در قرآن کلمه نعمت بسیار به کار رفته است. در احادیث زیادی، مصداق نعمت در قرآن امام، رهبر، پیشوا، حاکم و در یک کلام سیاستمدار الهی معرفی شده است.
در تفسیرآیه: يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها وَ أَكْثَرُهُمُ الْكافِرُونَ(نحل /83) آمده است:
امام صادق(ع) فرمود: نِعْمَتَ اللهِ، ائمّه (هستند و دلیل اینکه ائمّه) نِعْمَتَ اللهِ هستند، این کلام خداوند است که فرمود: أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللهِ کُفْراً؛ به خدا قسم! ما همان نعمت خدا هستیم که خدا به بندگانش عطا کرده و هرکس رستگار شد با پیروی از ما رستگار شده است.(تفسیر اهل‌بیت(ع) ج۷، ص۶۹۸)
احادیث دیگری نیز به مناسبت آیات مختلف در قرآن نعمت را امامت الهی معرفی کرده‌اند.(اصول کافی، ج1، ح 571 تا ح 574)
علامه طباطبایی در تفسیر معنای نعمت در آیه: الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى می‌فرمایند: نعمت در حقیقت همان ولایت الهى است و هر چیزى وقتى نعمت مىشود که مشتمل بر مقدارى از آن ولایت باشد.(ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، جلد: 5
صفحه: 291)
امروز و در زمان حاضر و در زمان غیبت حضرت مهدی(عج) مسئول، رئیس و سیاستمدار شایسته از مصادیق امام و همان نعمت در قرآن است.
انتخاب مسئول شایسته
از مصادیق شکرگزاری نعمت
وقتی انسان‌ها درجامعه‌ای مسئول شایسته انتخاب نکنند این به معنای کفران نعمت خداست لذا گرفتاری پیش می‌آید. آنها گرفتار گرسنگی و مشکلات اقتصادی، ناامنی‌های مختلف جانی و مالی می‌شوند.
در قرآن در این‌باره این‌گونه آمده است: «و خدا شهرى را مثل زده است كه امن و امان بود [و] روزي‌اش از هر سو فراوان مى ‏رسيد، پس [ساكنانش] نعمت‌هاى خدا (رهبران و زمامداران شایسته) را ناسپاسى كردند و خدا هم به سزاى آنچه انجام مى‌دادند، طعم گرسنگى و هراس را به [مردم] آن چشانيد. (نحل/ 112)
اما برعکس اگر سپاسگزاری کنند وامانت ریاست را به انسان‌های شایسته بسپارند از آسمان و زمین و هر مکانی رزق عنایت می‌شود.(نحل 112) خداوند دراین‌باره و انتخاب خوب مردم می‌فرماید: «اگر سپاس بداريد و ايمان آوريد چه دلیلی دارد خدا شما را عذاب کند؟ و خدا همواره سپاس‌پذير[حق‏‌شناس] داناست.» (نساء /147)
درباره حضرت یونس(ع) می‌خوانیم: یونس در آغاز مأمور شد که به سوى اهل (نینوا) که مردمى بت‌پرست بودند برود، اما از آنجا که این مأموریت را سنگین دید، از خانه خود بیرون آمد، ولى مستقیم به سوى نینوا نرفت، بلکه در زمین سیر می‌کرد تا شاید که خدا این تکلیف را از او بردارد و در ضمن گردش، سوار کشتى شد و به ماجرای نهنگ گرفتار گشت و بعد از آنکه در بیابان افکنده شد و حالش ‌جا آمد، بار دوم مأمور شد به سوى آن مردم برود و رفت و مردم هم دعوتش را پذیرفتند و خدا عذابى را که همواره ایشان را به آن تهدید مى‌کرد، از آنان برداشت. (‌ترجمه تفسیر المیزان نویسنده: علامه طباطبایی، جلد: 17، صفحه: 251)
خداوند درباره حضرت یونس(ع) بعد از توبه و تصمیم بر جبران نعمت حکومت و پذیرش ولایت مردم منطقه ایران باستان به پایتختی نینوا و همچنین بعد از توبه مردم از عدم پذیرش ولایت حضرت یونس(ع) می‌فرماید مدت زمانی از زندگی بهره‌مند شدند.(یونس/ ۹۸)
علامه طباطبایی می‌فرمایند: با اینکه اجل‌شان رسیده بود، خداوند تا یک مدت معین عمرشان داد. (ترجمه تفسیر المیزان نویسنده: علامه طباطبایی، جلد: 17، صفحه: 253) لذا آنها نه تنها عمرشان پایان نیافت بلکه از حکومت حضرت یونس(ع) بهره نیز بردند.
با توجه به آنچه گفته شد اگر مردم در انتخاب‌های خود دقت کنند و زمامدار شایسته انتخاب کنند غیر از اینکه شایسته‌سالاری را در کشور خود بنیانگذاری می‌کنند و از مدیریت یک فرد امین و قابل اعتماد برخوردار می‌شوند، از نعمت‌های مادی ومعنوی الهی نیز بهره‌مند می‌شوند و خداوند نیز از هر مکانی برای آنها رزق می‌فرستد.
رزق یعنی عطاء و بخشش دائمی‌ دنیوی یا اخروی و در اصطلاح به هر چیزی گفته می‌شود که مایه‌ دوام حیات موجودات زنده است. آدمی ‌همواره احتیاج به انواع رزق دارد تا بتواند نیازهای خود را در حوزه‌های مختلف جسمی ‌و روحی در دنیا و آخرت برآورده سازد.(مصادیق رزق و روزی از منظر قرآن و روایات، نوشته سمیه عباسی)
مصادیق رزق، فراوان است که هم رزق معنوی را شامل می‌شود مانند برائت از دشمنان، شفاعت امام حسین(ع)، دانش، بصیرت، اندیشه روشن، استعداد مناسب، ذوق شایسته، قدرت هدایت انسان‌ها، آشنایی با معارف ناب الهی و علوم و لذت‌های معنوی، فهم آیات قرآن، برخورداری از قوه تحلیل حوادث، عشق به عبادت، دلدادگی به اهل‌بیت عصمت و طهارت، پایمردی در صراط مستقیم هدایت. (مفهوم‌شناسی رزق معنوی در قرآن - فصلنامه قرآنی کوثر شماره 39)، هم رزق مادی مانند انواع میوه‌ها ،خوراکی‌ها و غذاهای حلال پاکیزه (بقره/168) صنعت فرش، صنعت دام (انعام/142) آب مبارک باران و باغ‌های زیبا و درختان تناور خرما كه خوشه روى هم چيده دارند و دانه‌های درو کردنی (ق/9و10)چشمه‌های آب (بقره/60) فرزندان شایسته و نسل خوب و دیگر نعمت‌های مادی که همگی از مصادیق رزق هستند.
مرضیه سادات حمیدی