نگاه فرصتطلبانه آمریکا به داعش
مدتی است بحث حملات هوایی آمریکا به مواضع گروه بعثی -تروریستی موسوم به «داعش» در عراق جریان دارد و حملات جدیتری هم مطرح است.
انتشار تصاویر ویدیویی بریدن سر خبرنگار آمریکایی توسط شخصی که مدعی است از اعضای گروه تروریستی داعش است، فصل تازهای را در برخورد غرب با تروریستها گشوده است.
انتشار این تصاویر بازتابهای وسیعی میان مقامهای غربی داشته و مبارزه با گسترش داعش به دغدغه فوری بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا تبدیل شده است. به همین دلیل ما شاهد موضعگیریهای بسیاری از مقامهای آمریکایی درباره خطرهای داعش هستیم.
«مارتین دمپسی» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، 30 مرداد طی نشست خبری مشترک با «چاک هیگل»وزیر دفاع این کشور با اشاره به تهدید داعش اعلام کرد باید برای محدود کردن این گروه به دنبال مبارزه با ریشههای آن در سوریه باشیم.
«بن رودز» معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، نیز روز جمعه 31 مرداد ماه اظهار داشت: ما هرجا تهدیدی علیه آمریکا ببینیم، آمادهایم علیه آن وارد عمل شویم. به نظر میرسد اشاره رودز به حضور تروریستهای داعش در سوریه باشد.
داعش تا زمانی که خطری برای منافع غرب نداشت، واکنش خاصی را نیز از جانب کشورهای غربی بر نمیانگیخت. اقدامی نیز برای جلوگیری از پیشروی این گروه انجام نمیدادند. ولی حملات داعش به استانهای کردنشین عراق و ترس از گسترش بیثباتی در سرتاسر منطقه و به خطر افتادن منافع غرب باعث شد مبارزه با این گروه به بحثی جدی در محافل امنیتی غربی تبدیل شود.
در هر صورت، آنچه اهمیت بالایی دارد، راهبرد واقعی کشورهای غربی و به ویژه آمریکا برای مبارزه با این گروه است.
به نظر میرسد راهبرد ایالات متحده برای مبارزه با داعش، بر حملات هوایی مستقل با جنگندهها و پهپادهای این کشور مبتنی است و واشنگتن قصد تقویت دولتهای مرکزی و ارتش آنها را ندارد.
واشنگتن میکوشد از شرایط کنونی منطقه و بحرانی که داعش ایجاد کرده است، به بهترین شکل ممکن در جهت اهداف منطقهای خود بهره ببرد. کوتاهی کردن در دفع قطعی خطر داعش و کمکهای مقطعی به بعضی مناطق و گروههای خاص مقابل این گروه دهشت افکن در عراق، در همین چارچوب قابل تفسیر است. آمریکا میخواهد هم از دولت مرکزی این کشور امتیازهای بسیاری کسب کند و هم از بازیگران منطقهای همچون ایران امتیاز بگیرد.
کمکهای نظامی مستقیم به دولت خودمختار منطقه کردستان عراق، نشان میدهد که آمریکا درصدد بهرهگیری از وضعیت عراق در جهت اهداف خود است.
کاخ سفید از سویی تلاش دارد یکپارچگی عراق در شرایط کنونی حفظ شود و بر همین پایه «جان کری» وزیر خارجه آمریکا، به صراحت با تلاش «مسعود بارزانی» رئیس منطقه خودمختار عراق، برای برگزاری همه پرسی اعلام استقلال این منطقه مخالفت کرد.
از سوی دیگر، تلاش واشنگتن این است که دولت مرکزی عراق نتواند قدرت پیشین خود را بازیابد و گروههای سنی و کرد سهم بیشتری از قدرت دولت را داشته باشند.
به نظر میرسد که آمریکا از این سیاست دو هدف را دنبال میکند؛ تضعیف قدرت شیعیان در ساختار سیاسی عراق و ایجاد نوعی موازنه بین گروههای گوناگون داخلی و کشورهای ذینفوذ منطقه (ایران، عربستان و ترکیه) و تقویت حضور خود در عراق.
در سوریه نیز هدف آمریکا تضعیف همزمان دولت «بشار اسد» و قدرت داعش در این کشور است. به همین منظور، آمریکا تلاش میکند نیروهای مورد تایید خود مثل «ارتش آزاد سوریه» را تقویت کند.
در یک جمع بندی میتوان گفت که هر چند قدرت گرفتن داعش منافع آمریکا و هم پیمانانش را به خطر انداخته است، اما این کشور تلاش میکند این تهدید را به فرصتی برای خود تبدیل کند.
در این پیوند، روزنامه فرامنطقهای «الحیات» بیست و نهم مرداد نوشت: حمله هوایی آمریکا به مواضع گروه داعش در عراق پرسشهای بسیاری درباره انگیزه واقعی واشنگتن ایجاد کرده است.
«باراک اوباما» رئیس جمهوری آمریکا، تلاش کرد از اقدامهای داعش علیه اقلیتها در موصل و اربیل به ویژه علیه ایزدیها به عنوان یک بهانه اخلاقی برای مداخله در عراق استفاده کند.
یک هفته پیش اوباما در گفتوگو با «توماس فریدمن» کارشناس روزنامه «نیویورک تایمز» مدعی شد، حملههای هوایی علیه داعش تلاشی برای جلوگیری از کشتار احتمالی مردم عراق به دست این گروه است.
با توجه به افشاگریهای «ادوارد اسنودن» پیمانکار پیشین کاخ سفید و نیز اعتراف «هیلاری کلینتون» وزیر پیشین خارجه آمریکا، درباره نقش آمریکا در شکلگیری داعش، به طور قطع میتوان گفت مسئله اخلاقی مولفه کلیدی تحرک آمریکا علیه داعش نبوده و هدف این کشور از مداخله درعراق پشتیبانی از ایزدیها نیست؛ بلکه این مسئله بهانه تراشی اخلاقی دولت واشنگتن برای راضی کردن افکار عمومی جهت مداخله مجدد در عراق است.
مردم و نخبگان آمریکایی نسبت به مداخله مجدد در عراق با توجه به خسارتهای پیشین، حساسیت دارند.
از اینرو، همانطور که روزنامه الحیات اشاره کرد، تحرک اوباما برضد داعش به خاطر حفظ آبروی دولت مقابل انتقادهای داخلی است.
از سوی دیگر، میتوان گفت که تحرک آمریکا در عراق با منافع راهبردی واشنگتن در منطقه کردستان عراق پیوند دارد. علاوه بر منافع سیاسی، از لحاظ اقتصادی نیز منطقه کردستان عراق برای آمریکا و غرب جذابیت دارد و شهر اربیل درحال حاضر مرکز مهمی برای بسیاری از شرکتهای بزرگ جهانی است و برخی حتی اسم آن را «دبی عراق» گذاشتهاند.
«سامح عید»کارشناس مصری نیز دراین رابطه گفت: نباید به حملههای هوایی آمریکا به گروه داعش در مناطق شمال عراق اعتماد چندانی داشت. این یورشها جدی نیستند و هدف آمریکا این است که نوعی توازن میان گروههای درگیر برقرار کند.
به گفته وی، واشنگتن فقط درپی منافع خود است و تلاش میکند همه طرفهای درگیر را به مرحلهای برساند که قادر نباشند سرنوشت نبرد را به سود خود رقم زنند. کاخ سفید میخواهد با استفاده از این وضعیت از کشورهای حاشیه خلیجفارس هم باج بگیرد.
سامح عید افزود: واشنگتن تلاش نمیکند گروه داعش را از پای درآورد، بلکه میخواهد از این گروه به عنوان ابزاری برای پیشبرد طرح خاورمیانه نوین استفاده کند.
به نوشته الحیات، تحرک آمریکا در عراق سیاست دوگانه این کشور در برخورد با بحرانهای منطقه را آشکار کرده است.
دولت آمریکا درحالی به بهانه اخلاقی و انسان دوستانه در عراق دخالت میکند که رژیم صهیونیستی با حمایت واشنگتن به طور آشکار در باریکه غزه به کشتار کورکورانه و گسترده بیگناهان دست میزند.
این رفتار دوگانه واشنگتن هر گونه ادعای اخلاقی- انسانی اوباما و همپیمانان وی را به طور کلی زیرسوال میبرد.
منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی