چه کسانی از روزه گرفتن معذورند؟
حجت‌الاسلام وحیدپور
چه عذری مجوز روزه‌خواری است؟
بعضی از افراد هستند که به‌نظرشان می‌رسد عذری برای خوردن روزه دارند؛ این افراد، عذرهای مختلفی را بیان می‌کنند که از نظر شرعی هیچ‌کدام عذر محسوب نمی‌شود.
مثلا برخی از نقاط کشور حالت شرجی دارد و طبیعی است که برای امثال ما که اهل آنجا نیستیم، سخت است و نفسمان می‌گیرد؛ اما شرجی بودن هوا عذر نیست و نمی‌توان به‌خاطر آن روزه‌خواری کرد.
همچنین گرمی هوا عذر نیست و نمی‌توان روزه را خورد؛ تمرینات ورزشی که البته امسال خیلی از این تمرینات تعطیل شده است و سابقا وجود داشته، عذر نیست و برخی هم به‌خاطر امثال امتحانات و کنکور و... روزه‌خواری می‌کردند که هیچ‌کدام از این مباحث عذر نیست و نمی‌توان به‌واسطه آن روزه‌خواری کرد.
اردوهای ورزشی و تمرینات آنان مجوز خوردن روزه نخواهد بود و باید راهکارهای شرعی رعایت شود.
یا مثلا در برخی از مناطق، در ماه مبارک رمضان، فصل شالیکاری است و می‌گویند که امکان گرفتن روزه نیست؛ اما باید گفت روزه‌خواری درست نیست و باید مطابق با راهکارهایی مجوز روزه‌خواری را پیدا کند.
ضعف در روزه‌داری
برخی می‌گویند ما روزه می‌گیریم، ضعف می‌کنیم؛ تکلیف‌مان چیست؟
ضعف کردن دو جور است؛ یک ضعف طبیعی و عادی است که انسان روزه‌دار معمولا ضعف می‌کند؛ چون ۱۵ ساعت چیزی نخورده است و ضعف متعارف است که مجوز خوردن روزه نیست؛ اما اگر ضعف غیرمتعارف داشته باشد و با افطار هم برطرف نمی‌شود، می‌تواند روزه نگیرد.
مثلا اگر نمره چشم او ۴ بوده، در آخر ماه رمضان نمره چشم او ۶ می‌شود که این مسئله، ضعف غیرمتعارف است و مجوزی برای خوردن روزه می‌باشد یا سردرد شدید دارد و با افطار برطرف نمی‌شود که مجوز روزه‌خواری است.
پس اگر ضعف با افطار برطرف می‌شود، مجوز روزه‌خواری نیست؛ اما اگر ضعف شدید باشد و موجب بیماری و عارضه دائمی می‌شود، در چنین موردی می‌تواند مجوز روزه‌خواری شود.
در مواردی که روزه اثر مستقیم بر روی بیماری افراد دارد مثل اینکه شخص الان عینک ندارد؛ اما اگر روزه بگیرد، بیماری او تشدید می‌شود و باید عینک بگیرد (ایجاد بیماری) و یا اینکه الان عینک دارد و روزه سبب بالا رفتن نمره چشم او می‌شود (تشدید بیماری)، می‌تواند روزه نگیرد و بخورد.
قضا و کفاره روزه
درخصوص روزه‌خواری برخی تکلیف دارند به اینکه هم روزه خود را قضا کنند و هم کفاره بدهند و برخی نیز تکلیفی برای قضا و کفاره ندارند و برخی باید فقط قضا کرده و برخی فقط باید کفاره را بپردازند.
این چهار قسم را به تفصیل توضیح خواهیم داد که مربوط به چه کسانی است.
برخی عذر بیماری دارند و بیمار نیز دو مدل است؛ گاهی بیماری فقط برای ماه مبارک رمضان است و ان‌شاءالله بعد از ماه مبارک خوب می‌شوند و بهبود پیدا می‌کنند و وظیفه آنان این است که قضا کنند و کفاره ندارند.
این افراد اگر قضا را تا ماه رمضان بعدی به تأخیر انداختند، هم باید قضا کنند و هم باید کفاره ارزان قیمت (۷۵۰ گرم) بدهند که به آن فدیه می‌گویند و کفاره تأخیر قضا به‌حساب می‌آید؛ اما اگر بین سال قضا کرد،
کفاره ندارد.
اگر شخص مریض سال بود؛ یعنی علاوه بر ماه رمضان، در کل سال بیمار بوده است؛ این شخص قضا ندارد و روزه ماه رمضان را هم تکلیف ندارد و فقط کفاره ارزان قیمت (فدیه) را باید بپردازد.
در اینجا یک پرانتزی باز کنیم؛ برخی از افراد تعریف مریض سال را نمی‌دانند و باید بگوییم: ما در نهایت ۳۰ روز روزه در ماه مبارک رمضان داریم؛ مریضی که در ماه مبارک رمضان کل ماه را مریض بوده و در طول سال یعنی ۱۱ ماه بین دو رمضان اگر بتواند ۳۰ روزه را تقسیم کند و مثلا هر ۱۰ روزه بتواند یک روز را روزه بگیرد و در هر ماه سه روز را روزه داشته باشد، او مریض سال نیست؛ یعنی کسی که بتواند در یک ماه سه روز روزه با فاصله بگیرد، این مریض سال حساب نمی‌شود؛ برخی خیال می‌کنند که مریض سال به کسی گفته می‌شود که در طول ماه رمضان مریض بوده و در ۱۱ ماه بعدی هم نمی‌تواند روزه‌ها را یکدفعه بگیرد که تعریف درستی نیست؛ کسی نمی‌گوید یکدفعه بگیرند.
اما کسی که حتی هر ۱۰ روز هم نمی‌تواند یک روز را روزه بگیرد؛ چون مثلا زخم‌معده دارد و یا مشکل کلیه دارد و... به این شخص، مریض سال گفته می‌شود و قضا ندارد و فقط باید کفاره ۷۵۰ گرم را بپردازد.
مسافر هم جزو کسانی است که در سفر روزه را نگرفته و معذور بوده و بعد از ماه مبارک رمضان باید قضا کند.
مسافر اگر تا ماه مبارک رمضان بعدی قضا کرد، کفاره ندارد و اگر قضا نکرد، هم قضا دارد و هم کفاره آن را باید بپردازد.
خانم‌هایی که در عادت ماهانه قرار دارند و چند روزی را که روزه نمی‌گیرند، همانند مسافر حساب می‌شوند و بعد از ماه مبارک باید قضا کنند.
اگر این افراد تا ماه رمضان بعدی قضا کنند، کفاره ندارد؛ اگر قضا نکردند، هم قضا به‌عهده آنان می‌ماند و هم کفاره تأخیر دارند که تقریبا روزی یک کیلو مواد غذایی باید به فقیر بدهند.
از: حوزه نیوز