات خود است. وقتی به دقت صحنه وسیع رسانه‌ای و فعالیت‌های داخلی و خارجی را مشاهده می‌کنیم، مولکول‌های شناختی مسموم، بیست و چهارساعته به سوی هویت ایرانی اسلامی پرتاب می‌شوند. مخرج مشترک اهداف مهاجمان فرهنگی، استحاله هویت ایرانی اسلامی است. آنها دین، اصالت‌ها، پرچم، زبان، یکپارچگی سرزمینی، تعلق وطنی، نجابت، عفاف، حماسه، فتیان و خانواده را هدف قرار داده‌اند. توپخانه گسترده دشمنان لحظه‌ای از کار نمی‌افتد.»

لزوم استحکام هویت و تقویت زیربنای فکری

درباره تهاجم همه‌جانبه دشمن به مسئله «هویت» در جامعه ایرانی اسلامی ما به بهانه‌ها و با ابزارهای مختلف، باید به بیان فصل‌الخطاب رهبر معظم انقلاب در 29 بهمن سال 1399 اشاره کرد. ایشان در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان شرقی ضمن اشاره به ایستادگی ملت ایران در برابر نظام سلطه و خدعه‌های گوناگون دشمن در عرصه‌های مختلف علیه نظام اسلامی، به نقش مهم استحکام «هویت» در جامعه تاکید کرده و فرمودند: «در برابر این دشمنی و این جبهه {استکبار}، این ملّت عزیز و پایدارِ ما نیاز دارند به اینکه هویّت خود را مستحکم کنند؛ شخصیّت و هویّت و عناصر هویّتیِ خودشان را مستحکم کنند و قدرت درونی خودشان را ازدیاد ببخشند؛ این نیاز قطعی است. آنچه به یک ملّت و یک نهضت هویّت می‌دهد و قدرت می‌دهد چیست؟ اوّلاً دارا بودن یک زیربنای فکری مستحکم است. علّت اینکه خیلی از کشورهایی که انقلاب کردند و حرکاتی را ضدّ سلطه و ضدّ استکبار و ضدّ ظلم و استبداد به وجود آوردند، بعد از مدّت کوتاهی -بعضی‌ها بعد از پنج سال، بعضی‌ها بعد از ده سال- به‌کلّی از آن راه برگشتند و رفتند در همان راه اَسلاف خودشان و مثل آنها شدند، این بود که زیربنای فکری محکمی در اختیارشان نبود. اینکه می‌بینید گاهی در بعضی از کلمات بیگانه‌ها -که بعضی داخلی‌ها هم متأسفانه از آنها تقلید می‌کنند- ایدئولوژی‌زدایی مطرح می‌شود معنایش این است. دشمن اصلی برای سلطه‌گران، همین زیربنای فکریِ اصلی است که زیربنای اسلامی است؛ این زیربنا از اسلام گرفته شده؛ در بیانات امام به طور مبسوط این زیربنا توضیح داده شده. اگرمجلّدات متعدّد فرمایشات امام را ملاحظه کنید، این زیربنای فکری اسلامی و زیربنای عقیدتی کاملاً در آن‌جاها متجلّی است و بیانات گسترده‌ امام راحل، یک ذخیره‌ غنی در این زمینه است؛ بعد هم درس‌های ارزشمندی از متفکّران انقلابی ما در اختیار ما است، از شهید مطهری و شهید بهشتی و دیگران تا زمان حاضر که این‌ها از قرآن و متون اسلامی این زیربنا را گرفته‌اند و تأمین می‌کنند. خب این مربوط به زیربنای فکری [بود] که این لازم است، امّا در مقام عمل هم یک چیزهایی لازم است، یعنی صِرف وجود این زیربنا کافی نیست. در مقام عمل چه لازم است؟ نترسیدن، خسته نشدن، ناامید نشدن، تنبلی نکردن، ندانسته در نقشه‌ دشمن وارد نشدن و به او کمک نکردن؛ این‌ها در عمل لازم است. در جای خود هم آماده‌ فداکاری بودن؛ اینکه می‌گوییم در جای خود، یعنی یک مواردی پیش می‌آید که باید فداکاری کرد، باید جان را به کف دست گرفت.»

هجمه علیه حجاب و عفاف 

مصداقی از تلاش تخریب هویت ایرانی- اسلامی

در راستای حفظ هویت و لزوم استحکام هویت ملی و اسلامی در کشورمان، می‌توان به مسئله حجاب و عفاف که همواره در تیررس دشمنان بوده است اشاره کرد. از دیرباز پوشیدن لباس‌های خاص در فرهنگ‌های مختلف به نوعی بیانگر هویت یک منطقه بوده است، کمااینکه در کشور خودمان هنوز هم بسیاری از کردها، ترک‌ها، لرها و سایر اقوام سرزمین‌مان لباس‌هایی با شکل و شمایل خاص فرهنگ خود که نشانگر هویت آن‌هاست در اجتماع ظاهر می‌شوند. در خارج از کشور نیز همین‌گونه است، کارشناسان مد و لباس معتقدند بسیاری از الگوهای لباس که اتفاقاً در بازارهای کشورمان نیز به وفور دیده می‌شوند، بعضاً مخصوص یک‌سری گروه‌ها و اقشار خاص در کشورهای اروپایی و آمریکایی هستند اما برخی افراد بدون آگاهی از ماهیت و هدف طراحی آن الگوها، لباس مذکور را خریداری کرده و به تن می‌کنند؛ اگرچه ممکن است لباس‌های مذکور، مربوط به گروهی بی‌اصالت بوده و بعضاً در کشور ما قشری که چنین لباس‌هایی را ترویج می‌کنند، ضد ارزش و نامرتبط با فرهنگ ملی و دینی ما باشند، با این حال، با ورود این لباس‌های نا مرتبط در بازار کشورمان، برخی هم آنها را به تن می‌کنند.

اقدامات دفاعی در برابر حملات دشمن

پورحسین، رئیس‌دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران می‌گوید: «اگر همیشه به هویت خودمان آگاه و هوشیار باشیم، پرتاب مسلسل و پرحجم میکروب‌های شناختی از سوی ده‌ها رسانه بدخواه، تأثیری بر ذهن ما نخواهد داشت؛ چون قصد «مهاجم» معلوم است. این میکروب‌ها تنها در آدم‌های منفعل موثرند. رفتارشناسی دشمن از ضرورت‌های مقابله باجنگ نرم است. مهم‌ترین قصد بدخواهان، دورکردن آدم‌ها از اصالت و هویت یک ملت است تا پیوندهای دینی، وطنی و ملی آنان کمرنگ شوند. یکصد و شانزده ماهواره و حدود ۲۶۰ کانال رادیو تلویزیون فارسی‌زبان، علیه ایران و با هدف استحاله هویت ایرانی اسلامی، میکروب‌های شناختی پرتاب می‌کنند. چرا میلیاردها دلار هزینه می‌کنند؟ هدف اصلی القای ناامیدی در جنگ نرم، حذف یا تغییر هویت ماست. دین، زبان و حماسه از اساسی‌ترین هویت‌های ما به شمار می‌روند. هر ملتی که هویت خود را پاس بدارد، همواره توسط ملت‌های دیگر تحسین شده‌است.»

ابزار لازم در جنگ هویتی

در پایان می‌توان گفت؛ شناخت هویت اجتماعی و فرهنگی، آگاهی از رفتارشناسی دشمنان هویت و فرهنگ ایرانی اسلامی و همچنین تقویت زیربنای فکری هویت ایرانی اسلامی، ابزاری هستند که ما را در جنگ روایت‌ها و تلاش دشمنان برای تغییر باورهای درونی و قلبی جامعه، خصوصاً در مسائلی چون حجاب و عفاف، مقاوم و مستحکم می‌کنند.