kayhan.ir

کد خبر: ۲۲۳۳۳۹
تاریخ انتشار : ۱۳ مرداد ۱۴۰۰ - ۲۲:۱۰

رئیس‌جمهور فرمانده میدان است ؛ نه کارمند دورکار(یادداشت روز)

 

پس از تنفیذ حکم رئیس‌جمهور جدید و با برگزاری مراسم امروز تحلیف در خانه ملت، فصل جدید مدیریت اجرایی کشور رسماً آغاز می‌شود. این فصل جدید اما در شرایطی آغاز می‌شود که علی‌رغم برخی کارهای انجام شده در دولت قبل، متاسفانه حجم انبوهی از مشکلات و کارها و تعهدات بر زمین مانده و رویه‌های غلط نیازمندِ اصلاح در عرصه‌های مختلف اقتصادی و معیشت مردم، فرهنگی، اجتماعی، سیاست خارجی و داخلی و... پیش پای دولت جدید قرار دارد.
با نگاهی به این مشکلات به ویژه در حوزه اقتصاد و معیشت مردم، شاید بتوان گفت پذیرفتن مسئولیت اجرایی کشور پس از دولت آقای روحانی و در این شرایط یکی از سخت‌ترین کارهای ممکن است.
اما آیا انبوه مشکلات موجود به معنی این است که دیگر کار از کار گذشته و امیدی به اصلاح و رفع آنها نیست؟ در پاسخ باید تأکید کرد که قطعاً چنین نیست، بلکه با توکل بر خدا و بالا زدن آستین همت و مدد گرفتن از امید ایجاد شده در بین بخش‌های زیادی از مردم پس از انتخاب و شروع به کار آقای رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور در کنار توجه درست به ظرفیت‌های عظیم نیروی انسانی خلاق و توانمند و پتانسیل‌های کمتر مورد توجه قرارگرفته طبیعی و منطقه‌ای می‌توان به برداشته شدن موانع سخت از مسیر پیشرفت و تعالی کشور و حل مشکلات موجود بسیار امیدوار بود. هرچند نباید از نظر دور داشت که حل مشکلاتی در این سطح مستلزم صرف وقت و کار فراوان است و نباید توقع حل آنی و بلافاصله آنها را داشت.
در این میان در کنار موضوعات بسیار ضروری و مهمی همچون انتخاب دقیق و حساب شده اعضای کابینه، لزوم برنامه‌ریزی مناسب و مبتنی بر آسیب‌شناسی‌های کارشناسانه برای حل مشکلات، توجه به راهکارهای ارائه شده از سوی نخبگان و چهره‌های توانمند دانشگاهی و حوزوی در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که باید به طور ویژه از سوی جناب آقای رئیسی دنبال و محقق شود، دو نکته بسیار مهم و گره‌گشا نیز همواره باید سرلوحه کار رئیس‌جمهور محترم قرار بگیرد که خوشبختانه ایشان تاکنون به آن اهتمام داشته‌اند، و آن دو اصل عبارتند از؛ کار میدانی و حضور در بین مردم.
رهبر انقلاب علاوه‌بر اینکه در حکم تنفیذ آقای رئیسی از ایشان با تعابیری همچون «شخصیتی مردمی و عالی‌قدر از تبار سیادت و علم» و «عالِم فرزانه و خستگی‌ناپذیر و کارآزموده و مردمی» یاد کردند، در سخنرانی مراسم تنفیذ هم بر لزوم مردمی بودن دولت جدید تاکید کرده و در کنار ‌اشاره به اهمیتِ داشتنِ نگاه وفاق‌آمیز و ملاطفت به عموم مردم و گفت‌و‌گوی صادقانه با مردم، فرمودند: «یک توصیه به رئیس‌جمهور محترم این است که در شعارهای ایشان مسئله‌ مردمی بودن و از مردم شنیدن و در میان مردم بودن تکرار شده؛ این را از دست ندهند؛ این چیز بسیار مهمّی است. «دولت مردمی» را که شعار ایشان بود، در واقعیّت محقّق کنند و به معنای واقعی کلمه با مردم، در کنار مردم، در میان مردم باشند. مردم یعنی همه‌ مردم؛ بدون امتیازهای طبقاتی و گروهی. البتّه حضور در میان مردم -که سابقه‌ این کار را هم ایشان دارند- نباید افراد را از ارتباط با نخبگان غافل کند. ارتباط با نخبگان هم در جای خود یک حرکت بسیار لازم و مفید است؛ تبادل نظر با نخبگان، و استفاده‌ از نظر نخبگان.»
یکی از ایرادات جدی که می‌توان به عملکرد 8 ساله رئیس‌جمهور سابق گرفت، عدم حضور مناسب و به اندازه و غیبت‌های مکرر و فراوان ایشان در بین مردم است. هر چند در سال‌های گذشته شاهد برخی سفرهای استانی و سخنرانی‌های آقای روحانی در جمع مردم بودیم اما در همان سفرها کمتر دیده شد که رئیس‌جمهور با دیدار چهره به چهره و وقت گذاشتن و نشستن پای درد دل‌ها و مشکلات هموطنان بی‌واسطه با مردم ارتباط برقرار کند. دسترسی مستقیم مردم گرفتار در مشکلات به رئیس‌جمهورِ خود از مطالبات کمتر مورد توجه قرار گرفته بود، هر چند وقتی بنا بر برخی خبرها و اظهار نظرها، به وزرای دولت نیز وقت کافی برای طرح موضوعات حوزه کاری و گفت‌و‌گو با رئیس ‌خود داده نمی‌شد شاید دیدارهای رودرروی مردمی توقع زیادی به نظر بیاید.
اما مسئله این کم‌توجهی، آنجا حادتر شد که شیوع کرونا نه تنها باعث قطع شدن اندک ارتباط مردم با رئیس‌جمهور شد بلکه حضور ایشان در بسیاری از مراسمات و برنامه‌ها نیز کمرنگ و کمرنگ‌تر شد تا جایی که مثلاً در حالی که نمایندگان مجلس با رعایت پروتکل‌ها مشغول فعالیت روزمره خود بودند آقای روحانی نه برای ارائه لایحه بودجه و نه برای دفاع از وزیر پیشنهادی خود در مجلس حضور پیدا نکرد. جالب اینکه با وجود اصرار رئیس‌جمهور به بازگشایی مدارس در مهرماه گذشته و تاکید بر حضور معلمان و دانش‌آموزان در مدارس با رعایت شیوه‌نامه‌ها، خود جناب رئیس‌جمهور حاضر نشد حتی برای چند دقیقه و با رعایت همان شیوه‌نامه‌های ابلاغی برای به صدا درآوردن زنگ آغاز به کار مدارس حاضر شود!
در ماه‌های گذشته وقوع حوادثی همچون سیل و خشکسالی و مسئله آب در برخی مناطق کشور از جمله سیستان و بلوچستان و خوزستان تا حد بحران پیش رفت، در چنین شرایطی از بالاترین مقام اجرایی کشور انتظار می‌رود که هم برای بررسی میدانی و دقیق مشکلات با هدف برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت بحران و هم برای دلداری و امیدآفرینی در بین مردم حتی برای چند ساعت در مناطق درگیر چنین مشکلاتی حاضر شده، جلساتی در آنجا تشکیل داده و دستورات لازم را بدهد اما در حالی که رئیس ‌قوه قضائیه وقت و رئیس ‌و برخی نمایندگان مجلس با رعایت پروتکل‌ها برای بررسی میدانی در برخی مناطق از جمله بخش‌هایی از خوزستان حاضر شدند جناب روحانی ترجیح دادند از تهران پیگیر ماجرا باشند! به عبارتی آنچه در شیوه مدیریت رأس هرم دولت قبل مشاهده می‌شد نوعی انجام کار به سبک کارمندی و نه حضور میدانی و فعال در عرصه‌های لازم بود و البته بعد از کرونا هم شاهد یک کارمند دورکار تمام‌عیار به جای رئیس‌جمهور بودیم!
مسئولی که از حضور در بین مردم خودداری می‌کند چطور فاجعه حضور چند ساعته مردم در صف‌های شلوغ و خطرناک مرغ در شرایط کرونایی را متوجه می‌شود؟
به‌راستی آیا شأن یک مقام اجرایی همچون رئیس‌جمهور در نظام جمهوری اسلامی چیزی بالاتر از خادم مردم بودن است؟ آیا رواست مردم نه تنها رئیس‌جمهور بلکه در مواردی امکان دیدار با بخشدار منطقه خود را نیز نداشته باشند؟
نظر به اهمیت دسترسی مردم به مسئولان اجرایی کشور است که رهبر انقلاب از رئیس‌جمهور و دولت جدید می‌خواهند که «به معنای واقعی کلمه، با مردم، در کنار مردم و در میان مردم باشند».
خوشبختانه نگاهی به عملکرد گذشته رئیس‌جمهور جدید گواه کارنامه مناسب ایشان در موضوع مردمی بودن و تقید به کار میدانی و انجام سفرهای استانی، حضور در بین مردم و شنیدن بی‌واسطه مشکلات آنها و تسری دادن این رویه در بین مدیران زیر دست خود می‌باشد.حل مشکلات بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل از مجموع دو هزار واحد تولیدی احیا شده در دو سال اخیر توسط قوه قضائیه را می‌توان از نمونه دستاوردهای این حضور میدانی و ثمره لمس مشکلات و موانع از نزدیک برشمرد.
در شرایطی که مشکلات عدیده اقتصادی و معیشتی مردم را بسیار تحت فشار قرار داده و حتی متاسفانه کم‌کاری‌ها و با عرض معذرت، رخوت‌های مدیریتی در سال‌های اخیر باعث آسیب به سرمایه اجتماعی نظام مقدس و مظلوم جمهوری اسلامی شده است، حضور در بین مردم و فرماندهی جهادی و میدانی امور از سوی رئیس‌جمهور محترم و وزرا و مدیران دولت، در کنار بهره‌مندی از ظرفیت‌های ارزشمند و غنی کشور و استفاده از برنامه‌های کارگشا و نظرات نخبگان و کارشناسان دلسوز و امین می‌تواند تا حد زیادی مشکلات و موانع موجود را رفع و با امیدآفرینی در بین مردم باعث ارتقا و ترمیم سرمایه ارزشمند اجتماعی جمهوری اسلامی بشود.
یکی از نکاتی که رئیس‌جمهور جدید پیش از این اعلام کردند، انتخاب استانداران ویژه برای استان‌هایی است که مشکل خاص دارند، مناطقی همچون خوزستان یا سیستان و بلوچستان، این طرح هرچند می‌تواند مثمرثمر باشد اما پیشنهاد می‌شود با توجه به مشکلات عدیده در سطح کشور و امیدی که در بین مردم برای حل مشکلات ایجاد شده جناب آقای رئیسی همه استان‌ها را استان ویژه در نظر گرفته و علاوه‌بر سفرهای منظم استانی و حضور در بین مردم و نخبگان سراسر کشور، با یک برنامه مدون امکان حضور متناوب هفتگی حداقل یک یا دو استاندار در جلسات هیئت دولت را فراهم نمایند تا امکان طرح و پیگیری مشکلات همه استان‌ها در عالی‌ترین سطح فراهم شود.
نکته پایانی که می‌تواند برای دولت جدید عبرت و مورد توجه باشد
- و به نظر می‌رسد که هست- لزوم پرهیز از ورود به حاشیه‌ها به جای تمرکز بر وظایف اصلی است. قطعاً برخی سعی خواهند کرد با همه ادعاهای طرفداری و دفاع از مردم با طرح موضوعات و حواشی و مشغول کردن دولت به مباحث و چالش‌های بی‌اهمیت مانع تحقق وعده‌های داده شده برای حل مشکلات مردم شوند، اما بهترین پاسخ به سنگ‌اندازی‌ها و حاشیه‌سازی‌ها، تلاش مضاعف و کار جهادی و میدانی برای خدمت به مردم است، با این شرایط می‌توان گفت حل مشکلات به جا مانده از دولت قبل مأموریتی سخت و دشوار
اما شدنی است.
عباس شمسعلی