اگر عقل انسان آزاد باشد، در امور آن طور قضاوت می‌کند که در واقع و نفس‌الامر چنان است، خوب را خوب و بد را بد می‌بیند. اما اگر تحت‌تاثیر و نفوذ کانون خواهش‌های دل باشد، آن طور قضاوت می‌کند که دل می‌خواهد و می‌پسندد، نه آن طوری که حقیقت هست. عقل در ذات خود قاضی عادلی است، ولی باید استقلال این قوه قضایی محترم باشد. قوه مجریه (یعنی میل‌ها، خواهش‌ها و تصمیم و اراده‌ها) او را دست‌ نشانده خود قرار ندهد، اگر دست نشانده شد انتظار عدالت از او نمی‌رود.(1)
____________
1- مجموعه آثار استاد مطهری، ج 23، ص 773