چابکسازی ساختار شهرداری تهران نخستین اَبَرچالش شورای شهر ششم
کلانشهر تهران کمتر از یک هفته دیگر اعضای پارلمان خود را خواهد شناخت به نظر میرسد این شورا وارث مسائل انباشته زیادی خواهد بود که به ترتیب اولویت باید به آنها ورود کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، «سیدمحسن طباطبایی مزدآبادی» دبیر انجمن علمی اقتصادی شهری ایران طی یادداشتی درباره چالشها و مشکلات پیش روی شورای ششم شهر تهران، نوشت: «کلانشهر تهران کمتر از یک هفته دیگر اعضای پارلمان خود را خواهد شناخت؛ به نظر میرسد این شورا وارث مسائل انباشته زیادی خواهد بود که به ترتیب اولویت باید به آنها ورود کند. شاید اولین ابرچالشی که شورا ناگزیر از مواجه شدن با آن است موضوع اصلاح ساختاری و سازمانی شهرداری تهران است که چند سالیست در دستور کار قرار دارد اما به سرانجامی نرسیده است.
واقعیت این است که شهرداری تهران به سازمانی عریض و طویل و تنبل تبدیل شده است که نیاز به چابک سازی دارد. این کلانشهر با ساختار سازمانی پیچیده و بزرگ شامل 9 معاونت، 22 منطقه، 123 ناحیه، 36 اداره کل، 22 سازمان، دو مرکز، سه دفتر، چهار ستاد، دو دبیرخانه، دو مدیریت، 20 شرکت و چهار مؤسسه، وضعیت نابهنجاری را تجربه میکند.
مسائلی همچون عدم تناسب طرح طبقهبندی مشاغل فعلی شهرداری با مشاغل جدید و ضرورت بهروزرسانی آن، عدم توازن نیروی انسانی به پهنه جغرافیایی مناطق 22 گانه، عدم تطابق پست و شغل سازمانی در شهرداری تهران، وجود شغلهای فاقد پست سازمانی در شهرداری تهران، تناسب پایین نیروی انسانی با مأموریتها و تعداد بسیار بالای کارکنان شهرداری نسبت به شهرهای هم قواره باعث شده است که امروز بازنگری و بازطراحی ساختار سازمانی شهرداری تهران به عنوان یک ضرورت حیاتی برای این کلانشهر جلوه کند.
موضوع دومی که شورای شهر ششم باید بلافاصله به آن ورود کند مسئله ارتقاء درآمدهای پایدار است که طی دو دهه گذشته درآمد پایدار تهران از 25درصد تجاوز نکرده است. روشهای درآمدزایی فعلی توان حل مسائل تهران را ندارند و باید به روشهای نوین درآمدزایی متوسل شوند.
علاوهبر پایدار سازی درآمدی، موضوع تامین مالی پایدار پروژههای شهری هم مسیری است که سازمان سرمایهگذاری و مشارکتهای مردمی نتوانسته آن را به خوبی طی کند و به نظر میرسد باید عمیقتر و دقیقتر با این مسئله درگیر شد. شیوه ایجاد صندوق توسعه شهری که بنیان آنها عمدتاً بر سرمایهگذاری عمومی- خصوصی (PPP) گذاشته یقیناً روشی است که میتواند گرهگشا باشد.
این صندوقها در بسیاری از کشورها کارآمدی خود را به اثبات رساندهاند و همزمان با ایجاد صندوق توسعه شهری کلانشهر تهران، باید به تدوین اطلس سرمایهگذاری اقدام شود. در فضاهای شهری سرمایه گذران اعم از مردم یا بخش خصوصی اغلب شناخت دقیقی از وضعیت سرمایهگذاری در گذشته حال و آینده شهر ندارند آنها قابلیتها و ریسکهای سرمایهگذاری در این عرصه را به خوبی درک نکردهاند. اطلس سرمایهگذاری در شهرها در حقیقت ابزاری برای کمک به سرمایهگذاران است تا واقعبینانه و هدفمند به سرمایهگذاری اقدام کنند.
اطلس سرمایهگذاری در حقیقت نقشهای جامع از فضای سرمایهگذاری در شهر است که به کمکاشکال، نمودارها، تصاویر، اعداد و ارقام، تحلیل روندها و دیگر ابزارهای تفهیم، تلاش میکند وضعیت سرمایهگذاری در آن محیط خاص را در ادوار مختلف و در شرایط مختلف ترسیم کند. اطلس باید بالاترین و پایینترین نقاط بازارها را نشان دهد و علل و دلایل رونق و رکود سرمایهگذاری و پیروزی یا شکست آن را تحلیل کند.
از دیگر عرصههایی که شورای شهر ششم باید به آن ورود کند مسئله بودجه شهرداری تهران و گران اداره شدن تهران است که هر سال با نرخ رشد سرسام آوری بالا میرود. در بازه زمانی 10 ساله یعنی از سال 91 تا 1400 بودجه شهرداری تهران بیش از پنج برابر شده است اما به عنوان مثال و از باب مقایسه بودجه سالانه شهر شیکاگو از 5/8 میلیارد دلار در سال 2018 به 8/9 میلیارد دلار در سال 2020 رسیده است یعنی طی سه سال بودجه این شهر تنها 13 درصد رشد داشته اما بودجه تهران طی سه سال از 98 تا 1400 بیش از 150درصد رشد داشته است. یا بودجه پاریس که یکی از جهانشهرهاست از 9/7 میلیارد یورو در سال 2017 به 5/8 میلیارد یورو در سال 2020 رسیده است یعنی طی چهار سال تنها 7 درصد افزایش بودجه داشته است.
موضوع مهم دیگر هوشمند سازی تهران است که میتواند به حل بسیاری از مشکلات اجتماعی اقتصادی و راهبردی ساختاری شهر کمک کند. توسعه شهرهای هوشمند در جهان در حال گسترش است و پیشبینی میشود بازار جهانی هوشمند سازی شهرها تا سال 2025 به 5/2 تریلیون دلار برسد. کلانشهر تهران هم چند سالیست که استراتژی هوشمند سازی را جسته وگریخته دنبال میکند اما به نظر میرسد این اقدامات از انسجام و حجم کافی برخوردار نبوده و آثار آن منجر به حل واقعی مشکلات نشده است.
در برنامه پنج ساله سوم شهر تهران مصوب 30/10/97 شورای اسلامی شهر تهران که در11 فصل تنظیم و ارائه شده است فصل سوم به موضوع مهم نوآوری و هوشمندسازی اختصاص داده شده است اگرچه شاخصهای شهر هوشمند به طور جامع و کامل در این مبحث دنبال نشده است اما اختصاص بخشی از برنامه بالادستی تهران به هوشمندسازی یقیناً گام مهم و مفیدی بوده است. با این حال موضوع هوشمند سازی تهران نیاز به طرحی منسجم و با ذکر جزئیات و ظرافت دقیق دارد که باید پیگیری و اجرا شود. تقویت اقتصاد شهری، گذار به شهر کارآفرین و تولیدگر، تقویت برند کلانشهر تهران و مطرح کردن آن در طراز شهر بزرگ ایرانی اسلامی مطابق سند چشم انداز از جمله دیگر چالشهایی است که شورای شهر ششم با آنها دست و پنجه نرم خواهد کرد.