سرویس خارجی-

سرانجام پس از هفته‌ها کشمکشِ سخت بین روسیه و غرب بر سر «اوکراین» کاری که به نوعی، هم انتظارش می‌رفت و هم نمی‌رفت! در شامگاه دوشنبه به وقت ایران اتفاق افتاد و روسیه رسماً اعلام کرد دیگر، منطقه «دونباس» را بخشی از خاک اوکراین نمی‌داند! شاید تصور غالب این بود که روسیه می‌خواهد به اوکراین و حتی «کیف» مستقیما حمله نظامی کند و پوتین نیز بارها گفته بود چنین قصدی ندارد. پوتین با امضاء کاغذهایی اعلام کرد، این دو منطقه مهم را که سال 2014 اعلام استقلال کرده بودند، به رسمیت می‌شناسد و از این پس آنها را جمهوری‌های استقلال یافته وابسته به روسیه می‌داند. و بدین ترتیب در بازی شطرنج خطرناک آمریکا و روسیه همان‌طور که انتظار می‌رفت این سربازان پیاده دولت اوکراین بودند که بازنده شدند. شاید دولت اوکراین فراموش کرده بود که در جدال فیل‌ها این علف‌ها هستند که زیر دست و پا له می‌شوند.
پوتین چه گفت؟
رئیس‌جمهور روسیه شامگاه دوشنبه طی یک نطق تلویزیونی در کرملین اعلام کرد اوکراین استقلال و ثبات خود را از دست داده و به محلی برای فرصت‌طلبانی تبدیل شده است که میدان را به سمت کودتا هدایت می‌کنند. او با بیان اینکه «اوکراین به کشوری غیر مستقل تبدیل شده که تحت کنترل آمریکا درآمده است» افزود: «رهبران اوکراین نتوانستند یک کشور باثبات ایجاد کنند که این منجر به وابستگی آنها به کشورهای خارجی مانند ایالات متحده شده است... آمریکا میلیون‌ها دلار در اوکراین خرج انقلاب‌های رنگی کرده است و امروز نئونازی‌ها سرنوشت ملت اوکراین را در دست گرفته‌اند! بنابراین این کشور تحت استعمار آمریکا و غرب است. قانونگذاران مجالس سفلی و علیای روسیه نیز در جلسات جداگانه قطعنامه پیشنهادی با موضوع تصمیم رئیس‌جمهور این کشور برای به رسمیت شناختن استقلال دو جمهوری دونتسک و لوهانسک را تایید و تصویب کردند.
ورود ارتش روسیه به شرق اوکراین
بلافاصله بعد از اینکه پوتین رسماً استقلال این دو منطقه جدایی طلب را به رسمیت شناخت به ارتش این کشور نیز دستور داد به منظور«حفظ صلح» وارد شرق اوکراین شوند.کاخ کرملین اعلام کرد رئیس‌جمهور روسیه از وزارت دفاع این کشور خواست تا با مناطق دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین توافقنامه‌ای برای اعزام ارتش جهت حفظ صلح در این مناطق امضا کند. در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده: «پوتین از وزارت خارجه روسیه خواست تا رایزنی با جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک را برای برقراری روابط دیپلماتیک آغاز کند.» برخی رسانه‌های غربی مثل «رویترز» و «دیلی میل» نیز با انتشار تصاویر و ویدئوهایی اعلام کردند اولین یگان‌های ارتش روسیه وارد این دو منطقه شده‌اند.
 واکنش‌های گسترده
دیروز «توماس فریدمن» ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز با انتقاد از «اقدامات آمریکا که زمینه‌ساز این اقدام پوتین شد» نوشت: «این جنگ پوتین بود اما آمریکا و ناتو نیز تماشاگران بی‌گناه نیستند.» به گفته وی تصمیم نسنجیده آمریکا برای گسترش ناتو به سمت شرق اروپا و نزدیکی مرزهای روسیه و وعده به برخی کشورهای این منطقه برای پیوستن آنها به ناتو در حالی که آمریکا نه منابع و نه قصدی برای حمایت از آنها نداشت زمینه‌ساز بروز این بحران شد.
اروپا و آمریکا اما جزو نخستین گروه‌هایی بودند که علیه روسیه فقط موضع گرفتند و تهدید کردند. کاخ سفید اعلام کرد بایدن به زودی فرمان اجرایی ممنوعیت و تحریم هرگونه سرمایه‎گذاری و تجارت و رابطه اقتصادی با دو منطقه دونتسک و لوهانسک را امضاء خواهد کرد که شهروندان آمریکایی را از سرمایه‌گذاری، تجارت و کمک مالی به دونتسک و لوهانسک منع می‌کند. «ینس استولتنبرگ» دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، که سازمان متبوعش یکی از دلایل اصلی افزایش تنش‌ها بین روسیه و اوکراین است، گفت: «ما به رسمیت شناختن مناطق جدایی‌طلب از سوی روسیه را محکوم می‌کنیم و از استقلال اوکراین کاملا حمایت می‌کنیم... روسیه همچنان به درگیری در شرق اوکراین دامن می‌زند. روسیه بهانه‌ای برای حمله به اوکراین می‌سازد.»
اتحادیه اروپا: تحریم می‌کنیم
اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «به همه کسانی که مسئول به رسمیت شناختن غیرقانونی جمهوری‌های جداشده هستند با تحریم پاسخ خواهیم داد.» سازمان ملل نیز که معمولا نقشی خنثی و بی‌فایده را در بحران‌های مختلف در سراسر جهان ایفا می‌کند، این طور موضع گرفت: «ما به طور کامل از تمامیت ارضی اوکراین حمایت می‌کنیم».«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل گفت: «ما خواستار حل و فصل مسالمت‌آمیز مناقشه در شرق اوکراین بر اساس توافقات مینسک هستیم. تصمیم روسیه نقض تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین است و با منشور سازمان ملل متحد مغایرت دارد.» روزنامه «گاردین» نیز به نقل از یک مقام ارشد اروپایی نوشت: «پوتین تمام اوکراین را می‌خواهد و این به رسمیت شناختن ممکن است تنها نقطه شروعی برای تشدید تنش باشد». وزارت خارجه ترکیه نیز به رسمیت شناخته شدن استقلال مناطق جدایی طلب شرق اوکراین توسط روسیه را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین دانست. ارتش اوکراین هم بیانیه پوتین را «اعلام جنگ» توصیف کرد. اوکراین همچنین اعلام کرد به دنبال قطع کامل روابط خود با روسیه است. برخی کشورها نیز مثل کوبا‏، ونزوئلا، سوریه، یمن، نیکاراگوئه‏، صربستان رسما جمهوری‌های لوهانسک و دونتسک را به رسمیت شناختند.
نشست فوق‌العاده شورای امنیت
شورای امنیت سازمان ملل نیز شامگاه دوشنبه به درخواست اروپا و آمریکا نشست فوق‌العاده‌ای را به منظور بررسی ابعاد این بحران برگزار کرد. سفیر آمریکا در سازمان ملل در جلسه فوق‌العاده شورای امنیت درباره اوکراین گفت که عواقب اقدامات روسیه در اوکراین، اروپا و سراسر جهان «جدی» خواهد بود و در صورت حمله روسیه به اوکراین، تلفات انسانی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت. وی دستور پوتین برای استقرار نیروهای حافظ صلح در شرق اوکراین را هم «مزخرف» خواند. «گرینفیلد» در واکنش به اظهارات رئیس‌جمهور روسیه مبنی بر تلاش کیف برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای از کشورهای غربی هم گفت: «واشنگتن و متحدانش قصد ندارند سلاح هسته‌ای در اختیار اوکراین قرار دهند و اوکراین هم چنین چیزی را نمی‌خواهد.» در مقابل «واسیلی نبنزیا»، نماینده روسیه گفت: «مواضع بین‌المللی حاکی از آن است که گمان می‌کنند به رسمیت شناختن دونتسک و لوهانسک از سوی روسیه اقدامی «غافلگیرانه» است، اما این درست نیست. جمهوری‌های لوهانسک و دونتسک در سال ۲۰۱4 استقلال خود را اعلام کردند و ما آنها را تنها امروز به رسمیت شناختیم. نماینده روسیه افزود که دونباس با ماجراجویی نظامی جدید اوکراین رو‌به‌رو است و مسکو نمی‌تواند این اجازه را بدهد و این امر باعث شد روسیه در مورد جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک تصمیم بگیرد.
روسیه: آماده گفت‌و‌گو هستیم
.«نبنزیا» افزود که روسیه آماده گفت وگو در مورد وضعیت اوکراین است، اما اجازه خونریزی جدید در دونباس را نخواهد داد.وی با بیان اینکه وضعیت در شرق اوکراین «بدتر» شده و شاهد بمباران مناطق مسکونی در لوهانسک و دونتسک بوده‌ایم، خاطرنشان کرد: «به دلیل بمباران اوکراین حدود ۶۰ هزار نفر از دونباس به روسیه‌گریخته‌اند».«نبنزیا » تاکید کرد که وظیفه روسیه برای حفاظت از غیرنظامیان در اوکراین مهم‌تر از تهدیدهای کشورهای غربی است. نماینده اوکراین در سازمان ملل در این نشست روسیه را ویروسی توصیف کرد که جنگ و آشوب را برای هشت سال اشاعه داده است: «سازمان ملل با ویروسی که از کرملین سرایت کرده، بیمار است و مسئله این است. ما دیگر از هیچ کسی نمی‌ترسیم و به کسی بدهکار نیستیم و دیگر به کسی چیزی نخواهیم داد.»
نماینده دائم فرانسه در سازمان ملل هم طی سخنرانی خود روسیه را تهدید کرد که در صورت عدم بازنگری در تصمیم به رسمیت شناختن جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک، عواقب ناگواری در انتظارش است.معاون دبیرکل سازمان ملل هم از استقرار نیروهای روسیه در شرق اوکراین برای «مأموریت حفظ صلح» ابراز تاسف کرد و هشدار داد که خطر «درگیری در مقیاس بزرگ» وجود دارد و باید از این امر اجتناب شود.معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: «ساعات و روزهای آینده تعیین‌کننده خواهند بود. خطر درگیری گسترده واقعی است.»سفیر چین در سازمان ملل هم به نوبه خود از همه طرف‌های درگیر در بحران اوکراین خواست تا خویشتن دار باشند و از هرگونه اقدامی که ممکن است باعث افزایش تنش شود اجتناب کنند. سفیر چین در این نشست در سخنانی کوتاه گفت که پکن از هر تلاشی برای حل دیپلماتیک بحران استقبال و تشویق می‌کند.
روسیه: به تحریم عادت داریم
وزیر خارجه روسیه اما در واکنش به تهدیدهای غرب درباره تحولات اوکراین اعلام کرد، مسکو به تحریم‌ عادت دارد.به گزارش رویترز، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در واکنش به مواضع کشورهای غربی اعلام کرد که حتی بدون به رسمیت شناختن این دو جمهوری هم غربی‌ها علیه روسیه تحریم‌هایی اعمال می‌کردند. لاوروف گفت: «همکاران اروپایی، آمریکایی و انگلیسی ما تا زمانی که تمام امکانات خود را برای به اصطلاح «مجازات روسیه» خرج نکرده باشند، متوقف و آرام نخواهند شد. آنها ما را به قول خودشان به «مادر همه تحریم‌ها» تهدید می‌کنند.» وزیر خارجه روسیه سپس به کشورهای غربی درباره ناکارآمدی فشارها علیه مسکو هشدار داد و گفت: «خوب ما به تحریم‌ها عادت داریم. ما می‌دانیم که در هر حال چه با دلیل و چه بدون دلیل، تحریم‌ها علیه روسیه اعمال خواهند شد.»
گفتنی است، بسیاری از کارشناسان معتقدند، روسیه به این دلیل دست به چنین اقدامی علیه غرب زد که می‌دانست ناتو، در بدترین شرایط تاریخی خود قرار دارد و عملا کاری جز تهدید و تحریم از دستش بر نخواهد آمد. ضمن اینکه این کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند، چین نیز با توجه به نوع واکنش غرب به این رویکرد پوتین، نوع سیاست خود در برخورد با تایوان را تنظیم خواهد کرد!
پوتین دست بردار نخواهد بود
دیروز «دیلی میل» ضمن اعلام اینکه هزاران نیروی روس ظرف چند ساعت وارد این دو منطقه جدا شده از اوکراین شدند نوشت، پوتین دست بردار نخواهد بود و مناطق دیگری از اوکراین را از آن خود خواهد کرد بدون اینکه غرب بتواند کاری از پیش ببرد.
آخرین خبرها حاکی است از حمله نیروهای اوکراین به مناطق مورد مناقشه. به گزارش خبرگزاری تاس روسیه اوکراین شروع به بمباران این مناطق کرده است.