هرچند ایران رتبه 43 را در زمینه واردات محصولات کشاورزی دارد، اما باتوجه ‌به شرایط دشوار کشورها در تأمین امنیت غذایی، موضوع خودکفایی در تولید کالاهای اساسی امری حیاتی است که خوشبختانه کشورمان ظرفیت آن را دارد.
رشد قیمت‌های جهانی این روزها با چنان شتابی پیش می‌رود که طبق اعلام نهادهای بین‌المللی مانند سازمان خواروبار جهانی و سازمان ملل متحد، در تاریخ بی‌سابقه بوده است. در توضیح دلایل رشد قیمت کالاهای اساسی در دنیا می‌توان به درگیری اوکراین و روسیه، اختلال در زنجیره عرضه کالا با همه‌گیری کرونا، خشکسالی‌ها و تغییرات آب‌وهوایی و وضعیت نگران‌کننده غذا در جهان اشاره کرد.
جدیدترین آمار منتشرشده از سوی سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نشان می‌دهد کشورهای صنعتی بزرگ‌ترین واردکنندگان مواد غذایی در جهان هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، فائو در رده‌بندی 195 کشور جهان که بر اساس آمار سال 2020 تهیه شده است آمریکا را به‌عنوان دومین واردکننده بزرگ محصولات کشاورزی معرفی کرده است. آمریکا در این سال بیش از 146 میلیارد دلار محصول کشاورزی وارد کرده است که بیش از هر کشور دیگر به‌جز چین است. چین که پرجمعیت‌ترین کشور جهان است با واردات 157 میلیارد دلاری محصولات کشاورزی در صدر این رده‌بندی قرار دارد.
کشورهای صنعتی آلمان، هلند، انگلیس، ژاپن، فرانسه، ایتالیا، بلژیک و کانادا نیز در رده‌بندی بزرگ‌ترین واردکنندگان محصولات کشاورزی رتبه‌های سوم تا دهم جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس این گزارش ایران با وجود این که هفدهمین کشور پرجمعیت جهان است با واردات 8.3 میلیارد دلاری محصولات کشاورزی در رتبه 43 رده‌بندی جهانی بزرگ‌ترین واردکنندگان این محصولات قرار گرفته است.
بسیاری از کشورهای کم‌جمعیت جهان وابستگی بیشتری به غذای وارداتی نسبت به ایران داشته و در رتبه بالاتر از ایران قرار گرفته‌اند. از جمله این کشورها عبارت‌اند از کره جنوبی با واردات 27.6 میلیارد دلاری، لهستان با واردات 22.7 میلیارد دلاری، عربستان با واردات 20.4 میلیارد دلاری، امارات با واردات 16.3 میلیارد دلاری، سوئیس با واردات 12.8 میلیارد دلاری، و عراق با واردات 11.1 میلیارد دلاری.
شایان ذکر است که اگرچه وضعیت ایران در مقایسه با سایر کشورها وضعیت نسبتاً مطلوبی است، اما باید توجه داشت که برای اطمینان از امنیت غذایی کشور در آینده، باید تمرکز بیشتری روی خودکفایی در کالاهای اساسی داشت، چرا که هر چه زمان می‌گذرد، بحران غذا در دنیا تشدید و نیاز کشورها به واردات بیشتر می‌شود.
امکان تولید غذای ۳۰۰ میلیون نفر
خوشبختانه در کشور ما ظرفیت‌های خودکفایی در برخی از کالاهای اساسی وجود دارد و با برنامه‌ریزی می‌توان به این نقطه رسید.
در همین زمینه مسعود اسدی، رئیس مجمع تشکل‌های بخش کشاورزی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: هم‌اکنون در اکثر محصولات کشاورزی و اساسی از جایگاه مناسبی برخورداریم و تنها در خصوص روغن و دانه‌های روغنی سطح خوداتکایی پایینی داریم.
اسدی افزود: امروز در بحث تولید گندم، برنج، گوشت و مرغ در وضعیت مناسبی در باب امنیت غذایی قرار داریم، اما برای تأمین بدون دغدغه و آسان غذای ۳۰۰ میلیون نفر بدیهی است که بهره‌وری در کشور باید افزایش یابد.
رئیس مجمع تشکل‌های بخش کشاورزی یادآور شد: ضریب امنیت غذایی بالا از جمله عواملی است که موجب شده در برابر فشارهای ناجوانمردانه غرب ایستادگی کنیم.
کاوه زرگران، رئیس انجمن تولیدکنندگان غلات کشور هم اظهار کرد: خودکفایی دانه‌های روغنی، گندم، جو و سایر غلات به شرایط اقلیمی، تأمین زیرساخت و برنامه‌های دولت بستگی دارد. باتوجه ‌به شرایط اقلیمی و محقق نشدن پیش‌بینی تولید گندم بدیهی است که از الان باید به فکر ذخایر کشور بود.
وی افزود: با وجود سابقه خودکفایی گندم، شکر و برخی محصولات دیگر دستیابی مجدد دور از انتظار نیست، اما نیازمند برنامه‌ریزی مدون و حمایت دولت از کشاورزان است. هرچند حرکت و اقدامات خوبی در راستای خودکفایی دانه‌های روغنی آغاز شده است.