ایران در عرصه صنعت برق دستاوردهای بی‌شماری را داشته که مجموع آن به خودکفایی در ساخت انواع نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر منتهی شده است. بر اساس آمار رسمی ارائه شده از گزارش بریتیش پترولیوم هم‌اکنون جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرتمندترین کشور از لحاظ تولید برق در غرب آسیا شناخته می‌شود. این مهم که به دلیل رکوردزنی تاریخی در ساخت واحدهای نیروگاهی با توسعه شش هزار مگاوات واحد تولید برق در سال جاری همچنان تداوم خواهد داشت، به دلیل گسترش دانش بومی ساخت نیروگاه در کشور به دست آمده است.
صادرات خدمات فنی و مهندسی
با توجه به گزارش‌های آماری بین‌المللی یاد شده، ظرفیت صنعت برق ایران تنها در مرحله خودکفایی و حل نیاز داخل متمرکز نشده و در سال‌های اخیر با وجود تحریم‌های ظالمانه شاهد یک گام رو به جلو و حرکت به سوی صادرات خدمات مهندسی به سایر نقاط دنیا بوده‌ایم.
بر این اساس تا این لحظه شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با سرمایه‌گذاری طرف‌های خارجی در کشورهای دیگر دنیا نظیر روسیه، عراق، سوریه و چند کشور دیگر نسبت به ساخت نیروگاه تولید برق اقدام کرده‌اند.
توسعه نیروگاه در عراق
برای مثال با توجه به آمار موجود، شرکت‌های دانش بنیان ایرانی تا امروز در کشور عراق سه واحد 162 مگاواتی گازی و هشت واحد 183 مگاواتی سیکل ترکیبی کلاس E را با سرمایه‌گذاری طرف عراقی در قالب ساخت چهار نیروگاه با نام‌های الصدر، حیدریه نجف و فازهای یک و 3 رمیله افتتاح کرده و فرآیند ساخت آن را به اتمام رسانده‌اند.
ظرفیت مجموع این واحدهای نیروگاهی مجموعا 1950 مگاوات است که شبکه برق عراق را در ایام سال یاری می‌دهد. نکته جالب توجه در ساخت نیروگاه با سرمایه‌گذاری طرف عراقی آن است که هم اکنون شش واحد گازی 160 مگاواتی و چهار واحد گازی 183 مگاواتی دیگر در قالب ساخت سه نیروگاه فاز 2 تا 4 رمیله توسط مجموعه دانش بنیان ایرانی در دست ساخت است که مجموع ظرفیت واحدهای جدید نیز 1692 مگاوات برآورد می‌شود.
بر این اساس با توجه به گزارش‌های آماری موجود، 3642 مگاوات نیروگاه حرارتی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با سرمایه‌گذاری طرف عراقی در این کشور همسایه ساخته شده و یا در دست احداث است.
بر اساس اظهارات «عادل کریم»؛ وزیر برق عراق، این کشور ظرفیت تولید 22 هزار مگاوات برق را داراست اما به 15 هزار مگاوات دیگر نیز نیاز دارد.
بر اساس این صحبت‌ها، ساخت 3642 مگاوات نیروگاه توسط بخش خصوصی ایران در کشور عراق به معنای آن است که هم‌اکنون 16 و نیم درصد از برق رسیده به دست مردم این کشور توسط شرکت‌های ایرانی رقم خورده که این عدد در کنار سایر خدمات، یک سوم تا نیمی از ناترازی برق عراق را نیز پوشش می‌دهد.
تعمیر نیروگاهی
همکاری برقی ایران و عراق تنها به بخش ساخت نیروگاه منتهی نشده و در بخش تعمیرات نیروگاهی نیز عراقی‌ها از دانش فنی ایرانی بهره می‌برند.
اخیرا یک توربین نیروگاه عراقی که پیشتر شرکت‌های جنرال الکتریک آمریکا و زیمنس آلمان از تعمیر آن ابراز ناامیدی کردند، در شرکت تعمیرات نیروگاهی تعمیر شد و کار به حدی خوب پیش رفت که در حال حاضر، طرف عراقی بدون برگزاری مناقصه و با ترک تشریفات تعمیرات نیروگاهی خود را به این شرکت ایرانی می‌سپارد.
توسعه همکاری برقی ایران و عراق
مجموعه همکاری‌های انجام شده برقی بین دو کشور ایران و عراق تا این لحظه مرتبط با قراردادهای کوتاه مدت بوده است. بر این اساس علی‌اکبر محرابیان؛ وزیر نیرو می‌گوید:« اخیرا زمینه نخستین همکاری بلندمدت در بخش برق با عراق مهیا شده و قرارداد مهم و راهبردی با این کشور امضا کرده‌ایم.»
او در تشریح محورهای همکاری ایران و عراق در حوزه برق یادآوری می‌کند: «همکاری بین ایران و عراق از گذشته تا کنون وجود داشته که از جمله آن می‌توان به قراردادهای متعدد ساخت و توسعه نیروگاه و نگهداری واحدهای تولید برق موجود اشاره کرد».
بر این اساس با توجه به انعقاد نخستین قرارداد بلندمدت برقی بین ایران و عراق پیش‌بینی می‌شود، سطح همکاری‌ها با قوت بیشتری از سال گذشته پیگیری شود.
با توجه به قوت روزافزون همکاری برقی ایران با سایر کشورهای منطقه اخیر یک جو رسانه‌ای با ایفای نقش اول توسط رئیس‌جمهور آمریکا در منطقه تحت عنوان اتصال برقی عربستان به عراق به راه افتاد. برای درک هرچه بیشتر نمایشی بودن و دستاورد‌سازی از سفر به غرب آسیا برای بایدن، باید بدانیم که مطابق اظهارات مقامات عراقی، قرارداد امضا شده بین عربستان و این کشور در سه سال آینده در صورت اجرا و رفع موانع فنی تنها زمینه انتقال 500 مگاوات برق به عراق را فراهم می‌کند.
مقامات عراقی در مصاحبه با شبکه رووداو تاکید کردند:«قرارداد برقی با عربستان که تا سه سال دیگر به نتیجه می‌رسد و پنج درصد مشکل برق عراق را هم حل نمی‌کند.»
توافق برای صادرات برق
وزارت برق عراق جزئیاتی از قرارداد راهبردی این کشور با ایران در بخش انرژی را اعلام کرد و گفت: به موجب این توافقنامه ایران به مدت پنج سال ۴۰۰ مگاوات برق به عراق صادر می‌کند.
وزارت برق عراق جزئیاتی از قرارداد راهبردی این کشور با ایران در بخش انرژی را اعلام کرد.
به گزارش پایگاه خبری میدل‌ایست‌نیوز، «احمد موسی» سخنگوی وزارت برق عراق در این باره گفت که به موجب این توافقنامه ایران به مدت پنج سال ۴۰۰ مگاوات برق به عراق صادر می‌کند.
وی افزود: هدف از این قرارداد نه صرفاً واردات ۴۰۰ مگاوات برق بلکه همچنین بهبود کیفیت برق توزیعی و افزایش امکانات کشور عراق در تامین برق مصرفی است.
سخنگوی وزارت برق عراق همچنین گفت که این توافقنامه براساس پرداخت هزینه و متناسب با نیاز عراق تنظیم شده است.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی این کشور افزود: عراق می‌تواند در وضعیت غیر اوج مصرف، از واردات این برق خودداری کند.
پیش از این «علی‌اکبر محرابیان» وزیر نیروی ایران از امضای قراردادی جامع با عراق در حوزه انرژی خبر داده بود.
دولت عراق بیش از هفت میلیارد دلار بابت خرید انرژی به ایران بدهکار بود که وزارت برق عراق در چهارم تیرماه گذشته اعلام کرد که بدهی‌های معوق ایران بابت واردات انرژی پرداخت شده و بغداد در حال رایزنی برای افزایش واردات گاز از ایران است.
منبع: فارس