2 عامل کاهش شدید سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان از نگاه وال استریت ژورنال
سرویس خارجی-
یک روزنامه آمریکایی از کاهش سرمایه‌گذاری شدید در عربستان و ضربه سنگین شرکت‌های آمریکایی به ولیعهد سعودی خبر داده و نوشته ناامن بودن شرایط عربستان و کارنامه سیاه حقوق بشری را دو دلیل اصلی این وضع عنوان کرد. شرکت‌ها معمولا برای جلوگیری از به خطر افتادن نام و اعتبار خود، دوست ندارند با کشورهای بدنام همکاری کنند.
«محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی در قالب برنامه سند چشم‌انداز 2030 اعلام کرده بود که دنبال جذب سرمایه‌گذاران خارجی برای بازار عربستان است. اما جنایت‌های هولناک او، برخی شرکت‌های غربی را هم به این نتیجه رسانده که «نباید ریسک کرد و کنار کشوری به این بدنامی قرار گرفت». «بن سلمان» بنا به دلایل مختلف از جمله همین حماقت‌ها و جنایت‌ها، در کنار ایجاد فضای بسته در داخل عربستان باعث شد به آرزوی خود در این حوزه نرسد و برخی اقداماتش مثل آزادی قمار و از سرگیری فعالیت مراکز فساد نیز جز عصبانی کردن جامعه به شدت سنتی این کشور، نتیجه‌ای به دنبال نداشت. بسیاری از رسانه‌های غربی تاکنون در این مورد گزارش‌هایی منتشر کرده و از فرار سرمایه گذاران خارجی از عربستان نوشته‌اند.
در همین ارتباط، روزنامه «وال استریت ژورنال» در مقاله‌ای از «کاهش چشمگیر سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان» و «تبدیل عربستان به فضایی نامطلوب برای سرمایه‌گذاران خارجی» خبر داده و دلیل آن را برخی مسائل داخلی در این کشور مثل «نبود امنیت» نامیده است. «المیادین» به نقل از این روزنامه آمریکایی نوشته: «عربستان بهترین شرکت‌های جهان را برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود جذب کرده، اما باوجود تلاش‌های
محمد بن سلمان در سال 2016، فضای کسب و کار نامطلوب است و سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در این کشور نفت‌خیز بسیار نگران هستند.»
این مقاله همچنین در مورد قرار گرفتن شرکت‌هایی مانند « اوبر تکنولوژی» و «جنرال الکتریک» و چندین شرکت خارجی دیگر در عربستان در معرض هزینه‌های مالیاتی ناگهانی که اغلب به ده‌ها میلیون دلار می‌رسید، صحبت کرد. همچنین شرکت‌هایی مانند « بریستل مایرز» و «گیلیاد ساینس» و دیگر شرکت‌های دارو‌سازی دیگر به دلیل به سرقت رفتن اطلاعات خصوصی آنها شکایت کرده‌اند.
به گفته این روزنامه، این اختلاف طولانی مدت بین عربستان و شرکت‌های دارو‌سازی آمریکایی بر سر سرقت اطلاعات خصوصی آنها باعث شده تا دیگر شرکت‌ها که عربستان به دنبال جذب آن‌هاست، احتیاط پیشه کنند. به نوشته این روزنامه، شرکت پیمانکاری ساخت و ساز آمریکایی «بکتل» نیز تلاش کرد بیش از یک میلیارد دلار صورت حساب‌های معوق را جمع‌آوری کند و برخی از پیمانکاران را به کشورهایشان بازگرداند. همچنین برنامه‌های شرکت
« اپل» برای افتتاح یک فروشگاه بزرگ در مرکز ریاض که از چندین سال پیش آن را مد نظر داشت، بی‌نتیجه مانده، در حالی که گروه Triple Five از ساخت یک مجتمع چند میلیارد دلاری در عربستان منصرف شده است. شرکت سینمایی AMC نیز کنترل بیشتری را به شریک خود در عربستان واگذار کرده است.
این روزنامه در ادامه نوشت که این شرایط باعث شد بسیاری از شرکت‌های خارجی فعالیت خود را در عربستان کاهش دهند یا برنامه‌های سرمایه‌گذاری و توسعه خود را به تعویق بیاندازند. عربستان از شرکت‌های بزرگ خواستار تنوع بخشیدن به اقتصاد خود شد، اما فضای کسب‌وکار نامطلوب شده و سرمایه‌گذاران به دلیل ناامن بودن شرایط عربستان و کارنامه سیاه حقوق بشری نگران سرمایه‌گذاری در این کشور هستند.
سقوط سرمایه‌گذاری از 19 میلیارد دلار به 5 میلیارد دلار
بر اساس این مقاله، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در عربستان در سال 2020 به 5.4 میلیارد دلار رسیده است که کمتر از نیمی از میزان یک دهه قبل و بسیار کمتر از 19 میلیارد دلاری است که عربستان پیش‌بینی کرده بود. این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشت که سرمایه‌گذاری خارجی تا سه ماهه سوم سال 2021 بدون احتساب فروش 12.4 میلیارد دلار از سهام شرکت غول پیکر نفتی آرامکو به سرمایه‌گذاران خارجی، تنها در آستانه 6 میلیارد دلار قرار گرفت.
وال استریت ژورنال تاکید کرد که همه این موارد
نشان دهنده ضربه‌ای سخت به برنامه‌های محمد بن سلمان است که در سال 2016 متعهد شد با بهبود فضای تجارت و ایجاد مرکز نوآوری جهانی، صنایع جدید غیر نفتی را در عربستان گسترش دهد.
در مقابل وزارت سرمایه‌گذاری عربستان با اشاره به افزایش سالانه 250 درصدی صدور مجوز برای سرمایه‌گذاران جدید در سال 2021، مدعی شد که علاقه سرمایه‌گذاران خارجی در این کشور همچنان بالاست. رابرت موگیلنیکی پژوهشگر مرکز کشورهای عضو شورای همکاری واقع در واشنگتن تاکید کرد که شرکت‌ها جذب پتانسیل و امکانات عربستان می‌شوند، اما جنبه‌های عملی اقتصادی در این کشور هنوز پیشرفته نیست و در حال توسعه است.
در همین زمینه، این روزنامه نوشت: «دولت سعودی زمانی که به شرکت‌های خارجی دستور داد مقرهای منطقه‌ای خود را به ریاض منتقل کنند یا قراردادهای دولتی را از دست بدهند، آنها را آزار داد.علاوه‌بر این، سرمایه‌گذاران خارجی به طور فزاینده‌ای نگران امنیت خود هستند، به خصوص که برخی از کسانی که در کمپین‌های محمد بن سلمان
در ارتباط با ادعای مبارزه با فساد بازداشت شدند، خارجی بودند. یک تاجر خارجی به وال استریت ژورنال اعلام کرد که او پس از اینکه علناً گفت: برخی از قوانین کار ناعادلانه است، بازداشت و شکنجه شده است.