۱۲ حقیقت تکان‌دهنده در بارۀ ابعاد تاریک آل سعود
خاورمیانه به‌عنوان منطقه‌ای پرتنش که هر روز آبستن حادثه‌ای تازه است، در دنیا شناخته می‌شود. این منطقه از ذخایر انبوه طلای سیاه برخوردار است، ذخایری که در واقع با ارزش‌ترین کالای قرن ۲۱ را در خود جای داده است. شاید ریشه بسیاری از تنش‌ها، دیکتاتوری‌ها و ظلم و استبداد دیرینه در برخی کشور‌های منطقه نشات گرفته از ثروت نفتی این کشور‌ها باشد.
در این میان، پادشاهی عربستان ید طولایی در دیکتاتوری در خاورمیانه دارد. این کشور با وسعت فراوان تسلط بر بالاترین ذخایر نفتی منطقه غرب آسیا را در اختیار دارد. با این حال مردم عربستان فرصتی برای سهیم شدن در این ثروت خدادادی ندارند، زیرا این ثروت عظیم تنها در اختیار خاندان سلطنتی عربستان بوده و جالب توجه اینکه برای پاسخ به زیاده‌خواهی آنها کفایت نمی‌کند. از کل خاندان بی‌شمار آل‌سعود که تعداد اعضای آن بین ۱۵ تا ۳۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود، تنها ۲ هزار نفر از نزدیک بر این ثروت بی‌کران دسترسی دارند. در حالی که میان شاهزادگان سعودی جدال همیشگی بر سر قدرت و ثروت موضوع تازه‌ای نیست، سهم مردم عربستان از منابع ملی خود حقیقتی است که سال‌ها در قبضه آل‌سعود به دست فراموشی سپرده شده است.
پایگاه «دِ ریچست» در مطلبی به حقایقی می‌پردازد که ابعاد تاریکی از خاندان سلطنتی عربستان را برملا می‌سازد. در ادامه گریزی کوتاه به این مطلب افشاگرانه خواهیم داشت.
۴۵۹ چمدان برای سفر ۹ روزه
سلمان بن‌عبدالعزیز، رئیس خاندان آل‌سعود، در جریان سفری ۹ روزه به مالزی، با همراه داشتن ۴۵۹ چمدان، به سوژه رسانه‌های خبری تبدیل شد. سؤالی بسیار وسوسه‌انگیز، این بود که پادشاه سعودی در این همه چمدان چه چیزی را با خود حمل می‌کرد؟ گفته می‌شد شرکت هواپیمایی«جاس» ۵۷۲ کارگر را صرفا برای حمل و رسیدگی به چمدان‌های پادشاه به کار گرفته بود. اگرچه این اعداد عجیب و غریب هستند، ولی حقایقی تکان‌دهنده را درباره عیاشی خاندان آل‌سعود بازگو می‌کنند.
جنگ بر سر تاج و تخت
از آنجا که برای شاهزادگان بی‌شمار سعودی تنها یک تاج و تخت پادشاهی وجود دارد، جنگ پنهان بر سر تاج و تخت در این کشور، امری معمول است. در میان شاهزادگان سعودی رقابت دیرینه‌ای برای رسیدن به تخت پادشاهی در جریان است، این رقابت در گذشته بوده و تا به امروز ادامه دارد. شاه فیصل که از معدود پادشاهان محبوب عربستان بود، در سال ۱۹۷۵ هدف گلوله‌های شاهزاده فیصل ابوموسی، برادرزاده خود قرار گرفت. تلاش پزشکان برای نجات پادشاه راه به جایی نبرد و او اندکی بعد درگذشت. اگرچه شاه فیصل برادرزاده خود را بخشید، دیوان عالی عربستان رای به اعدام او در ملاعام داد؛ بنابراین دفعه بعد که در اندیشه پادشاهی بودید، همه خویشاوندان حسود خود را نیز در نظر آورید.
عیاشی
اگرچه عربستان خود را کشوری مسلمان می‌داند و خاندان آل‌سعود خود را خادمین حرمین شریفین می‌نامند، آنها در پایبندی به اصول اسلامی چندان سربلند نیستند. بنا به موازین مذهبی مصرف نوشیدنی‌های الکلی در عربستان ممنوع است، اما در این مورد یک استثنا وجود دارد، اگر شما جز خاندان آل‌سعود باشید می‌توانید در مهمانی‌ها به راحتی این قانون را زیر پا بگذارید در حالی که چنین اقدامی برای عموم مردم تبعات ناگواری به‌دنبال دارد. خانواده سلطنتی فراتر از قانون است و آنها می‌توانند هر کاری که بخواهند انجام دهند.
شاهزادگان سعودی در این مورد ریاکاری را در حد اعلا به نمایش می‌گذارند. آنها در حالی که شب‌ها را به عیاشی و نقض قوانین کشور به صبح می‌رسانند، روز بعد در مقابل ملت با هیجانی وصف‌ناپذیر از اهمیت قانون سخن می‌رانند. این شاهزادگان همان کسانی هستند که ملت را برای جرایمی که خود در آن کارکشته‌اند، مجازات می‌کنند. البته آل‌سعود‌ها هزینه کافی صرف حفظ حریم خصوصی و سرپوش گذاشتن بر اعمال منافی قانون خود می‌کنند. در این میان اگر کسی فکر خیانت به آنها و برملا کردن راز شاهزادگان سعودی به ذهنش خطور کند، باید تا دیر نشده از عربستان پا به فرار بگذارد.
معاملات پنهان
بازی تاج و تخت عربستان با یک سکانس جدید ادامه می‌یابد، جایی که شاهزاده عبدالعزیز بن فهد، پسر عموی خود سلطان بن‌ترکی را می‌رباید، آن هم تنها به این دلیل که ترکی می‌خواست همه حقیقت دربار پادشاهی را برای جهانیان برملا کند. آنچه بدیهی به‌نظر می‌رسد اینکه فساد و پوسیدگی در عمق وجود خاندان آل‌سعود ریشه دوانده است. آنها هر آنچه پول لازم باشد خرج می‌کنند تا از شر کسانی که می‌توانند از فساد آنها پرده‌بردار برای همیشه راحت شوند. نمونه آن شاهزاده بن‌ترکی بود که در سال ۲۰۰۴ زمانی که در ژنو اقامت داشت، اعلام کرد بخشی از اسرار پادشاهی عربستان را افشا خواهد کرد. روز بعد، پسر عموی او، شاهزاده عبدالعزیز، دستور انتقال فوری او را به عربستان سعودی صادر کرد. به طرز عجیبی شاهزاده ترکی دیگر هیچ‌گاه نه از اسرار خاندان آل‌سعود حرفی به میان نیاورد و نه شکایتی رسمی در این مورد پیگیری کرد.
قاچاقچیان بی‌پروا
تصور اعضای خاندان آل‌سعود بر این است که آنها فراتر از قانون هستند و بنابراین چیزی به نام پایبندی به اصول و قوانین برای آنها فاقد مفهوم است. آنها آن‌قدر ثروت‌مند هستند که با پول می‌توانند بر روی هر خلافی ماله بکشند. نمونه آن ماجرای قاچاق چند هزار تنی کوکائین توسط شاهزاده نایف بن‌فاوض‌الشعلان از کلمبیا به اروپا بود. او بار قاچاقش را بر بوئینگ ۷۲۷ خود سوار کرد. اما در میانه راه از سوی مقامات فرانسوی بازداشت شد. قسمت جالب ماجرا از این جا آغاز می‌شود. آل‌سعود وارد عمل شد و به فرانسه دستور داد شاهزاده را آزاد کند. آنها حتی تهدید کردند که در صورت عدم اطاعت فرانسه، چند معامله مهم تجاری پاریس را لغو خواهند کرد. اندکی بعد از این ماجرا، در حالیکه همدستان شاهزاده نایف احتمالاً حالا حالا‌ها باید در انتظار آزادی در زندان بپوسند، او آزادانه از خورشید عربستان لذت می‌برد.
جوانی که سر به نیست شد
خاندان سعود در صدور قوانین جنجالی و خودساخته ید طولایی دارد. در مقابل مردم عربستان سعودی تنها کاری که می‌توانند بکنند اطاعت محض است. آنها چاره‌ای ندارند جز اینکه وانمود کنند که خوشبخت هستند، مگر اینکه به دنبال دردسر برای خود و خانواده‌شان باشند. به‌عنوان نمونه کمیته‌ای موسوم به ترویج فضیلت در عربستان شکل گرفته که وظیفه آن اطمینان از نماز خواندن مردم و پرهیز از رفتار‌های منحرف غربی است.
در سال ۲۰۱۳ یک جوان ۲۱ ساله سعودی پس از تماشای ویدئویی در یوتیوب با تابلوی آغوش آزاد به خیابان رفت و اقدام به در آغوش گرفتن غریبه‌ها کرد. کمیته فضیلت خیلی زود وارد عمل شد. از آن روز به بعد از سرنوشت این جوان سعودی و محل اقامت وی هیچ خبری در دست نیست.
شاهزادگان، قاچاقچیان خبره انسان
در عربستان برگزاری جشن هالووین به‌دلیل ماهیت غیراسلامی آن خلاف قانون است. البته باز هم در این‌باره شاهزادگان سعودی مستثنی هستند. زمانی شاهزاده فیصل التونایان جشن بزرگ هالووین را با حضور ۱۵۰ زن و مرد برگزار کرد. حقیقت تکان‌دهنده این بود که مردان حاضر در این ضیافت با میل شخصی خود در آنجا حاضر بودند، اما زنان انتخاب دیگری نداشتند. این زنان در واقع برده‌هایی برای فروش بودند. به نظر شما واکنش خاندان آل‌سعود به رسوایی این شاهزاده چه بود؟ نه تنها از این مسئله چشم‌پوشی شد، بلکه سعودی‌ها تهدید کردند اگر حرفی از این جشن به بیرون درز یابد، عواقب ناگواری در انتظار مسئولش خواهد بود.
پیشگامان سانسور رسانه‌ای
زمانی‌که پایگاه ویکی‌لیکس دست به افشاگری زد خاندان آل‌سعود را نیز از این موهبت بی‌نصیب نگذاشت. خیلی از افراد ذی نفوذ دنیا سعی کردند مانع اقدام ویکی‌لیکس شوند، اما بعید است هیچ‌کسی به اندازه سعودی‌ها در این‌باره موفق عمل کرده باشد. آنها در اولین گام به راحتی فعالیت ویکی‌لیکس را در کشور خود ممنوع کردند. حال دیگر حتی بردن نام این سازمان در عربستان با عواقب دردناکی همراه خواهد بود. در عربستان به‌عنوان یکی از ثروتمندترین کشور‌های قرن ۲۱، آنچه به شدت نادر است آزادی بیان به انحای مختلف است. خاندان فاسد آل‌سعود بر کنترل امور کشور چنبره زده‌اند. نکته جالب ماجرا اینکه اعضای خاندان آل‌سعود نیز چندان از موهبت آزادی برخوردار نیستند. آنها بدون اجازه پادشاه نمی‌توانند از آزادی مطلوب خود بهره بگیرند.
رفتار‌های نامتعارف
ثروت خاندان آل‌سعود به حدی بی‌نهایت است که اگر اراده کنند می‌تواند دنیا را بخرند. اما بسیاری از شرکت‌های معتبر دنیا تمایلی به همکاری با سعودی‌ها ندارند. دلیل آن پیشینه بلند بدحسابی شاهزاده‌های سعودی است. شرکت لیموزین که نتوانست بدهی 1/5 میلیون دلاری خود را از یک شاهزاده خانم سعودی بگیرد، صریحا اعلام کرد «به دلایل واضح دیگر با این خانواده کار نمی‌کنیم.»
مناصب موروثی
برای خاندان ۳۰ هزار نفری آل‌سعود که ۷ هزار عضو ذکور دارد، به دست آوردن جایگاه شغلی معتبر لازمه حفظ اعتبار نام خانوادگی خود است؛ بنابراین مصاحبه‌های شغلی برای آنها چیزی جز تشریفات محض نیست. مهم نیست که فرد متقاضی از چه قابلیت‌های شغلی برخوردار است، مهم نام خانوادگی است که او بر فرم استخدام درج می‌کند. این نبرد ناعادلانه علاوه بر عامه مردم بر خود کشور عربستان آسیب می‌زند، زیرا مناصب مهم به افراد فاقد صلاحیتی سپرده می‌شوند که تنها وجه تمایز آنها از دیگران عضویت در خاندان آل‌سعود است؛ بنابراین اگر همواره تصور می‌کنید پیدا کردن شغل در کشورتان دشوار است بد نیست بدانید در عربستان این امر غیرممکن است. تا زمانی که آل‌سعود از میدان‌های نفتی عربستان تغذیه می‌کند، راهی برای اصلاح فساد موجود نخواهند بود.
دست شاهزادگان در جیب مردم
داشتن عنوان خانوادگی آل‌سعود در عربستان بسیار گره‌گشاست، به‌ویژه برای برخی از اعضای خاندان سلطنتی که به اندازه بقیه از ثروت برخوردار نیستند. در بخشی از افشاگری‌های سال ۲۰۱۱ ویکی‌لیکس وام گرفتن و پس ندادن آن یکی از راه‌های کسب درآمد شاهزادگان سعودی عنوان شد. شاهزادگان سعودی همچنین از نفوذ خود برای مصادره زمین عوام استفاده می‌کنند، به‌ویژه آنکه اگر پیش‌بینی سودآوری آن در آینده تایید شده باشد.
استبداد نهادینه شده
عربستان یکی از استبدادی‌ترین کشور‌های دنیاست. در این کشور نه خبری از انتخابات است و نه احزاب سیاسی و پارلمانی مفاهیم حقیقی هستند. در واقع باید گفت این کشور متعلق به پادشاه سلمان و خانواده‌اش است. آنها می‌توانند بدون مجازات هر کاری را که می‌خواهند انجام دهند. بسیاری از کشور‌ها در برابر منافع نفتی عربستان، در مقابل اقدامات استبدادی این کشور سکوت می‌کنند. همه می‌دانند که مردم عربستان سعودی در جهنم زندگی می‌کنند، اما هیچ‌کس یارای انجام کاری نیست. بر اساس رتبه‌بندی سالانه Freedom House، وقتی صحبت از آزادی مدنی و سیاسی است، عربستان سعودی در جایگاه بدترین کشور جهان قرار می‌گیرد. هر یک از این حقایق تکان‌دهنده و اصول خودساخته که فاقد منطق بیرونی هستند، تنها در چارچوب تقلا برای سرپا نگه داشتن یک خاندان از ریشه فاسد، معنا و مفهوم می‌یابد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان