kayhan.ir

کد خبر: ۲۲۹۵۷۰
تاریخ انتشار : ۱۹ آبان ۱۴۰۰ - ۱۹:۳۵

معیار عمل به معاهدات بین‌المللی

 

شرط پایبندی به معاهده، پایبندی طرف مقابل است. قرآن تأکید دارد که در روابط داخلی و میان امت اولویت با احسان و اکرام است؛ یعنی دولت با مردم و مردم با یکدیگر باید بر اساس احسان و اکرام عمل کنند؛ هر چند که ممکن است روابط میان امت با یکدیگر بر اساس سه‌گانه عدالت، احسان و اکرام باشد؛ چرا که گاه لازم است تا آنان با یکدیگر، بر اساس حقوق و تکالیف، متقابل عمل کنند، هر چند که احسان و اکرام نیز در میان آنان باید اولویت داشته باشد؛ اما معیار در روابط میان امام و امت و دولت و ملت باید احسان و اکرام باشد؛ چنانکه در دعای «توفیق‌الطاعه» امام زمان(عج) به‌عنوان یک دستورالعمل اجرایی بیان شده است.
اما در روابط خارجی یعنی دولت اسلامی با بیگانگان، اصالت بر عدالت است(مائده، آیه 8؛ نساء، آیه 135) که در قالب «مقابله به مثل» انجام می‌شود، به‌طوری که در برابر نیکی، نیکی و در برابر بدی، بدی می‌شود. خدا در این‌باره می‌فرماید: فَمَنِ اعْتَدَى عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَیْکُمْ؛ پس همان‌طوری که به شما تعدی کردند، تعدی کنید.(بقره، آیه 194)
بر همین اساس، اگر با کسانی معاهده‌ای بسته شد، در همان میزانی که آنان پایبند هستند، پایبند عهدنامه‌ها باشید و اگر به هر میزان از عهدنامه عدول کردند، شما نیز عدول کنید. در حقیقت چشم در برابر چشم در قالب قصاص و رفتار متقابل(بقره، آیه 194) و استقامت در برابر استقامت. خدا درباره این معیار اساسی در تعاملات بین‌المللی با دیگران از غیرامت اسلام می‌فرماید: فَمَا اسْتَقَامُوا لَکُمْ فَاسْتَقِیمُوا لَهُمْ؛ پس تا زمانی که با شما بر سر عهد پایدارند با آنان پایدار باشید.(توبه، آیه 7)