روند پیدایش حب دنیا (سلوک عارفانه)
(بدان ای سالک راه خدا!) انسان بر حسب تمایلات نفسانی خود، به مظاهر طبیعت و مادیت تعلق دارد. یعنی لذات متعدد دنیوی، مانند چندین تار و رشته در کنار هم قرار میگیرد و هنگامی که شدت پیدا میکند، به صورت دامی در میآید که با رشتههای فراوانی بافته شده، و دل او را صید میکند، و آن را در بوتهالتذاذات دنیایی قرار میدهد. ما از این رشتهها به «علقه» تعبیر میکنیم که از علاقه گرفته شده و به معنای پیوند است.
از هر لذتی یک رشته علاقه پیدا میشود و هنگامی که این رشتهها متعدد گردد، به صورت یک دام در میآید، اهل معرفت در این باره تعبیر زیبایی دارند و میفرمایند: بر اثر کثرت این التذاذات، شدت محبت به دنیا پیدا میشود و آنقدر پیش میرود که دنیا وجهه قلب میگردد، یعنی تمام روی دل، متوجه مظاهر طبیعت شده که منشأ آن، التذاذات انسان است. گاهی بزرگان این طور تعبیر میکنند که محبت به دنیا، سراسر قلب را فرا میگیرد.
این در جایی است که دل، مانند صیدی در دام التذاذات دنیویه و محبتها و علقههای ناشی از آنها قرار گرفته و به دنبال آن انسان، دنیا را هدف خویش قرار داده و فقط همین التذاذات مادیه را میبیند. روند پیدایش حب به دنیای مذموم اینگونه است. (1)
_____________________________
1- رسائل بندگی، آیتالله شیخ مجتبی تهرانی(ره)، ص 95