نگاهی به فیلم «شورشیان پی‌تی218»
کلیشه قهرمان آمریکایی در قالب‌های ضعیف‌تر
فاطمه قاسم‌آبادی
طبق سیاست‌های غربی و به‌ویژه هالیوودی، به موضوعات مربوط به جنگ در هر زمان، توجه ویژه شده است و سازندگان‌شان، حتی بعد از گذر از دهه‌ای که در آن، جنگی با مخالفانِ کشورشان اتفاق افتاده، با قدرت بیشتر در مورد آن جنگ و آدم‌هایی که درگیرش بودند، فیلم می‌سازند.
در مورد جنگ‌های جهانی اما قضیه متفاوت است؛ این جنگ‌ها و مخصوصا جنگ جهانی دوم به خاطر درگیری مستقیم آمریکا در آن، برای‌هالیوود از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است؛ البته دلیل دیگر این اهمیت، پایان خونین این جنگ جهانی بود که به نوعی با بمباران اتمی، برای اولین‌بار توسط آمریکا، در ژاپن اتفاق افتاد.
در دو دهه اخیر فیلم‌های هالیوودی زیادی در مورد جنگ جهانی دوم ساخته شده‌اند که هر کدام از زاویه ای، این جنگ خانمان‌سوز را مورد بررسی قرار داده‌اند و در همه این ساخته‌ها بدون استثنا، چهره آمریکا به عنوان نجات‌بخشی که برای صلح جهان نقطه پایانی را بر این جنگ‌ها گذاشت، به تصویر کشیده می‌شود.
فیلم «شورشیان پی‌تی 218» به کارگردانی «نیک لیون» محصول سال 2021 آمریکاست. این فیلم بخشی از حملات دریاییِ ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم را به تصویر می‌کشد.
داستان نبرد دریایی
داستان فیلم «شورشیان...» برگرفته از دنیای واقعی است و در مورد نیروی دریایی ارتش آمریکاست. در این فیلم، جزئیات نبرد سال‌های 1942 را که طبق ادعای سازنده، قبلا گفته نشده، نشان می‌دهند.
ستوان «ویلیام اسنو» به عنوان فرمانده و ناخدای یک کشتی جنگی، به همراه سربازان و خدمه کشتی، قدم در راه پر مخاطره‌ای می‌گذارند و در این راه باید از جان خود بگذرند تا بتوانند به موفقیت برسند.
ماجرای اصلی، زمانی شروع می‌شود که در اوج جنگ جهانی دوم، اقیانوس اطلس تبدیل به میدان جنگی مرگبار مبدل می‌شود و زمانی که ناو آمریکایی علیه بمباران نیروهای آلمانی قد علم می‌کند، تازه داستان به نقطه اوجش می‌رسد و....
احیای قهرمان کلاسیک آمریکایی
از گذشته دریانوردان همیشه مورد توجه ویژه داستان نویسان و فیلمسازان بوده‌اند. در تمام دنیا، نبردهای دریایی، به خاطر شرایط مکانی خاصی که دارند، معنایشان برای مخاطبین متفاوت بوده است.
در فیلم شورشیان پی‌تی...، مخاطبین قرار است با دریانوردانی دلیر مواجه شوند که در ابعاد یک فیلم سفارشی، قرار است تداعی‌گر خاطرات کلیشه‌ای هالیوود، از قهرمان شجاع آمریکایی باشند.
در شورشیان پی‌تی...، مخاطبین فرمانده و سربازانی را می‌بینند که قرار است همگی در حد و اندازه خود، مقاومت کنند و اهریمنان را شکست بدهند و به دنیا صلح هدیه کنند.
در این راستا چیزی به عنوان یک قهرمان نقش اصلی وجود ندارد و سازنده سعی کرده تا از تک‌تک سربازان در حد خودشان، افراد وظیفه‌شناس و قابل اعتماد برای مخاطبین بسازد.
در فیلم شورشیان پی‌تی...، ستوان ویلیام اسنو، به عنوان فرمانده این کشتی، به تمام کارکنان کشتی‌اش توجه دارد و حتی آشپز مکزیکی هم به عنوان یک فرمانده تمام‌عیار، برای اسنو احترام قائل است چرا که او فرمانده‌ای است که از، از دست دادن حتی یک سرباز هم‌اندوهگین می‌شود و برای تک‌تک سربازانش اهمیت خاصی قائل است.
این تصویر از انسان کامل و قهرمان آمریکایی کلاسیک، که در نهایت اخلاق و وظیفه‌شناسی قدم بر‌می‌دارد، مانند گذشته و بدون هیچ تغییری، در شخصیت ستوان اسنو، تکرار می‌شود ولی مخاطبین با وجود اخبار و اتفاقاتی که در این سال‌ها منجر به شناخت کامل‌شان از سربازان و فرماندهان آمریکایی شده، چطور قرار است تصویر چنین قهرمان غیر واقعی را باور کنند؟
هالیوود در سال‌های اخیر، به منظور پاک کردن ذهن مخاطبینش از واقعیت ارتش آمریکا، با سیاست اَنبوه‌‌سازی، سعی کرده است تا نظر مخاطبین را دوباره با دروغ‌هایی که از سربازان‌شان می‌سازد، پر کند.
ولی با توجه به جنگ‌هایی که حدود دو دهه‌ای می‌شود که آمریکا در خاورمیانه به راه انداخته است و اسناد این جنگ‌ها و رفتار فرماندهان و البته سربازان آمریکایی، با مردم دیگر کشورها که حتی به هم‌نوع خودشان هم رحم نمی‌کردند، خود سازندگان فیلم‌های اینچنینی هم نمی‌دانند چطور قرار است تصویر قهرمان آمریکایی، با وجود این سطح از خاطرات ناگوار را دوباره برای مخاطبین، جذاب به نظر برسانند!
البته باید این نکته را یادآور شد که هنوز هم عده‌ای از مخاطبین هستند که دروغ‌های هالیوودی را در مورد سبک زندگی پرطمطراق آمریکایی و... می‌خرند ولی در مورد سربازان آمریکایی، به قدری در این سال‌ها افشاگری شده که در خود آمریکا هم با توجه به خاطرات تلخ بازگشت سربازان درهم شکسته و... دیگر تصویر سرباز قهرمان خریداری ندارد و ساخت چنین فیلم‌هایی هم نمی‌تواند آبرویی برای آنها دست و پا کند.
آمریکایی که مدام، جهان را نجات می‌دهد!
می‌شود گفت، در دو دهه اخیر، فیلم‌های هالیوودی زیادی در مورد جنگ جهانی دوم ساخته شده‌اند که هر کدام از زاویه ای، این جنگ خانمان‌سوز را مورد بررسی قرار داده‌اند، البته مسلما یکی از مهم‌ترین دلایل ساخت چنین فیلم‌هایی، برانگیخته کردن احساسات وطن‌پرستانه و ترغیب مردان جوان آمریکایی، برای پیوستن به ارتش و آمادگی برای جنگ‌هایی است که قرار است، بعدها در آنها شرکت کنند.
ولی با این وجود، خاطره جنگ‌های اخیر، برای بسیاری از مردم و بخصوص خانواده‌های آمریکایی که عضوی را از دست داده‌اند، یا با مشکلات پایان‌ناپذیر سربازان سرخورده خود روبرو بوده‌اند، بسیار دردناک بوده است اما صحبت از جنگ‌هایی که مدت زمان زیادی از آن گذشته و مردم خاطرات نزدیکی از آن ندارند، بیشتر می‌تواند روی مخاطب تاثیر بگذارد و جوانان خودشان را به سمت شرکت در جنگی ببرد که دولت آمریکا تصمیم دارد، زمینه‌اش را در ذهن مخاطبان‌شان بچیند.
در فیلم شورشیان پی‌تی...، مخاطبین قرار است باز به جنگ جهانی دوم برگردند و آمریکا را در هیئت کشوری که به قول خودشان دنیا را نجات داد، ببینند اما سازنده نمی‌تواند احساس خاصی را در وجود مخاطبینش برانگیزد و همین باعث می‌شود تا فیلم نتواند با مخاطبینش ارتباط درستی برقرار کند.
تکرار ناموفقِ تکرار
فیلم شورشیان پی‌تی...، بدون اغراق فیلم ضعیفی است. این فیلم بدون هیچ هیجان واقعی یا مبارزه قابل لمس، روندی کند و خسته‌کننده دارد و چون شخصیت‌پردازی‌های خشک و بی‌روحی دارد، نمی‌تواند با مخاطبین ارتباطی برقرار کند و ضعف‌هایش را در لوای شخصیت‌هایش بپوشاند.
به خاطر تمام این دلایل، شورشیان پی‌تی...، فیلمی است که از طرف مخاطبین و منتقدین نمرات بسیار پایینی را کسب کرد و نتوانست روایت قهرمان آمریکایی نجات‌بخش، را به خورد مخاطبین خود بدهد.