محمدرضا کلهر
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» اخیرا فاش کرد آمریکا به تازگی سامانه پاتریوت را با وجود حملات مداوم انصارالله از عربستان خارج کرده است. این خبر یک کابوس بزرگ برای عربستان به شمار می‌رود. چرا که ریاض امنیت خود را به سامانه‌های دفاعی آمریکا گره زده و بدون این سامانه‌ها باید به دنبال جایگزین‌های مناسب باشد. برخی رسانه‌ها از تمایل عربستان برای خرید سامانه گنبد آهنین از رژیم صهیونیستی خبر داده‌اند. اما در 77 ماه گذشته کارنامه پاتریوت در برابر حملات انصارالله چگونه بوده است؟
انصارالله در چند سال اخیر در قلب 7 عملیات موازنه بازدارندگی توانسته نقاط حساس عربستان را با دقت هدف قرار دهد. تأسیسات آرامکو و پایگاه‌های نظامی عربستان بارها با موشک‌ها و پهپادهای انصارالله هدف قرار گرفته است. اما سامانه پاتریوت در مقابله با این حملات ناکارآمد بوده و نتوانسته امنیت ریاض را تامین کند.
پاتریوت از زمان به کارگیری آن در جنگ علیه عراق در سال ۱۹۹۱ میزان موفقیت آن آنگونه که گزارش‌های آمریکایی و صهیونیستی حکایت دارد از ۲۰ درصد فراتر نرفته و در بهترین حالت ۳۰ درصد موفق بوده است. اما آنچه کار آمریکایی‌ها را بیش از قبل دشوار می‌کند این است که ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از موشک‌های کوچک و پهپادها به شکل گسترده استفاده می‌کنند. ارتش و کمیته‌های مردمی یمن با حملات گسترده موشکی و پهپادی‌ اقدام به فرسوده کردن پاتریوت می‌کنند. تحلیلگران غربی اذعان دارند: تصاویر و ویدیوها گواه ناکارآمدی پاتریوت در برابر حملات یمنی‌هاست. تحلیل تیم‌های تحقیقاتی و متخصصان موشکی نشان می‌دهد که موشک شلیک‌شده از سوی انصارالله یمن بر فراز این سیستم به پرواز درآمده و تقریباً نزدیک هدف یعنی فرودگاه ریاض به هدف خورده است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که انقلابیون یمن آنقدر توانمند شده‌اند که بتوانند اهدافی را در عربستان هدف قرار دهند و توازن قدرت را در جنگ احتمالاً بلندمدت آتی تغییر دهند. در جنگ اول خلیج‌فارس هم آمریکا اعلام کرد موشک‌های اسکاد پرتاب شده از سوی عراق را رهگیری و منهدم کرده ‌اما تحلیل‌های بعدی نشان داد تقریباً تمام این رهگیری‌ها با شکست مواجه شده بودند. ویدئوها نشان می‌دهد تکه‌های بزرگی از موشک «برکان -۲» در کنار مدرسه ابن خلدون در وسط ریاض دیده شده است. سعودی‌ها می‌گویند این تکه‌ها نشان داد رهگیری ما موفقیت‌آمیز بوده است اما تحلیل این تکه‌ها نیز نشان داد برخی اجزای این کلاهک گم شده است. این کلاهک گم‌شده یک چیز را برای تحلیلگران ثابت کرد: «موشک حوثی‌ها توانسته از دفاع موشکی سعودی عبور کند.» محافل اروپایی می‌گویند: «عربستان از ضعف سلاح آمریکایی در رهگیری موشک‌ها و پهپادهای انصارالله شکایت کرده و واشنگتن را سرزنش و نکوهش می‌کند که به آن سلاح‌های درجه دو فروخته است. آمریکا نیز در پاسخ، ضعف تجربیات نیروهای نظامی سعودی و عدم آموزش کافی برای استفاده از این تسلیحات، از جمله پاتریوت را که در رهگیری بسیاری از موشک‌های بالستیک ناکام مانده است، گوشزد می‌کند.» همین ناکارآمدی پاتریوت بود که سبب شد کشورهای دیگر به سامانه‌های روسی از جمله اس ۴۰۰ روی آورند و این موضوع خشم واشنگتن را به دنبال داشته و هر کشوری که به سامانه روسی روی می‌آورد را تهدید و تحت فشار قرار می‌دهد. در کل سامانه پاتریوت موفق نبوده و هزینه‌های میلیاردی سعودی‌ها برای استفاده از آنها در جهت رویارویی با موشک‌های بالستیک و حملات پهپادی یمنی‌ها به هدر رفته است و همچنان آنها از سوی موشک‌ها و پهپادهای یمنی تهدید می‌شوند. اما ریاض اکنون سعی دارد این بار به گنبد آهنین روی بیاورد که بارها در برابر مقاومت فلسطین ناکارآمدی خود را نشان داده است. تنها راه پیش روی ریاض پایان دادن به جنگ یمن است در غیر این صورت تلاش برای مدرن کردن سامانه‌های دفاع هوایی نجات دهنده ریاض نخواهد بود.