قصاب غاصب در سینـــما
حسین کارگر
فرا رسیدن روز قدس، یادآور یک مقاومت جهانی علیه جریان شرور و تروریستی صهیونیستی است. مبارزه با رژیم آپارتاید و اشغالگر اسرائیل، دیگر فقط محدود به فلسطین، لبنان و ایران نیست، بلکه همه آزادگان و روشن اندیشان جهان در صفوف این مبارزه قرار دارند. برخی از سینماگران نیز سهم کوچکی در این مقاومت دارند و طی سالهای اخیر در برخی از کشورهای منطقه غرب آسیا، آثاری با این موضوع ساخته شده است. در سینمای ایران نیز تعدادی فیلم در حمایت از مقاومت فلسطین و لبنان یا علیه رژیم صهیونیستی تولید شده است. هر چند که درمقایسه با اهمیت مسئله مقاومت، تعداد این آثار بسیار اندک است. همچنین باید گفت که طی یک دهه اخیر، عملکرد سینمای ایران برای پرداختن به موضوع مقاومت ضدصهیونیستی بسیار ضعیف بوده و غیراز یکی دو فیلم مثل «منطقه پرواز ممنوع» که یکی از روایتهای فرعیشان به رژیم صهیونیستی میپردازد، به ندرت فیلم با این درونمایه ساخته شده است که این یک زنگ خطر است و مسئولان و دستاندرکاران و اهالی سینمای کشورمان باید به فکر باشند تا این کمکاری را جبران کنند.
به همین مناسبت، به مرور برخی از برجستهترین فیلمهای ساخته شده در سینمای ایران با موضوع مقاومت و مبارزه با رژیم صهیونیستی میپردازیم.
بازمانده
فيلم «بازمانده» به كارگرداني «مرحوم سيفالله داد»، بيترديد بهترين و تأثيرگذارترين فيلم در سینمای ایران با موضوع فلسطين است. داستان فيلم درباره زن و شوهر جواني است كه به همراه فرزند نوزادشان در بيت المقدس زندگي
مي كنند كه صهيونيستها به آنجا حمله مي كنند و اين زندگي شيرين كه در اثر حضور اسرائيليها از بين مي رود، به اشغال يك خانواده يهودي مهاجر از لهستان درميآيد و حتي فرزند آن خانواده بومي فلسطين هم مانند يك ميراث به آن دو واگذار ميشود. با اين حال، اين پايان كار نيست و مادر بزرگ فرهان با نفوذ به خانه تحت اشغال بهعنوان پرستار بچه مبارزهاي را براي حفاظت و بازپس گيري
نوهاش آغاز ميكند، اما در نهايت مادربزرگ با عبور از تمايلات فردياش در بازپسگيري نوه به تاراجرفتهاش، در نقش يك مبارز ظاهر مي شود و عملياتي خطرناك را براي ضربهزدن به اسرائيليها با موفقيت اجرا مي كند. در واقع، فيلم «بازمانده» ماجراي اشغال فلسطين توسط صهيونيستها را در قالب مالكيت نامشروع يك زن و شوهر عقيم بر فرزند ديگران روايت كرده است.
سرب
فیلم سرب به کارگردانی مسعود کیمیایی در سال ۱۳۶۷ در مدت زمان صدوسیودو دقیقه ساخته شد. این فیلم داستان زوجی یهودی به نام مونس و دانیال را روایت مینماید که خواهان بازگشت به فلسطین هستند، اما با مخالفت سازمان هاگانا روبهرو میشوند و ماجراهایی رخ میدهد که مربوط به اواخر دهه بیست است.
33 روز
فیلم «33 روز» به کارگردانی جمال شورجه، همان طور که از اسمش مشخص است، به ماجرای جنگ سیوسه روزه رژیم صهیونیستی و لبنان در سال 2006 و پیروزی حزبالله در این جنگ میپردازد.
در این فیلم تلاش شده تا وقایع آن جنگ نابرابر و نفسگیر به مدد جلوههای ویژه بازسازی شود. بهطوری که در این فیلم از 300 پلان جلوههای ویژه رایانهای و میدانی به نمایش درمیآید. حتیتانکهای مرکاوا در این فیلم همگی ساخته دست تولیدکنندگان فیلم هستند و نه محصول کارخانه!
ابوزینب
فیلم «ابوزینب» به کارگردانی علی غفاری به ترسیم «عملیات استشهادی» یکی از قهرمانان مقاومت اسلامی لبنان میپردازد.
«ابوزینب» نمایشدهنده داستانی براساس ماجراهای واقعی دوران اشغال جنوب کشور لبنان توسط رژیم صهیونیستی است. منبع الهام این فیلم، مستند «زیتون تلخ» ساخته مرتضی شعبانی است. در یکی از قسمتهای این مجموعه، اسوه مقاومت مردم لبنان با نام عامر کلاکش مشهور به «ابوزینب» معرفی میشود. قهرمانی که جنوب لبنان را به جهنمی برای اشغالگرها تبدیل کرد و طی دهههای گذشته الهامبخش جوانان مبارز در لبنان بود. شعبانی که تحت تأثیر این شخصیت اسطورهای قرار گرفته بود، تصمیم گرفته بود که یک فیلم داستانی سینمایی هم درباره او بسازد. ابتدا هم قرار بود که این فیلم توسط فیلمسازان لبنانی ساخته شود. شعبانی در نشست خبری فیلم «ابوزینب» در جشنواره مقاومت گفته بود: «ساخت «ابوزینب» پیشنهاد صریح سیدحسن نصرالله بود و در این فیلم میخواستیم وجه متمایز عملیات استشهادی را با عملیات انتحاری نشان دهیم.» اما قابلیتهای سینمایی ایران به هیچ وجه قابل مقایسه با سینمای ما نیست. حتی فیلمنامه اولیه این اثر که توسط نویسندگان لبنانی نوشته شده بود ساختار ضعیفی داشت. به همین دلیل هم شعبانی فیلم را با عوامل حرفهای سینمای ایران ساخت. به اینترتیب که فیلمنامه آن توسط محمود غلامی نوشته شد و کارگردانی آن را هم علی غفاری برعهده گرفت. داستان فیلم «ابوزینب» از سال 1985 شروع و تا 2000 میلادی و فرار صهیونیستها از جنوب لبنان ادامه دارد. داستانی که یک خانواده لبنانی و شرایط زندگی آنها در دوران اشغال لبنان را نمایش میدهد. فیلم نشان میدهد که همه از مردی به نام «ابوزینب» سخن میگویند. او برای بسیاری از مردم یک معما است و برای اسرائیلیها یک کابوس است. رفتهرفته رمزهای داستان گشوده شده و شخصیت ابوزینب، خودنمایی میکند.
فرشتگان قصاب
فرشتگان قصاب فیلمی به کارگردانی و نویسندگی سهیل سلیمی ساخته سال ۱۳۹۱ است. فیلم، ماجرای فرهاد، مردی افغانستانی را روایت میکند که همسرش در حمله آمریکاییها در مدرسهای گرفتار شده است و برای نجات وی تلاش میکند.
اين فيلم ماجراي گروهي صهيونيست است كه در قالب صليب سرخ در افغانستان به قاچاق اعضاي بدن ميپردازند و در اين ميان دست به انفجارهاي ساختگي ميزنند.
منطقه پرواز ممنوع
فیلم «منطقه پرواز ممنوع» در ژانر کودک و نوجوان به نویسندگی و کارگردانی امیر داسارگر ساخته شده است. این فیلم ماجرای سه دانشآموز است که برای شرکت در مسابقه ساخت پهپاد آماده میشوند و با مشکلات و موانعی روبهرو میشوند. یکی از موضوعات فرعی این فیلم، حضور پدر یکی از این نوجوانان بهعنوان مدافع حرم در مرز رژیم صهیونیستی است.
آتش پنهان
فیلم «آتش پنهان»، محصول سال 1369، ساخته «حبیب کاووش» است. مارجای فیلم «آتش پنهان» از این قرار است که هنگام اشغال بخشی از لبنان توسط نیروهای اسرائیل در سال 1983، یک مهمانی خصوصی در خانه یهودی لبنانیالاصلی به نام «ژاکوب» برپا شده که ناگهان گروهی ملبس به لباس و اسلحهی مبارزان فلسطینی با خشونت هرچه تمامتر به مهمانان و خود «ژاکوب» شلیک میکنند. در این حمله «سارا» دختر «ژاکوب» و چند نفر دیگر از جمله خواهر «ژاکوب» جان سالم به در میبرند. مأموران اسرائیلی به بازماندگان این حادثه وانمود میکنند که گروههای مبارز فلسطینی اقدام به این عمل وحشیانه کردهاند. به همین جهت «سارا» که به یکی از سران مبارزان فلسطینی به نام «ابوخلیل» و پسرش «ابوعلی» مضنون شده، در یک ترور ناموفق درمییابد که آنها در کشتار خانوادهاش نقشی نداشتهاند. از آن پس «سارا» و «ابوعلی» با همکاری یکدیگر ضمن مبارزه با ارتش اسرائیل، در جستوجوی مهاجمین واقعی برمیآیند.
روباه
این فیلم مرتبط با مسائل امنیتی و جاسوسی در حوزه انرژی هستهای است. داستان فیلم از این قرار است که برادرِ نتانیاهو (جلال فاطمی) برای انجام یک عملیات تروریستی جدید علیه دانشمندان هستهای به ایران میآید. این مأمور حرفهای در ایران برای رسیدن به اهداف خود از یک راننده ساده (حمید گودرزی) سوءاستفاده میکند اما...
«روباه» آمیزهای با ظرافت از طنز و طعن و واقعیت است. اتفاقاتی مثل حضور برادر نتانیاهو در ایران برای اجرای عملیات ترور یک دانشمند هستهای قطعا واقعیت ندارد، ترفند افخمی از بهکارگیری چنین ماجرایی (آمدن برادر نتانیاهو) درواقع یک کنایه است، به این معنا که همه تروریستها برادر نخستوزیر رژیم صهیونیستی هستند!
قناري
فيلم «قناري» به كارگرداني «جواد اردكاني»، روايتي است درباره جانفشاني كودكان و نوجوانان فلسطيني در راه مبارزه براي آزادي كشورشان. داستان فيلم «قناري» درباره يك پسر خردسال فلسطيني است كه دچار لكنت زبان است. يك كشيش مسيحي به نام «پدر سيمون» براي كمك به رفع اين مشكل، قناري كوچكي را به او هديه مي دهد، اما به سفارش پدر سيمون بايد براي قناري خود محيطي آرام و كم سر و صدا ايجاد كند تا قناري بتواند برايش آواز بخواند. تلاش اين كودك براي يافتن محيط امن و آرام او را با مسائل مختلفي روبه رو مي كند. قناري، در واقع نمادي است از صلح و آشتي و اين فيلم استعارهاي است از صلحطلب بودن كودكان فلسطيني. يكي از ابعاد تكاندهنده مسئله فلسطين كه اساس درام اين فيلم را پديد آورده، جناياتي است كه عليه كودكان فلسطيني صورت ميگيرد.
هيام
فيلم «هيام» به كارگرداني «محمد درمنش» هم يك ملودرام خانوادگي است كه موضوع مقاومت فلسطين و تجاوز صهيونيستها به حقوق مردم اين سرزمين را از دريچه روابط انساني به تماشا درآورده است. اين فيلم، داستان يك دانشجوي تبعه انگلستان است كه براي ازدواج با دختري به نام هيام به جنين در فلسطين سفر ميكند. مراسم ازدواج برگزار ميشود و آن دو در شرايطي كه قصد خروج از سرزمين خود و سفر به انگليس را دارند، با حمله اسرائيليها به جنين و دستگيري شوهر هيام مواجه ميشوند. فيلم «هيام» تلاش مي كند تا با ترسيم اين واقعيت كه اشغال فلسطين برهمزننده زندگيهاي عاشقانه و به هجران كشاندن وصالهاست، مخاطب خود را نسبت به رژيم صهيونيستي و تصرف خاك فلسطين متنفر كند. البته در پايان فيلم، آزادي قدس نويد داده ميشود؛ خروج هيام و شوهرش از بند و بلاي صهيونيستها، آيندهاي روشن و قريبالوقوع را براي مردم فلسطين
نشان ميدهد.
بيگانگان
فيلم «بيگانگان» به كارگرداني «عباس رافعي» نيز مصائب مردم فلسطين و جنايات رژيم اشغالگر قدس را در قالب روايتي با پس زمينهاي عاطفي و عاشقانه ترسيم كرده است. بخش اعظم سكانسهاي آن به قضيه اشغال سرزمين فلسطين، چگونگي آواره شدن مردم آن كشور و شكلگيري ناجوانمردانه يك كشور جعلي و نامشروع به نام اسرائيل اختصاص دارد. از نكات قابل توجه اين فيلم، اشاره پررنگ آن به نقش انگلستان در شكلگيري رژيم صهيونيستي است. در فيلم «بيگانگان» صحنههاي گوناگوني از حضور سياستمداران و نيروهاي نظامي بريتانيا در كنار اشغالگران صهيونيست ديده ميشود. مخاطب در اين فيلم همچنين با يك گروه از صهيونيستهاي تندرو به نام «هاگانا» آشنا ميشود كه به همراه انگليسيها نقش مهمي در اشغال منطقه حيفا در دوران تصرف كشور فلسطين داشتند.
شكارچي شنبه
موضوع فيلم «شكارچي شنبه» ايدئولوژي صهيونيستي است. در اين فيلم، باورها، عقايد، جهان بيني و مناسك بنيادگراهاي يهودي صهيونيست ترسيم شده است. داستان فيلم درباره يك كودك اسرائيلي به نام «بنيامين» است كه سرپرستياش به پدربزرگش واگذار ميشود. پدربزرگي كه يك خاخام صهيونيست است و با توجيهات مذهبي سعي ميكند نسلكشي و قتلعام ديگر نژادها، ازجمله فلسطينيها را توجيه كند. كشتار فلسطينيها براي او يك سرگرمي روزانه است و در همين حين اين مرام را به نوه خود نيز تدريس ميكند. فيلم به افشاي بسياري از مناسبات فاسد و ضدانساني رايج در مجامع صهيونيستي ميپردازد. اين فيلم همچنين براي اولين بار در جهان، فرايند مغزشويي شهروندان اسرائيلي از همان كودكي را نشان ميدهد. در «شكارچي شنبه» ميبينيم كه چگونه يك كودك ساده و بيآزار تحت آموزشهاي پدربزرگش تبديل به يك جاني خونآشام و متوحش ميشود. فيلم «شكارچي شنبه» همچنين داراي پاياني تأملبرانگيز است. در پايان اين فيلم شاهد به قتل رسيدن پدربزرگ به دست خود بنيامين هستيم؛ صحنهاي كه ميتوان آن را نوعي پيشبيني سرنگوني رژيم صهيونيستي، آن هم در اثر ظلمها و ستمهاي خود آنها است.
چشمان آبي زهرا
«چشمان آبي زهرا» در اصل يك سريال بود كه از شبكه هاي داخلي و برون مرزي صداوسيما به نمايش درآمد، اما يك نسخه سينمايي هم از روي آن تهيه شد كه در برخي محافل از جمله كنفرانس بينالمللي انتفاضه اكران شد.
فيلم- سريال «چشمان آبي زهرا» نيز همچون اكثر آثاري از اين دست، جنايات رژيم صهيونيستي و مصائب ملت مظلوم فلسطين را در قالب يك روايت انساني و بشردوستانه روايت ميكند.
اين اثر به كارگرداني «سعيد سلطاني» درباره جست وجوي يك گروه پزشكي صهيونيست در اردوگاههاي فلسطيني براي يافتن يك كودك است تا چشمان او را به جاي چشمان فرزند يكي از مقامات بلندپايه صهيونيستي پيوند بزنند. اين فيلم روايتي نمادين از بهوجود آمدن كشور جعلي اسرائيل است. به اين معني كه تئودور، بهعنوان يك كودك ناقصالخلقه، استعاره اي از رژيم صهيونيستي است كه با دزديدن اجزاي سايرين در پي زنده نگاه داشتن خود است. اين فيلم همچنين بر اين واقعيت كه رژيم صهيونيستي بزرگترين قاچاقكننده اعضاي بدن كودكان است، صحه ميگذارد.
فیلادلفی
فیلادلفی فیلمی به کارگردانی اسماعیل رحیمزاده، سیدمجتبی اسدیپور محصول سال ۱۳۸۹ است. این فیلم ماجرای گروهی برای رساندن آذوقه و دارو از طریق تونلهای زیرزمینی از مرز رفح مصر به مرز رفح غزه اقدام میکنند که در طول مسیر اتفاقاتی برایشان رخ میدهد...
تولدی دیگر
فیلم «تولدی دیگر» به کارگردانی عباس رافعی روایتی از مقاومت لبنان در برابر رژیم صهیونیستی است. این فیلم که در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد نخستین همکاری مشترک ایران و لبنان بود. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: زهير ملوان جواني است كه براي كسب درآمد بيشتر از لبنان خارج شده و در يك كشتي كه عازم آفريقاي جنوبي است مشغول به كار است. وي هنگامي كه با خبر ميشود همسرش در جنگ گم شده به لبنان برميگردد و به جستوجوي همسر مفقودش ميپردازد...
ریسمانی نزدیکتر از رگ
فیلم سینمایی ریسمانی نزدیکتر از رگ به کارگردانی مسعود اطیابی در سال ۱۳۹۰ ساخته شد. این فیلم که محصول مشترک ایران و لبنان است روایتگر زندگی مرد مسنی در جنوب لبنان میباشد که فیلمنامه آن از داستان کوتاه حبل کالورید اثر عبدالقدوسالامین برگرفته
شده است.