رضا الماسی
 در سال ۵۷ كه انقلاب اسلامی در ایران به‌وجود آمد و آن غوغای عظیم را در دنیا به راه ‌انداخت، یك عدّه از نخبگان درجه‌ یك سیاسی غرب- مثل كیسینجر، مثل‌هانتینگتون، مثل ژوزف نای، این چهره‌های برجسته‌ نخبه‌ سیاسی آمریكا و اروپا- یك سلسله مقالاتی را در همان اوائل انقلاب، در طول یك مدّتی منتشر كردند؛ مضمون این مقالات و این نوشته‌ها هشدار به دستگاه سیاسی غرب- به نظام سیاسی غرب، دولت‌های غربی- بود؛ به آنها هشدار می‌دادند، می‌گفتند، این انقلابی كه در ایران اتّفاق افتاده، فقط به معنای تغییر یك هیئت حاكمه و جابه‌جایی هیئت‌های حاكمه نیست، این به معنای ظهور یك قدرت جدیدی است در منطقه!
رهبر معظم انقلاب 17 مهرماه سال92 در دیدار شرکت‌کنندگان در هفتمین همایش ملی نخبگان جوان با بیان این مطالب تاکید می‌فرمایند: « یك قدرت جدیدی دارد ظهور می‌كند كه ممكن است از لحاظ تكنولوژی و علم به پای قدرت‌های غربی نرسد، امّا از لحاظ نفوذ سیاسی و قدرت تصرّف در فضای پیرامونی خود، از قدرت‌های غربی یا بالاتر است یا هم‌وزن آنها است و برای آنها چالش ایجاد خواهد كرد. این را آنها آن روز هشدار دادند، اعلام خطر كردند. این به معنای این است [كه‌] از نظر آنها بُروز و ظهور یك چنین قدرتی به معنای این بود كه بساط نفوذ غرب در این منطقه‌ حسّاس و ثروتمند و بسیار مهمّ استراتژیكی، این نقطه‌ وصل سه قارّه به یكدیگر و مركز نفت و مركز ثروت و مركز كانی‌های مهمّ مورد نیاز بشر، كه غرب اصرار داشته است همیشه بر اینجا تسلّط داشته باشد- تسلّط سیاسی، تسلّط اقتصادی و طبعاً تسلّط فرهنگی- از دست غرب خارج خواهد شد یا لااقل تسلّطشان دچار تزلزل خواهد شد؛ این را آن روز حدس زدند و البتّه درست فهمیدند. امروز بعد از گذشت بیش از سه دهه، به تدریج آن كابوسی كه آنها می‌دیدند، به واقعیّت تبدیل شده، یعنی یك قدرت بزرگِ ملّیِ منطقه‌ای سربرآورده كه فشارهای گوناگون اقتصادی و امنیّتی و سیاسی و روانی و تبلیغاتی نتوانسته او را از پا بیندازد؛ و به عكس، او توانسته روی ملّت‌های منطقه اثر بگذارد، توانسته فرهنگ عمومی اسلامی را تثبیت كند، منتشر كند، ملّت‌های منطقه را با هویّت كند، احساس هویّت كنند.»
انقلاب «اسلامی»
برخی شبهه می‌کنند که انقلاب مردم در سال 57 صرفاً اسلامی نبود و عده قابل توجهی از مردم نگاه‌های دیگری داشتند.
حجت‌الاسلام دکتر مهدی ابوطالبی، استاد حوزه و دانشگاه در این باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «در مبارزه‌های قبل از انقلاب علیه رژیم ستم‌شاهی، چند دسته از گروه‌های مختلف فعالیت می‌کردند. از جمله برخی گروه‌های کمونیستی که به دنبال مدل‌های کمونیستی بودند و محوریت اعتراضات‌شان هم فقط اقتصاد بود. از جمله شعارهای این گروه‌ها این بود که جامعه باید بی‌طبقه باشد، قبل از هرچیزی اساسا باید مسائل اقتصادی حل بشود و... برخی گروه‌های دیگر، لیبرال و ملی‌گرا بودند و بیشتر محوریت مسائل‌شان، مباحث سیاسی بود. از جمله مطالبات این‌ها این بود که حکومت استبدادی برود و دموکراسی حاکم شود. یک نگاه هم نگاه‌های اسلام گرایانه بود که در راس این جریان حضرت امام(ره) قرار داشت. غلبه نگاه این جریان توجه به مسائل فرهنگی بود. یعنی بحث دین و مذهب محور همه موضوعات جریانات اسلام خواه قرار داشت.»
حجت‌الاسلام ابوطالبی می‌افزاید: «همه این سه نگاه به جهات دیگر هم توجه داشتند اما با یک محوریت خاص. حضرت امام خمینی(ره) که نگاه اسلامی را مطرح می‌فرمود، منظورشان این نبود که ما فقط باید به دنبال مسائل معنوی دینی باشیم. بلکه حرف امام این بود که ما باید به دنبال اجرای دستورات دینی باشیم. برای امام این اصل بود. حال اگر واقعاً دینی که مورد تایید خداست پیاده شود، به دلیل جامعیت این دین الهی و توجه آن به ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی همه مسائل جامعه مورد توجه واقع خواهد شد.»
این پژوهشگر حوزه ‌اندیشه‌های سیاسی تصریح می‌کند: «حضرت امام با همین نگاه جامع می‌گوید ما مکلفیم اسلام را پیاده کنیم. یک جمله آقای بازرگان دارد که می‌گوید؛ فرق ما و امام این بود که ما اسلام را برای ایران می‌خواستیم اما امام ایران را برای اسلام می‌خواست. یعنی هدف امام و نهضتی که به دنبال او راه افتاد و اکثریت مردمی که قاطعانه پای کار بودند، اسلام بود البته نقطه شروعش ایران است. اسلامی که هم به دنبال سعادت دنیوی و هم به دنبال سعادت اخروی مسلمانان است. البته چون آخرت بر دنیا مقدم است، مسائل دنیایی را در حدی می‌خواهیم که به آخرتمان لطمه‌ای نزند و آخرت‌مان را بسازد. اگر جایی در مسئله‌ای خاص آخرت مان به خطر افتاد و لازم بود برای حفظ دین مشکلاتی را تحمل کنیم، تحمل می‌کنیم. حتی اگر لازم بود جان‌مان را بدهیم، آن را هم تقدیم می‌کنیم. ولی این به معنای نادیده گرفتن مسائل اقتصادی و دنیوی نیست بلکه بدین معناست که اصالت با مسائل اخروی است.»
زیرساخت‌ها و فکر نو جمهوری اسلامی
یکی از عرصه‌هایی که می‌توان بر اساس آن بیم و امیدهایی که بر سر راه انقلاب است را شناخت، توجه به زیرساخت‌های ایجاد شده در طول 42 سال گذشته است.
دکتر مجتبی ذاکریان، فعال فرهنگی و پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان اظهار می‌دارد:
«هر ساختمانی که بخواهد بنا شود ابتدا پی و شالوده آن را بنا می‌کنند. ما امروز در بسیاری از زیرساخت‌ها، بر اساس آمارهای رسمی بین‌المللی جزء کشورهای دارای رتبه تک رقمی دنیا هستیم. جمهوری اسلامی در مسائلی همچون ‌های‌تک، نانو، هسته‌ای، سلول‌های بنیادین، هوا فضا، صنایع دفاعی، موشک‌سازی، ماهواره، توسعه و فراگیری تحصیلات عالی، توسعه بهداشت و درمان و... وضعیتی را دارد که این وضعیت، نویدبخش یک آینده بسیار درخشان برای نسل‌های آینده است.»
او در ادامه می‌افزاید: « عرصه دیگری که در واقع مهم‌ترین دستاورد جمهوری اسلامی می‌باشد، فکر نویی است که ایران اسلامی پس از انقلاب در دنیا منتشر کرد. فکری که دوگانه غرب و شرق را شکست و تبدیل به سه گانه غرب، شرق و اسلام شد. البته امروز اثری از شرق آن روز نیست و اسلام مقتدرانه در برابر تفکر لیبرال دموکراسی غرب ایستاده است. عمق استراتژیک و عمق راهبردی این فکر نو، جمهوری اسلامی را خیلی جلو برده است. امروز این تفکر نه تنها در کشورهای منطقه و آسیا و جهان اسلام بلکه در آمریکا و اروپا هم هوادار و طرفدار دارد. بسیاری از جنبش‌ها و مبارزاتی که در اقصی نقاط اروپا و آمریکا رقم می‌خورد، از این فکر الهام گرفته‌اند. این فکر امروز به طور جدی منطق فکری غرب را به چالش کشیده و در میدان یکه‌تازی می‌کند.»
پایه‌های تمدن نوین اسلامی
در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، این زیرساخت‌ها به عنوان پایه‌های ایجاد تمدن نوین اسلامی طرح شده است.
ذاکریان در ادامه سخنانش تصریح می‌کند: «این فکر هم‌اکنون در حال ارائه سبک زندگی درست به آحاد بشر است و این اذعان‌اندیشکده‌های خود کشورهای غربی است. اقداماتی مثل ایجاد داعش، ترور دانشمندان ما، جنگ اقتصادی و... که غربی‌ها علیه جمهوری اسلامی به راه می‌اندازند همه ناشی از این حقیقت است که فکر جمهوری اسلامی به سرعت در دنیا در حال گسترش است. لذا این پارادایم فکری که جمهوری اسلامی ایجاد کرده و از ابتدا هم مورد تاکید رهبران انقلاب بوده که انقلاب ما یک انقلاب فکری و فرهنگی است، به نظر من همان تصریح حضرت آقا در بیانیه گام دوم انقلاب است که؛ ما از همان شعاری که در 42 سال قبل اعلام و برایش مبارزه کردیم، تخطی نکرده و پای آن ایستاده ایم. این شعار مسیر
خودش را در میان افکار عمومی دنیا باز کرده و این بالاترین نشانه کارآمدی و تاثیرگذاری این انقلاب در عرصه‌های فراملی است.»
یکی از هشدارهایی که رهبر معظم انقلاب در پایان بیانیه گام دوم انقلاب می‌دهند این است که سردمداران نظام سلطه از حجم انبوه پیشرفت‌های انقلاب اسلامی در عرصه‌های مختلف نگرانند.
آقا می‌فرمایند پیشنهادهای آنها عموماً شامل فریب و خدعه و دروغ است. امروز ملّت ایران علاوه‌ بر آمریکای جنایتکار، تعدادی از دولت‌های اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیر قابل اعتماد می‌داند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزش‌های انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه‌حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حلّ خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت.
اخیراً هم درخصوص منطق قطعی جمهوری اسلامی در برابر آمریکا در موضوع برجام می‌فرمایند: «آن طرفی که حق دارد برای ادامه‌ کار برجام شرط معیّن کند ایران است. علّت هم این است که ایران از اوّل به تمام تعهّدات برجامی خودش عمل کرد، جمهوری اسلامی به تمامی تعهّدات برجامی عمل کرد؛ آنها نقض کردند. ما حق داریم برای ادامه‌ برجام شرط بگذاریم و این شرط را هم گذاشتیم و گفتیم و هیچ ‌کس هم از آن عدول نخواهد کرد؛ و آن این است که اگر می‌خواهند ایران به تعهّدات برجامی -که چند تعهّد آن را لغو کرده- برگردد، باید آمریکا تحریم‌ها را کلّاً لغو بکند؛ آن هم نه به زبان و روی کاغذ که بگوید لغو کردیم؛ نه، بایستی در عمل تحریم‌ها را لغو کنند و ما راستی‌آزمایی کنیم و احساس کنیم که درست تحریم‌ها لغو شده، آن وقت ما هم به این تعهّدات برجامی برمی گردیم؛ این سیاست قطعی جمهوری اسلامی است و مورد اتّفاق مسئولان کشور هم هست و از این سیاست بر نخواهیم گشت.»
لزوم نگاه کلان در تحلیل انقلاب
این منطق مستحکم کشوری است که پس از 42 سال مقاومت و ایستادگی در برابر جهان سلطه، ذره‌ای از اصول خود کوتاه نیامده و به هیچ وجه حاضر به باج دادن نیست.
دکتر سلیمان مظفری، استاد دانشگاه در این باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: « اگر ما یک نگاه کلان به صحنه نزاع کشورهای سلطه‌گر با جمهوری اسلامی داشته باشیم، تصدیق خواهیم کرد که سرپا بودن این نظام و تحولات مادی و معنوی که در طول این 42 سال ایجاد شده، نشانه پیروزی جمهوری اسلامی است.»
او می‌افزاید: « حضرت آقا در یکی از دیدار‌هایشان درباره لزوم نگاه کلان به حرکت انقلاب اسلامی، قریب به مضمون می‌فرمایند؛ دشمنیِ جبهه‌ای كه در مقابل ایران اسلامی قرار گرفته و دشمنی می‌كند، متمركز روی قدرتمند شدن ایران است؛ نمی‌خواهند این اتّفاق بیفتد. این نگاه كلان را باید در همه‌ حوادث همواره در نظر داشته باشیم. یك جبهه سیاسی پرقدرتی امروز در دنیا وجود دارد كه نمی‌خواهد ایران اسلامی تبدیل بشود به یك ملّت قدرتمند.»