کیهان نقش رسانه در جنگ روسیه و اوکراین را بررسی میکند
جنگ روایتها در بحران اوکراین
بُعد مهمی از جنگ اوکراین به جنگ رسانهای و جنگ روایتها مربوط میشود و دو طرف به شدت سعی دارند با ارائه روایتهای خود و تضعیف روایت طرف مقابل افکار عمومی جهانی را به نفع خود دستکاری کنند. یک طرف روسیه قرار دارد و طرف دیگر 30 کشور عضو ناتو!
سرویس خارجی-
جنگ اوکراین امروز 52 روزه شد و جنگ در حوزههای مختلف و چند جبهه با شدت ادامه دارد. در کنار جنگ نظامی، یک جنگ تمام عیار رسانهای نیز نقش بسیار برجسته و موثری پیدا کرده است. با گسترش فضای شبکه و همه گیر شدن استفاده از آن در جهان، رسانهها نقش بسیار برجستهای در جنگها و بحرانها و روایت سازیها بازی میکنند. رسانهها حائل بین میدان جنگ و مخاطبان هستند و هر دولتی که بتواند کنترل خود را بر رسانهها تثبیت کند به راحتی میتوان روایت خود را از جنگها و بحرانها در بین افکار عمومی جهانی غالب کند. در جنگ کنونی نیز رسانهها نقش بسیار برجستهای دارند. رسانههای جریان اصلی در اروپا و آمریکا و به طور کلی بلوک غرب اعم از غرب جغرافیایی و غرب ارزشی هر روز صدها گزارش و خبر درباره شکست روسیه، تلفات گسترده نظامیان این کشور، نابودی ماشین جنگی روسیه، ارتکاب سربازان روس به جنایت جنگی و... منتشر میکنند در همین حال دولتهای غربی نیز تلاش دارند رسانههایی که روایت روسیه را از جنگ برجسته میکنند محدود یا حتی از دسترس خارج کنند. اخراج دیپلماتها و مقامات روسی از شبکههای اجتماعی یا حذف پیامهای آنها درباره جنگ نیز در همین راستا ارزیابی میشود.
در این جنگ مقامات دو طرف (روسیه و غرب) از طریق رسانهها روایتهای بسیار متناقضی را از تحولات میدانی منتشر میکنند. «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین روز جمعه در مصاحبه با «سی ان ان» گفت در طول 7 هفته جنگ با روسیه حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نظامی اوکراینی کشته و حدود ۱۰ هزار نفر مجروح نیز شدهاند. اما در نقطه مقابل روسیه 19 تا 20 هزار سرباز خود را در این جنگ از دست داده است! در حالی که مسکو اعلام کرده تنها 1351 سرباز روس در این جنگ کشته شده و ۳۸۲۵ نفر نیز زخمی شدهاند. این خبرگزاری تاکید کرده نمیتواند به طور مستقل اعداد طرفین را تأیید کند. سخنگوی وزارت دفاع روسیه نیز جمعه شب گفت که در طی یک روز (پنج شنبه) ۲۱۷ مرکز نظامی اوکراین را منهدم کردهاند. روسها همچنین از تصرف شهر راهبری «ماریوپل» خبر دادهاند. اما وزارت دفاع اوکراین این خبر را تکذیب کرده و اعلام کرده جنگ در این شهر بندری با شدت ادامه دارد.
رزمناو روسی
در مورد غرق شدن ناو روسی «موسکوا» در دریای سیاه نیز روایتهای به شدت متناقضی از سوی دو طرف منتشر میشود. روسیه گفته این ناو به دلیل انفجار مهمات داخل آن آتش گرفته و از بین رفته است در حالی که اوکراین میگوید این ناو هدف موشکهای کروز قرار گرفته است. «ایلیا پونومارف» نماینده سابق دومای روسیه نیز گفته از ۵۱۰ ملوان رزمناو مسکووا فقط ۵۸ نفر نجات یافتهاند، روایتی که مسکو آن را قویا رد میکند.
آمریکا: شواهد کافی نداریم
پس از جو بایدن بایدن حالا زلنسکی روسیه به ارتکاب «جنایت جنگی» متهم کردهاما شبکه «انبیسی نیوز» به نقل از مقامات ارشد دولت آمریکا گزارش داده که سازمانهای اطلاعاتی این کشور اطلاعات کافی برای اثبات این ادعاها در دست ندارند. یک مقام اطلاعاتی آمریکا گفته که «نسلکشی» شامل نابودی هدفمند یک گروه قومیتی یا یک ملت میشود، اما این مقامات تا به امروز شاهد چنین اتفاقاتی در اوکراین نبودهاند.«دمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین نیز این اتهام را تلاشی برای «تحریف واقعیت صحنه» توصیف کرده و آن را «غیر قابل پذیرش» خوانده است.
ارسال انبوه سلاح به اوکراین ادامه دارد
در میدان جنگ سخت اما، براساس گزارشها، مسکو در یادداشتی دیپلماتیک هشدار داده که اقدام آمریکا و ناتو در ارسال سامانههای تسلیحاتی «حساستر» به اوکراین در حال افزودن «هیزم به آتش درگیری» در آنجاست و میتواند «تبعات غیر قابل پیشبینی» به همراه داشته باشد و این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چنین مکاتبهای را تایید نکرد و گفت که آمریکا به ارسال سلاح برای اوکراین ادامه میدهد: «آنچه میتوانیم تایید کنیم این است که در کنار متحدان و شرکا، ما در حال ارسال کمک امنیتی به ارزش میلیاردها دلار به اوکراین هستیم و شرکای اوکراینی ما از آنها در تلاشی فوقالعاده برای دفاع از کشور خودشان مقابل تخاصم بیدلیل و اقدامات خشونتآمیز وحشتناک روسیه استفاده میکنند.»
آمریکا در حال آماده شدن برای ارسال ۸۰۰ میلیون دلار (۶۱۰ میلیون پوند) کمک نظامی به اوکراین است که مجموع آن از زمان آغاز جنگ را به ۲.۶ میلیارد دلار میرساند. دولت بایدن همچنین تصریح کرده که تجهیزات سنگین و پیچیدهای از جمله بالگرد، پهپادهای هوایی و دریایی و توپخانه خودکششی دوربلند ۱۵۵ میلیمتری را ارسال میکند و در عین حال به سربازان اوکراینی برای استفاده از آنها آموزش میدهد. دولت آلمان هم اعلام کرده بیش از یک میلیارد یورو کمک نظامی به اوکراین ارسال خواهد کرد.
اخراج کارمندان اروپا از روسیه و تحریم بوریس جانسون
وزارت خارجه روسیه نیز روز جمعه در بیانیهای اعلام کرد در اقدامی متقابل، 18 کارمند در نمایندگی اتحادیه اروپا در مسکو را «عنصر نامطلوب» تشخیص داده و اخراج کرده است. به گزارش «راشاتودی»، وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود گفته روز جمعه «ماکوس ادیگیر» ریاست نمایندگی اتحادیه اروپا در روسیه را احضار کرده و اعتراض شدید خود به تصمیم غیرقابل قبول اتحادیه اروپا در اخراج 19 نفر از اعضای نمایندگی روسیه در اتحادیه اروپا را ابراز داشته است. وزارت خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که ورود «بوریس جانسون» نخستوزیر، «لیز تراس» وزیر خارجه، «بن والاس» وزیر دفاع انگلیس و ۱۰ عضو دیگر دولت و سیاستمداران انگلیس به این کشور را ممنوع کرده است. مسکو گفته این اقدام «با توجه به اقدام خصمانه بیسابقه دولت انگلیس، بهویژه اعمال تحریمها علیه مقامات ارشد روسیه» انجام شده و بهزودی این فهرست را گسترش خواهد داد.
جنگ طولانی خواهد بود
خبر دیگر اینکه بعد از گزارش «سیانان» درباره پیشبینی واشنگتن مبنی بر اینکه جنگ در اوکراین حداقل برای هشت ماه دیگر ادامه خواهد داشت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در مصاحبه با این شبکه چنین احتمالی را تایید کرد. به گزارش فارس، «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز جمعه گفت این امکان وجود دارد که جنگ در اوکراین تا پایان سال جاری ادامه یابد.این شبکه آمریکایی پیش از این گزارش داده بود «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه به مقامات اروپایی گفته واشنگتن پیشبینی میکند که جنگ در اوکراین حداقل برای هشت ماه دیگر ادامه خواهد داشت. پرایس در پاسخ به سؤال مجری این شبکه گفت: «این (طولانی شدن جنگ تا پایان سال میلادی) امکانپذیر است، اما آنچه ما در تلاش هستیم انجام دهیم این است که این درگیری را کوتاه کنیم. فکر میکنیم که میتوانیم با تقویت دست اوکراین در میز مذاکره این کار را انجام دهیم. ما این کار را با ارائه میزان بیسابقهای از کمکهای امنیتی به اوکراین انجام میدهیم.... در عین حال، ما با تحریمهای اقتصادی و سایر اقدامات مالی خود به همان میزان فشار را به روسیه وارد میکنیم، به این امید که این دو چیز با هم تلفیق شوند و در نهایت بتوان به یک توافق دیپلماتیک برای پایان دادن به این خشونت و حمله بیمعنا دست یافت.»
این شبکه گزارش داده که برخی از اعضای کنگره آمریکا نگران هستند که جنگ حتی از پایان سال هم فراتر رود و بیسر و صدا آن را با جنگ کره مقایسه میکنند که از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ ادامه داشت و هرگز به نتیجه رسمی نرسیده است. ند پرایس در بخش دیگری از مصاحبه خود با سیانان، به گزارشی درباره هشدار روسیه در مورد خطرات ناشی از افزایش کمک نظامی آمریکا به اوکراین هم واکنش نشان داد و گفت این اظهارات، واشنگتن را مجبور به تغییر موضع خود در مورد این موضوع نخواهد کرد.
کماندوهای انگلیسی در کیف
خبر دیگر اینکه فرماندهان اوکراینی روز جمعه به روزنامه انگلیسی تایمز اعلام کردند که نیروهای ویژه انگلیس برای آموزش نحوه استفاده از تسلیحات ضدتانک که انگلیس به اوکراین عرضه کرده است، در «کیف» حضور دارند. طبق این گزارش، فرماندهان اوکراینی میگویند نیروهای «یگان ویژه هوایی انگلیس» برای اولین بار از زمان آغاز جنگ در تاریخ 24 فوریه (پنجم اسفند ماه)، نیروهای اوکراینی را آموزش میدهند. روزنامه انگلیسی تایمز میگوید یگانهای اوکراینی که قرار است آموزش نظامی از سوی نظامیان انگلیسی دریافت کنند در اطراف کیف مستقر شدهاند. گزارشهایی نیز از حضور نظامیان سابق ارتش فروپاشیده افغانستان در جنگ اوکراین حکایت دارند که برای غرب میجنگند.