احیای صنعت زیلوبافی در استان یزد
زیلو از زیراندازها و بافته‌های سنتی ایرانی است که در مناطق گرم ایران به ویژه اردکان و میبد بافته می‌شود.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد می‌گوید: زیلو از قدیمی‌ترین صنایع دستی استان است، به طوری که قدمت آن به پیش از اسلام برمی‌گردد و عقیده براین است که زیلو از ابداعات این خطه بوده و گسترش بافت آن به دست استادکاران اردکانی و میبدی صورت گرفته است.
شرافت می‌افزاید: زیلو بافی یکی از هنرهای با ارزش است که نشان از دقت نظر و نگاه ظریف و زیبا پسند ایرانیان دارد و با وجود ظاهر ساده این فرش نخی، فرهنگی غنی در پس هر تار و پود آن نهفته است.
وی با اشاره به اینکه هنر زیلوبافی در اردکان و میبد رو به احیاست، ادامه می‌دهد: تا چند سال قبل صدها خانوار از بافتن این هنر- صنعت امرار معاش می‌کردند اما در سالهای اخیر تقریباً کنار گذاشته شده بود که از سال 88 باتلاش میراث فرهنگی احیا شد.
تجهیز کارگاه‌ها، آموزش، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و در اختیار گذاشتن رایگان دار زیلوبافی به بافندگان از جمله اقدامات میراث فرهنگی برای احیای این صنعت تاریخی است.
زیلو سال 90 در فهرست میراث کشور ثبت شد.
مدیر یک کارگاه زیلو در اردکان می‌گوید: زیلو با ظاهری ساده، خنک و با دوام است که می‌تواند طراوت شن‌های کویر را در شب‌های تابستان به تن آدمیان گرما زده بنشاند و خستگی روز را از تن آنها بیرون کند.
کمالی می‌افزاید: مواد اولیه زیلو نخ پنبه‌ای است که امتیاز خنک بودن در تابستان،گرم بودن در زمستان و دوام بالا را داراست.
وی با اشاره به اینکه در قدیم رنگهای به کار رفته در زیلو همانند مواد اولیه آن از طبیعت تهیه می‌شد، می‌گوید: ماده اولیه ساخت این رنگها، گیاه روناس برای ایجاد رنگهای طیف قرمز، نیل برای رنگهای طیف آبی و پوست گردو برای رنگهای طیف قهوه‌ای است.
کمالی علت اصلی استفاده کردن از رنگهای گیاهی در زیلو را ثابت ماندن رنگ زیلو به هنگام شست‌وشو و مقاومت در برابر نور خورشید ذکر و اضافه می‌کند: با اینکه زیلوهای قدیمی در شرایط خوبی نگهداری نشده‌اند، پس از گذشت چند قرن رنگ آنها همچنان حفظ شده است.
این بافنده زیلو می‌گوید: زیلوها از نظر کاربرد و رنگ به سه دسته تقسیم می‌شوند، زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته می‌شود و مختص مساجد و اماکن متبرکه است، زیلوهای جوهری که با رنگ آبی و گلی بافته می‌شود و برای مصارف خانگی به کار می‌رود و نسبتاً ارزان قیمت است و زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته می‌شود و مرغوب‌ترین نوع زیلوست.
شاکر یکی دیگر از زیلو بافان هم با اشاره به استقبال جوانان از این صنعت می‌گوید: این رشته از صنعت به علت ویژگی خاص کاربری، وابستگی نداشتن به فناوری خارج، اشتغال‌زایی و رابطه با صنعت جهانگردی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
وی ادامه می‌دهد: نخستین هدف ما طراحی کاربری جدید برای زیلو متناسب با نیاز روز بود که خوشبختانه موفق شدیم برای تزئین صندلی ماشین، تابلو زیلو، سجاده و زیلوی کناره تولید کنیم.
زیلو با توجه به تغییرنگرش مردم و تغییر کاربری، علاقه‌مندان زیادی به خود جلب کرده است. و به عنوان فرش سلامت شناخته شده است زیرا به علت کاربرد پنبه به عنوان ماده اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف کننده به مخاطره نخواهد افتاد.
وی با اشاره به اینکه سادگی و بی‌پیرایگی زیلو، آن را برای مفروش شدن مساجد مناسب کرده است، می‌گوید: بسیاری از نقوش زیلو نیز متأثر از نقش‌های آجرکاری و کاشی‌کاری‌های مساجد بوده است و رنگ آبی و سفید زیلوهای مسجدی تطبیقی کامل با رنگ کاشی‌های فیروزه‌ای و رنگ آجر کاری‌ها و گچ‌بری‌ها داشته است.
قدیمی‌ترین زیلو مربوط به 850 سال پیش است که در موزه میبد نگهداری می‌شود، نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن 12 هجری قمری است که بر روی آن 24 سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و 118 هجری قمری نقش بسته است.
شرافت می‌افزاید: زیلو بافی یکی از هنرهای با ارزش است که نشان از دقت نظر و نگاه ظریف و زیبا پسند ایرانیان دارد و با وجود ظاهر ساده این فرش نخی، فرهنگی غنی در پس هر تار و پود آن نهفته است.
وی با اشاره به اینکه هنر زیلوبافی در اردکان و میبد رو به احیاست، ادامه می‌دهد: تا چند سال قبل صدها خانوار از بافتن این هنر- صنعت امرار معاش می‌کردند اما در سالهای اخیر تقریباً کنار گذاشته شده بود که از سال 88 باتلاش میراث فرهنگی احیا شد.
تجهیز کارگاه‌ها، آموزش، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و در اختیار گذاشتن رایگان دار زیلوبافی به بافندگان از جمله اقدامات میراث فرهنگی برای احیای این صنعت تاریخی است.
زیلو سال 90 در فهرست میراث کشور ثبت شد.
مدیر یک کارگاه زیلو در اردکان می‌گوید: زیلو با ظاهری ساده، خنک و با دوام است که می‌تواند طراوت شن‌های کویر را در شب‌های تابستان به تن آدمیان گرما زده بنشاند و خستگی روز را از تن آنها بیرون کند.
کمالی می‌افزاید: مواد اولیه زیلو نخ پنبه‌ای است که امتیاز خنک بودن در تابستان،گرم بودن در زمستان و دوام بالا را داراست.
وی با اشاره به اینکه در قدیم رنگهای به کار رفته در زیلو همانند مواد اولیه آن از طبیعت تهیه می‌شد، می‌گوید: ماده اولیه ساخت این رنگها، گیاه روناس برای ایجاد رنگهای طیف قرمز، نیل برای رنگهای طیف آبی و پوست گردو برای رنگهای طیف قهوه‌ای است.
کمالی علت اصلی استفاده کردن از رنگهای گیاهی در زیلو را ثابت ماندن رنگ زیلو به هنگام شست‌وشو و مقاومت در برابر نور خورشید ذکر و اضافه می‌کند: با اینکه زیلوهای قدیمی در شرایط خوبی نگهداری نشده‌اند، پس از گذشت چند قرن رنگ آنها همچنان حفظ شده است.
این بافنده زیلو می‌گوید: زیلوها از نظر کاربرد و رنگ به سه دسته تقسیم می‌شوند، زیلوهایی که با رنگ آبی و سفید بافته می‌شود و مختص مساجد و اماکن متبرکه است، زیلوهای جوهری که با رنگ آبی و گلی بافته می‌شود و برای مصارف خانگی به کار می‌رود و نسبتاً ارزان قیمت است و زیلوهای نفتال که با رنگ سبز و گلی بافته می‌شود و مرغوب‌ترین نوع زیلوست.
شاکر یکی دیگر از زیلو بافان هم با اشاره به استقبال جوانان از این صنعت می‌گوید: این رشته از صنعت به علت ویژگی خاص کاربری، وابستگی نداشتن به فناوری خارج، اشتغال‌زایی و رابطه با صنعت جهانگردی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
وی ادامه می‌دهد: نخستین هدف ما طراحی کاربری جدید برای زیلو متناسب با نیاز روز بود که خوشبختانه موفق شدیم برای تزئین صندلی ماشین، تابلو زیلو، سجاده و زیلوی کناره تولید کنیم.
زیلو با توجه به تغییرنگرش مردم و تغییر کاربری، علاقه‌مندان زیادی به خود جلب کرده است. و به عنوان فرش سلامت شناخته شده است زیرا به علت کاربرد پنبه به عنوان ماده اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف کننده به مخاطره نخواهد افتاد.
وی با اشاره به اینکه سادگی و بی‌پیرایگی زیلو، آن را برای مفروش شدن مساجد مناسب کرده است، می‌گوید: بسیاری از نقوش زیلو نیز متأثر از نقش‌های آجرکاری و کاشی‌کاری‌های مساجد بوده است و رنگ آبی و سفید زیلوهای مسجدی تطبیقی کامل با رنگ کاشی‌های فیروزه‌ای و رنگ آجر کاری‌ها و گچ‌بری‌ها داشته است.
قدیمی‌ترین زیلو مربوط به 850 سال پیش است که در موزه میبد نگهداری می‌شود، نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن 12 هجری قمری است که بر روی آن 24 سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و 118 هجری قمری نقش بسته است.