رضا الماسی

فردا لیله‌القدر نظام اسلامی است. عید انتخابات فرصتی است که در اختیار مردم قرار دارد تا با همت و اراده خود، وضع موجود را به سمت یک تحول مثبت تغییر دهند. «انتخاب درست» مستلزم توجه همزمان به برنامه و کارنامه کاندیداهاست. وعده‌ها را با این شاخص می‌توان سنجید و درست انتخاب کرد. علاوه‌بر این، نفس حضور و مشارکت مردم در این حماسه ملی برای تحکیم امنیت و اقتدار کشور در مجامع ملی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
از دیدگاه دین مبین اسلام‌، عمل کردن به وعده و عهد لازم و واجب است و از تکالیف مهم شرعی محسوب می‌شود. اساساً یکی از شاخصه‌ها و صفات اهل تقوا و صداقت، عمل به وعده و عهد است و انسانی که فاقد این ویژگی بسیار مهم باشد، هرگز در زمره اهل ایمان نخواهد بود و زندگی او رنگ دین نخواهد گرفت.
وفای به عهد
خداوند متعال در آیه سی و چهارم سوره اسراء می‌فرماید؛ «واوفوا بالعهد ان العهد کان مسئولا»؛ به پیمان و وعده خویش وفا کنید. به درستی که عهد و پیمان مورد بازخواست خواهد بود.
همچنین خداوند بزرگ در آیه 177 سوره بقره، اهل تقوا و صدق را این گونه معرفی می‌کند؛ «و الموفون بعهدهم اذا عاهدوا»؛ آنان که وقتی پیمان و عهد بستند، به عهد خود عمل می‌کنند.
حجت‌الاسلام محسن محسنی فرد کارشناس پژوهش و تهذیب حوزه علمیه تهران در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «لزوم وفای به عهد و وعده استثناء ناپذیر است، نسبت به هر کسی که وعده داده‌ایم ولو نزدیکترین فرد -مثل همسر- می‌بایست به عهد و وعده خودمان عمل کنیم. در بینش قرآنی، عمل به عهد و پیمان آن‌قدر اهمیت دارد که خداوند متعال، وفای به عهد و وعده را حتی نسبت به افراد فاجر و اهل معصیت و نیز کافرین، لازم و واجب کرده است.»
او می‌افزاید: «پس از قدرت و شکوه اسلام، خداوند متعال در سوره برائت امر فرمود که شهر مکه مقدسه را از آلودگی‌های شرک و بت‌پرستی پاک کنند اما از این حکم مهم، آن افراد مشرک و کافری که سابقه پیمان عدم تعرض با مسلمان‌ها داشتند را استثناء فرمود و به مسلمین دستور داد که به پیمان و عهد خویش عمل کنند و هر وقت مدت عهد و پیمان به پایان رسید، با این دسته از مشرکین به جهاد بپردازند؛ «الا الذین عاهدتم من المشرکین ثم لم ینقصوکم ثم لم ینقصوکم شیئاً و لم یظاهروا علیکم احداً فاتموا الیهم عهدهم الی مدتهم ان الله یحب المتقین»؛ ان شاء‌الله همه ما اعم از مسئولین و آحاد جامعه اسلامی، به عهد و پیمان مان عمل کنیم و از این صفت الهی بهره مند باشیم و هرگز در تمام آنات و لحظات زندگی حاضر به شکستن عهد و پیمان نشویم.»
آثار سوء خلف وعده
این استاد حوزه علمیه درخصوص آثار سوء خلف وعده توضیح می‌دهد: «از ادله بسیاری‌، حرمت نقض عهد و وعده استفاده می‌شود. خلف وعده از رذائل اخلاقی محسوب می‌شود و انسان را در دنیا و آخرت از رحمت واسعه الهی دور کرده و موجب خشم و نفرت خدا و مردم می‌شود. لازم به ذکر است که خلف وعده یکی از صفات منافقین است که در مواردی به کبیره بودن این گناه تصریح شده است.»
اساساً از لوازم ایمان به خدا و روز قیامت، عمل به وعده و عهد است، مرحوم کلینی در جلد دوم کتاب شریف کافی، از پیامبر اکرم صل الله علیه و آله نقل می‌کند که رسول خدا فرمودند؛ من کان یؤمن بالله و الیوم الاخر فلیف اذا وعد»؛ کسی که به خدا و روز جزا ایمان آورده، وقتی وعده‌ای می‌دهد باید وفا کند.
در همین باره، امیر مومنان علی علیه‌السلام در نامه پنجاه و سوم نهج‌البلاغه می‌فرماید؛ «وَإيّاكَ... اَنْ تَعِدَهُم فَتُتبِعَ مَوعِدَكَ بِخُلفِكَ... فَاِنَّ الخُلفَ يوجبُ المَقتَ عِندَ اللّه ِ وَ النّاسِ»؛ از خلف عهد و وعده بپرهیز که خلف وعده موجب خشم خدا و مردم می‌شود.
حجت‌الاسلام محسنی فرد تصریح می‌کند: «در واقع وعده، میثاق و دِینی است بر گردن وعده دهنده؛ وقتی که انسان وعده‌ای می‌دهد گویا بدهکار شده است. در همین رابطه حدیثی از پیامبر خدا (ص)، نقل شده است که وعده همانند بدهی می‌باشد و در همان نقل، حضرت سه بار می‌فرمایند: وای بر حال کسی که وعده می‌دهد و خلاف می‌کند. (وَيْلٌ لِمَنْ وَعَدَ ثُمَّ أخْلَفَ)»
مردم را مأیوس نکنید
اگر مردم تاثیر رای‌ و انتخاب‌شان را در ریاست چهار ساله فردی که به او رای داده‌اند نبینند انگیزه‌شان به شدت کاهش می‌یابد. این را تاریخ چهل و چندساله انقلاب نشان داده است.
این را رضا زاغری، دانشجو معلم دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی می‌گوید. او به گزارشگر روزنامه کیهان اظهار می‌دارد: « هرگاه دولتی بر سر کار بوده که به زندگی مردم و قول‌هایی که به آنها داده توجهی نداشته است، کاهش مشارکت قابل توجهی را در انتخابات ریاست جمهوری و حتی انتخابات مجلس آن دوره شاهد بوده‌ایم و عکس این هم به روشنی قابل مشاهده است.»
او می‌افزاید: « جمهوری اسلامی برای برافراشتن پرچم امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف تشکیل شده است و هرکس به این حکومت ضربه بزند عقوبت به مراتب بدتری را در پیش خواهد داشت نسبت به کسی که ضربه‌ مشابهی را به حکومتی از نوع دیگر بزند.»
این فعال دانشجویی تصریح می‌کند: « جا دارد کاندیداها ببینند که چه وعده‌ای را می‌دهند و در صورت عمل نکردن به آنها چه ذهنیتی را نسبت به جمهوری اسلامی نه تنها برای مردم ایران و بلکه مردمی که دلبسته به انقلاب اسلامی هستند ایجاد می‌کنند و چه صدمات غیر قابل جبرانی خواهد داشت.»
بدانید در برابر خدا و مردم مسئولید
کاندیداهای ریاست جمهوری که فردا یکی از آنها به انتخاب مردم در چهار سال آینده رئیس‌جمهور خواهد بود باید در برابر وعده‌هایی که به مردم داده‌اند خدا را در نظر بگیرند و بدانند با هر وعده‌ای که به مردم شریف این مرز و بوم می‌دهند، در واقع به میلیون‌ها انسان‌، بدهکار می‌شوند و تا زمانی که به وعده خودشان عمل نکرده‌اند؛ از این دین و بدهی بزرگ رها نخواهند شد.
امیرالمومنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه می‌فرمایند؛ «الْمَسْؤُولُ حُرٌّ حَتَّى يَعِدَ.» مسئول و كسى كه از او درخواستى شده، تا وعده نداده آزاد است. پس از وعده دادن در گرو وعده خويش است و تا به آن وفا نكند آزاد نمى شود.»
حجت‌الاسلام محسنی فر با بیان این مطلب، در توضیح روایت فوق می‌گوید: «روشن است كه حرّيّت در اين گفتار حكيمانه‌، یک تعبیر مجازى است و منظور اين است كه اشخاص حر از هر نظر آزادند و در قيد اسارت ديگرى نيستند؛ و انسان تا زمانی که وعده نداده آزاد است؛ اما هرگاه وعده‌اى به ديگرى بدهد گويا زنجير اسارتى را بر گردن خود نهاده و تا به وعده‌اش وفا نكند از گردن او برداشته نخواهد شد.»
او به کاندیداهای انتخابات توصیه می‌کند: «توجه داشته باشید که اگر خدای ناکرده به وعده‌های خود عمل نکنید، موجب بدبین شدن مردم به دین و دلسرد شدن ایشان نسبت به نظام و انقلاب اسلامی می‌شوید. در واقع خلف وعده از طرف مسئولین کشور‌، تضعیف نظام اسلامی محسوب شده و خیانتی است بس بزرگ به فداکاری‌های هزاران شهید و رنج‌های انسان‌های پاک که همه توان خود را برای تحقق این انقلاب و نظام الهی صرف کردند.»
همه را دعوت به حضور کنیم
شاید همین یک روزی که به انتخابات باقی‌مانده هم فرصت مناسبی باشد تا اگر وعده کاذبی از سوی هریک از کاندیداها به مردم داده از سوی خودشان اصلاح شود.
غلامحسین محمدی، فعال فرهنگی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان اظهار می‌دارد: « تقوای الهی حکم می‌کند خود نامزدهای ریاست جمهوری مراعات مردم را بکنند و به آنها وعده دروغ و ناممکن ندهند. اما در عین حال ما نیز وظیفه داریم با بررسی‌های دقیق کاندیدای اصلح را انتخاب کنیم.»
او ادامه می‌دهد: «فرصت زیادی تا برگزاری انتخابات باقی نمانده و لازم است از همین فرصت کوتاه نیز استفاده کنیم و همه اطرافیان خود را به مشارکت در انتخابات و انتخاب فرد اصلح تشویق کنیم.»
این فعال فرهنگی تصریح می‌کند: «متاسفانه برخی هموطنان در اعتراض به اوضاع نابسامان معیشتی نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند. این در حالی است که عدم شرکت در انتخابات نیز خودش نوعی انتخاب است و نه تنها مشکلی از مشکلات کشور را حل نخواهد کرد بلکه از اقتدار مملکتی که متکی به قدرت مردم است و مردم صاحبان اصلی آن هستند خواهد کاست. بنابراین با توجه به این واقعیت همه باید در انتخابات شرکت کنیم و بهترین گزینه را برای سامان دادن به وضع موجود انتخاب کنیم.»
حجت‌الاسلام محسنی فر نیز در پایان خطاب به کاندیداها می‌گوید: « با نگاهی به وعده‌هایی که به مردم داده‌اید، آیات دوم و سوم سوره مبارکه صف را به خود یادآوری کنید. این دو آیه به تعبیر حضرت امام خمینی رضوان‌ الله تعالی علیه، آیاتی کمرشکن است؛ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُون؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد چرا سخنى مى‌گوييد كه به آن عمل نمى‌كنيد؟ اين كار موجب خشم عظيم در پيشگاه خداست كه سخنى بگوييد و به آن عمل نكنيد.
امام علی علیه‌السلام هم در این باره می‌فرمایند؛ كسى كه وعده‌اى به او داده‌ام و شب‌هنگام در بسترش بيدار است و لحظه‌شمارى مى‌كند كه صبح شود و نزد من آيد و حاجتش برآورده شود، ناراحتى و انتظار او هرگز از ناراحتى من شب‌هنگام در بسترم بيشتر نيست، چرا كه انتظار مى‌كشم به سراغ او بروم و از دِين وعده او درآيم.
مبادا مانعى سبب خلف وعده شود، زيرا خلف وعده از اخلاق انسان‌هاى باشخصيت و بزرگوار نيست.»