بر اساس تعالیم قرآن، قاضی می‌بایست دست‌کم سه صفت داشته باشد تا بتواند در امر قضا موفق باشد: 1. علم؛ 2. عدل؛ 3. قدرت
1. علم: خدا به‌عنوان قاضی در روز جزای اخروی دارای این صفات است؛ زیرا خدا کسی است نسبت به همه‌چیز علم تمام دارد و چیزی از او نهان نیست و همان‌طوری که بر آشکار علم دارد و می‌بیند، سرّ و اخفی را نیز می‌داند: و َإِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفَى.(طه، آیه 10) این علم خدا به هر چیزی تا جایی است که خیانت چشم‌ها با نهان در سینه‌ها را نیز می‌داند: یَعْلَم خَائنَهًَْ الْأَعْین‌ وَ مَا تخفی الصّدور(غافر، آیه 19) خیانت چشمی ‌یعنی شخص طوری نگاه کند که گویی دارد نگاه نمی‌کند.(میزان‌الحکمه، ری‌شهری، ج 7، ص 252) خدا در قرآن درباره قضاوت مبتنی بر علم خویش می‌فرماید: وَ اللهُ یَقْضی بالْحَقّ‌... إنَّ اللهَ هوَ السَّمیع الْبَصیر؛ و خدا به حق قضاوت می‌کند؛ چرا که خدا شنوا و بینا است.(غافر، آیه 19)
2. عدل: از دیگر شروط قاضی آن است که عادل باشد؛ زیرا خدا می‌فرماید: وَ اللَه یَقْضی بالْحَقّ‌؛ خدا به حق قضاوت می‌کند.(همان) شکی نیست که قضاوت به حق زمانی است که در چارچوب روشی به نام عدالت این عمل انجام شود؛ زیرا چنانکه امیرمومنان علی(ع) می‌فرماید: الْعَدْلُ یَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا؛ عدالت، هر چیز را به جاى خود مى‌نهد.(نهج‌البلاغه، صبحی صالح، حکمت 437) نیز می‌فرماید: العَدلُ أساسٌ بِه قِوامُ العالَمِ؛ عدل اساس است و قوام عالم هستی بدان است.(مطالب السئول، ص61)
از نظر آموزه‌های قرآن، همه هستی با چیزی به نام «حق» ساخته شده است(حجر، آیه 85)؛ یعنی اگر ساختمان‌ها با سنگ و چوب و گل یا آهن و سیمان و مانند آنها ساخته می‌شود، همه ساختمان هستی و ذرات آن با «حق» ساخته شده است؛ از همین رو، هیچ باطلی در آن راه نمی‌یابد(ص، آیه 27) که ظلم نیز از مصادیق همین باطل است. باید توجه داشت که منشاء و خاستگاه این حق که اساس هستی است، همان حق‌تعالی است؛ زیرا اگر در ملکوت آفاقی و انفسی هستی توجه شود، حق‌تعالی در آن روشن است.(فصلت، آیه 53) لذا می‌توان گفت که عدل به‌عنوان جلوه‌ای از همان حق مطلق که شالوده و اساس هستی است، قوی‌ترین اساس است که هستی بدان سامان یافته است. به سخن دیگر، عدالتی که اساس هستی قرار گرفته تجلی همان حق مطلق و حق‌تعالی است. از این رو خدا حق را به‌عنوان معیار عدالت معرفی می‌کند و می‌فرماید: أُمَّهًٌْ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یَعْدِلُونَ؛ امتی که به حق هدایت شده و بر اساس حق عدالت می‌ورزند.(اعراف، آیه 159)
3. قوت و قدرت: قاضی باید قدرت داشته باشد تا بتواند اجرای احکام قضایی داشته باشد، خدا می‌فرماید: وَ اللَه یَقْضی بالْحَقّ‌... فَأَخَذَهم اللَه إنَّه قَوی شَدید الْعقَاب؛ خدا به حق قضاوت می‌کند... پس آنان را خدا می‌گیرد و مجازات می‌کند؛ زیرا به‌راستی که او قوی و شدید در عقوبت و کیفر است.(غافر، آیات 19 و 22) امیرمومنان علی(ع) با توجه به این ویژگی‌ها در خدا می‌فرماید: اتَّقوا مَعَاصیَ اللَه فی‌ الْخَلَوَات‌ فَإنَّ الشَّاهدَ هوَ الْحَاکم؛ از معصیت خدا در خلوت‌ها تقوا پیشه کنید؛ چرا که شاهد خود همان قاضی است‌.»(شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی‌الحدید، ج 19، ص 236)