صدرا دامغانی
در حالی که دولت ‌ترامپ آخرین روزهای خود را سپری می‌کند تا جای خود را به دولت جو بایدن بدهد، موضوع چگونگی برخورد بایدن با برجام همچنان مورد توجه محافل سیاسی است. یک جریان خاص سیاسی در کشور به دلایل و با انگیزه‌های مشخصی سعی دارد این‌گونه وانمود کند که دولت بایدن متفاوت از دولت ‌ترامپ بوده و قصد بازگشت به برجام را دارد و تهران باید این موضوع را غنیمت شمرده به مثابه یک فرصت به نگاه و با آن برخورد کند.
مصاحبه اخیر جیک سالیوان با سی‌ان‌ان نشانه دیگری از پوچی این خوش خیالی و توهم است. مشاور امنیت ملی بایدن، در مصاحبه با فرید زکریا به صراحت می‌گوید شرط بازگشت دولت بایدن به برجام آن است که باید مسئله موشکی ایران نیز مورد مذاکره قرار گرفته و محدود شود. او در ادامه می‌افزاید، لزومی ‌ندارد مذاکرات در قالب پیشین یعنی 1+5 دنبال شود و می‌توان کشورهای منطقه را نیز به آن افزود. سالیوان ایران را به ناامن کردن منطقه متهم کرده و می‌گوید این مسئله نیز در مذاکره باید مورد توجه قرار گیرد.
مصاحبه مشاور امنیت ملی بایدن با سی‌ان‌ان جدیدترین نشانه از راهبرد و سیاست دولت آینده آمریکا در قبال ایران است. در حالی که از نظر آنها برجام هسته‌ای پایان یافته و باید به‌دنبال برجام‌های جدید موشکی و منطقه‌ای بود، برخی سعی دارند چشم خود را به روی این واقعیت بسته و حداقل به مردم آدرس‌های دیگری بدهند.
هفته پایانی آذرماه، آقای روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری که با حضور شماری از خبرنگاران برگزار شد، در پاسخ به سؤال شبکه تلویزیونی ان‌بی‌سی آمریکا که پرسید: «آقای جو بایدن اعلام کرده‌اند که مایل هستند مجدداًً به برجام بازگردند، اما این‌بار به‌دنبال یک توافقنامه قدرتمندتر هستند که شامل برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران خواهد بود و در این راستا کشورهایی مثل آلمان، فرانسه، بریتانیا با آن همصدا هستند. با توجه به الحاقاتی که مدنظر آقای بایدن است، به ‌نظر شما، بازگشت کامل به تعهدات از طرف همه طرف‌ها، منطقی و واقع‌بینانه به ‌نظر می‌رسد؟» گفت: آن تعبیری را که شما از آقای بایدن نقل کردید من نشنیدم که بگوید که اگر بخواهم برگردم، باید یک توافق دیگر و قوی‌تری داشته باشیم، این حرف ‌ترامپ است و حرف بایدن نیست. ‌ترامپ همین را می‌گفت، می‌گفت: «این توافق را قبول نداریم و باید برگردیم به یک توافق قوی‌تر.»
مصاحبه اخیر سالیوان با سی‌ان‌ان به روشنی گویای این نکته است که دولت ‌ترامپ و بایدن تفاوتی راهبردی با یکدیگر نداشته و صرفاً در زمینه نحوه رسیدن به هدف - که چیزی جز گسترش دامنه برجام به موشکی و منطقه‌ای است- اختلاف‌نظر دارند.
البته بایدن پیش از این نیز به صراحت در این زمینه موضع خود را اعلام کرده بود اما گویا برخی از فرط ذوق‌زدگی دوست دارند این مواضع را نشنیده یا خود را به نشنیدن بزنند! برای نمونه بایدن در یادداشتی که شهریورماه سال جاری در سی‌ان‌ان نوشت، به صراحت گفت، باید تحریم‌های هوشمندانه را علیه ایران پیش گرفت و «اگر ایران به تعهدات دقیق توافق هسته‌ای بازگشت، آمریکا نیز به توافق به‌عنوان نقطه شروعی برای دنبال کردن مذاکرات بعدی بازخواهد گشت. ما با متحدانمان برای تقویت و گسترش مفاد توافق هسته‌ای کار خواهیم کرد و همزمان به دیگر نگرانی‌ها نیز توجه خواهیم کرد.»
چندی بعد جو بایدن در مصاحبه‌ای با توماس فریدمن، ستون‌نویس روزنامه نیویورک‌تایمز با‌ اشاره به همگرایی آمریکا با متحدانش گفت: «ما با مشورت متحدان و شرکایمان، وارد مذاکرات و توافقات متعاقبی برای محکم‌تر و طولانی‌تر کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران و پرداختن به برنامه موشکی این کشور خواهیم شد.»
خداوند بر درجات شهید سلیمانی بیفزاید. مردی که عمق راهبرد دشمن را به خوبی می‌دید. سردار سلیمانی در کنگره شهدای کرمان درباره اهداف دشمن از گسترش برجام گفته بود: «برای دشمن این برجام سه ضلعی است نه یک ضلعی، اما اوباما فکر می‌کرد به مرور زمان به دو اضلاع دیگر می‌رسد، اما آدم عجولی که آمده اصرار دارد به سرعت برسد و تصورش این بود که می‌رسد. اینکه اصرار می‌کنند بر برجام دو در منطقه برای این است که قدرت اصیل و نابی که در مقابل اسلام وهابی یهودی شکل گرفته است را بخشکانند و جریان‌های اسلامی در برجام دو خشکانده شود؛ البته تلاش آنها به اینجا منتهی نخواهد شد و برجام سه هم خواهند داشت، چون دشمنان معتقدند که چشمه باید خشکانده شود و این چشمه ایران است.»
در واقع موضع اخیر سالیوان مهر تایید دیگری بر پیش‌بینی و تحلیل سردار سلیمانی درباره نوع نگاه آمریکایی‌ها به برجام است. هیچ بعید نیست جریان تحریف سعی کند از این سردار دل‌ها و فاتح قلب‌ها، چهره‌ای حامی‌برجام‌ترسیم کند. همان‌طور که مدعی شدند شهید فخری‌زاده عضو تیم برجام بوده بوده و البته بعد مشخص شد که ایشان به‌شدت منتقد و مخالف این توافق بوده است.