وقتی نتفلیکس از جنایت دهلی می‌گوید!
فاطمه قاسم‌آبادی
مسئله نا امنی برای زنان در دنیا، از دیرباز وجود داشته و در حال حاضر هم این مسئله، با توجه به تبلیغات وسیع و سال‌ها کار فرهنگی کشورهای غربی که با تفکرات سرمایه‌داری اداره می‌شوند، زنان را در مسیر خطرناک‌تری قرار داده چرا که در دیدگاه‌های جدید نسبت به زنان، از آنها به عنوان اجناس بی‌ارزشی استفاده می‌شود که باید برای دیده شدن و پول درآوردن، در صنعت‌های سریال و فیلم‌سازی، موسیقی و...زندگی خود را وقف کنند.
به خاطر این نوع نگاه به زنان، که روز بروز در فیلم‌ها و شبکه‌های اجتماعی و... تبلیغ می‌شود، اصلا عجیب نیست که در کشور به اصطلاح جهان اولی مانند انگلستان، که جزو مهم‌ترین کشورهای اروپایی است، بیشترین آمار آزار زنان و کودکان وجود دارد.
خبر جنجالی مرگ «سارا اورارد» که به خاطر تجاوز پلیس و قتلش، تمام انگلستان را در شوک فرو برد هم در ادامه همین روند، قابل تامل است.
سریال «جنایت دهلی» به نویسندگی و کارگردانی «ریچی مهتا» کارگردان کانادایی-هندی و به تهیه کنندگی نتفلیکس، مسئله تجاوز را با رویکرد «جنایات مخصوص کشورهای عقب مانده»، به تصویر می‌کشد و برای نمایش این نگاه، به‌سراغ جنجالی‌ترین پرونده تجاوز در هند، طی سال‌های اخیر رفته است.
داستان جنایت
داستان سریال جنایت دهلی، برگرفته از پرونده دختری به نام «جیوتی سینگ پندی» است و با استناد به یک جنایت در دنیای واقعی ساخته شده است.
در سریال «دیپیکا» دختر جوان 23 ساله و دانشجوی پزشکی است که یک شب که به همراه دوست پسرش در حال برگشتن از سینما بوده، در مسیر بازگشت، سوار اتوبوسی غیر‌دولتی می‌شوند که در آنجا دیپیکا توسط شش مسافر مست و راننده اتوبوس، مورد تجاوز قرار می‌گیرد و بعد از اینکه خودش و پسر همراهش، توسط متجاوزین کتک می‌خورند، از اتوبوس به بیرون پرت می‌شوند؛ داستان این سریال به شروع این واقعه ترسناک، تا دستگیری متجاوزان در طی شش روز می‌پردازد....
ریچی مهتا، طبق گفته‌های خودش، شش سال زمان صرف کرد تا بتواند اسناد و گزارش‌های مختلف در مورد یکی از پر سروصداترین پرونده‌های جنایی تاریخ هند را تهیه کند؛ این پرونده در سال 2012 علاوه‌بر اینکه موجب اعتراضات شدید مردمی شد، در سطح جهان و در حمایت از حقوق زنان، بازتاب‌هایی داشت و به پرونده «دختر هند» معروف شد و داستان این سریال به واکنش‌ها و فراز و نشیب‌های این اتفاق، در طی شش روز از وقوعش در 16 دسامبر تا دستگیری متجاوزان در 21 دسامبر می‌پردازد....
هوشمندتر از اولین همکاری
اولین همکاری مستقیم شبکه نتفلیکس و هند، با سریال «بازی‌های مقدس»، در سال 2018 شروع شد. بازی‌های مقدس، که درون‌مایه‌های ضد اعتقادی و وطنی داشت، در خود هند مورد استقبال چندانی قرار نگرفت و بعد از دو فصل هم دیگر ساختش تمدید نشد... حالا نتفلیکس بعد از تجربه چند همکاری با هند، به کمک کارگردانی دورگه، به سراغ یک داستان واقعی رفته است و روی جنایت پر سر و صدای چند سال پیش در هند، دست گذاشته است.
در سریال جنایت دهلی، مخاطب از همان ابتدا شهری دَرهم و ولنگار را می‌بیند که پلیس این شهر، در اداره آن مانده است.... در ادامه ما رئیس‌پلیس زنی را می‌بینیم که به عنوان مهم‌ترین مامور این پرونده، در پاسخ به دختر نوجوانش که از زندگی در کشورش ناامید است، درمانده شده...
در دیالوگ‌های متعددی این دختر بیان می‌کند در دهلی هیچ امنیتی ندارد و اگر به «تورنتو» (کانادا) برود زندگی بهتری خواهد داشت. این دختر در دیالوگی، در پاسخ به مادرش که مخالف مهاجرتش است می‌گوید: «خیلی خب حالا که مخالفی، پس من می‌توانم شب‌ها اینجا تنها بیرون برَم؟!»
قسمت جالب این مکالمات اینجاست که یک مادر دنیا دیده و به اصطلاح رئیس‌پلیس هندی، نمی‌تواند در حد یک جمله «که هیچ کجای دنیا دختری در این سن نمی‌تواند برای خودش شب‌ها در امنیت کامل بیرون برود» را بدهد! و رئیس‌پلیس ماجرا در جواب دختر نوجوانش تنها فرار می‌کند!
اگراین قسمت مسئله مهاجرت را کنار بگذاریم که دیگر هیچ فرش قرمزی از طرف کشورهای غربی، برای قشر متوسط شرقی به منظور مهاجرت پهن نشده، نگاه بسته و احمقانه نسبت به امنیت زنان و دختران در کشورهای غربی از نظر زنان سطح بالای شرقی، در سریال جنایت هند قابل توجه است.
هند باید چرک و فلاکت زده بماند!
در سریال جنایت دهلی، تصویر هند طوری نشان داده می‌شود که گویی در این کشور به جز فلاکت، تباهی و خلافکاران بی‌وجدان، چیز دیگری وجود ندارد... این نوع نگاه به هند، مخاطب ایرانی را به یاد فیلم‌هایی می‌اندازد که در آنها کشور خودمان را به باتلاقی تشبیه می‌کنند که جز فرار راه دیگری برای انسان باقی نگذاشته است؛ حالا اینکه قرار است از این باتلاق به کجا فرار کنیم و در مقصد جدید چه سطح از زندگی را تجربه کنیم دیگر از دید سینماگران اهمیتی ندارد...
طبق نظرات «جو بایدن» رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، مبنی بر اینکه نمی‌تواند اجازه دهد چین به کشوری قدرتمند‌تر و ثروتمند‌تر از چیزی که در حال حاضر هست، تبدیل شود؛ در مورد کشورهای دیگر شرقی هم همین صحبت‌ها صدق می‌کند، برای مثال کشوری مانند هند در حال حاضر به قدری از نظر اقتصادی رو به پیشرفت همه‌جانبه است که یهودیان حسابگر اسرائیلی را به سمت سرمایه‌گذاری‌های کلان و خرید زمین در این کشور برده است.
حالا اینکه چرا باید محصول مشترک شبکه آمریکایی نتفلیکس، هند را این‌طور در فقر ابدی و غیر قابل سکونت به تصویر بکشد، جالب توجه است.
مامورین هندی یا آمریکایی؟
در سریال جنایت دهلی، نشان داده می‌شود که شرایط پذیرش افسران زن در نیروهای پلیس بسیار بد است و این زنان باید تحقیرهای زیادی را تحمل کنند تا بتوانند در شغل خود جا بیافتند.
برای شخصیت رئیس‌پلیس، کارگردان زنی را نشان مخاطب می‌دهد که هر چند ظاهر هندی دارد ولی نوع تفکر و تکلمش، بیشتر شبیه آمریکایی‌هاست تا هندی‌ها... این زن بیشتر جملاتش را به انگلیسی بیان می‌کند و در صحبت با مردم عام (که بیشترشان بر خلاف تصور مردم ما، اصلا قادر به درک کلمات انگلیسی نیستند) باید به او اخطار بدهند که هندی صحبت کند تا مردم حرف هایش را بفهمند!
از طرف دیگر وقتی رئیس‌پلیس کل شهر را برای جوابگویی در مورد عملکرد بد و افتضاح پلیس دهلی بازخواست می‌کنند، در جواب به چرایی ناکارآمدی‌ها، از مثال بودجه پلیس شهر نیویورک و جمعیت این شهر و تفاوتش با دهلی استفاده می‌کند!
البته در این مکالمات طنزآمیز اینکه پلیس نیویورک واقعا توانسته رضایت مردم شهر نیویورک را تامین کند یا نه و این مسئله که چقدر از همان بودجه سالانه خرج سرکوب اعتراض معترضین می‌شود، صحبتی نمی‌شود، در عوض کارگردان با آوردن چنین مثال عوامانه‌ای به شعور مخاطبینش توهین می‌کند گویی که پلیس شهر دهلی تازه بوجود آمده و شرایط سخت و کمبودها و... مشکلاتی هستند که قبلا مسئولین این شهر با آن درگیر نشده‌اند!
نوع نگاه کارگردان سریال جنایت دهلی نه به صورت حرفه‌ای که به شکل گل درشت، سعی دارد وضعیت مردم هند را تحقیر کند و این کشور را به صورت زباله دانی غیر قابل سکونت نشان بدهد.
استقبال نتفلیکس
سریال جنایت دهلی، به نسبت دیگر ساخته‌های قبلی و مشترک نتفلیکس با هند، از نظر منتقدین با استقبال بیشتری روبرو شد. این سریال همچنین موفق شد از کمپانی نتفلیکس جایزه بهترین سریال درام سال را در چهل و هشتمین دوره جوایز بین‌المللی امی دریافت کند.
ریچی مهتا کارگردان سریال هم توانست جایزه بهترین نویسنده را از آن خود کند و در مجموع رضایت شبکه نتفلیکس از این پروژه، باعث تمدید این سریال برای فصل بعدی شد.