نگاهی به برنامه "سمت خدا"
سبک جدید رسانه دینی
فاطمه محمدی
سمت خدا بودن و به سوی خدا رفتن عامل موفقیت است. عامل موفقیت هر چیز و هر کاری و امروز هم به «سمت خدا» بودن عامل موفقیت برنامه ای معارفی از شبکه سه صدا و سیما شده است. سمت خدایی که با توکل بر خدا و برخورداری از کادری حرفه ای و مسلط به فنون تولید یک برنامه ی معارفی در قاب تلویزیون حضور پیدا کرده و مخاطبان بسیاری را به سوی خویش جذب کرده است.
در هر قسمت از این برنامه که هر روز پس از اذان ظهر به افق تهران پخش می شود، یک کارشناس دینی و معرفتی حضور پیدا کرده و آموخته هایش را در اختیار تماشاگران خداجوی برنامه قرار می دهد. "سمت خدا" برنامه ای همچون خیلی از برنامه ها برای پر کردن اوقات فراغت و یا برنامه ای با هدف پر کردن آنتن ساخته نشده است؛ بلکه خودش یک سبک رسانه ای است. آموزش است و هدایت.
این برنامه با اجرای نجم الدین شریعتی به روی آنتن می رود. مجری – کارشناسی که آگاهی و تسلط کاملی روی مسائل و مفاهیم معنوی و معرفتی دارد. به همین دلیل هم او یکی از مجری های پرطرفدار تلویزیون است. چنان که وقتی زمزمه های خداحافظی این مجری توانمند در برهه ای از برنامه به گوش شنیده می شد، اعتراضات مردمی در سایت ها نیز آغاز شد. تعداد بی شمار پیام ها در سایت های مختلف و واکنش های مردم به این ماجرا گواه این مدعا است. او از دایره واژگان بسیاری برخوردار است که در گفت و گو با کارشناسان برنامه از آن ها بهرهمند میگردد. دایره واژگانی پارسی و عربی که از ادعیه و فرازهای دعاهای مختلف گلچین شده اند. این گونه جمله بندی و یادی از فرازهای مختلف در دعاهای متفاوت، حال و هوایی دیگر به محتوای برنامه می دهد و بار معنوی آن را علاوه بر توضیحات کارشناسان روحانی برنامه ارتقاء میدهد. کلام روشن و بیان شیوای اوست که به ایجاد ریتم به کلیت برنامه کمک کرده و نیز مخاطبان بسیاری را از هواداران خویش قرار داده است. تجربه 10 ساله شریعتی در امر فعالیتهای رسانه ای به خصوص اجرا و مجری گری اینک از او یک مجری توانمند و با تجربه ساخته است که امروز بار سنگینی از بخشی از برنامه را به دوش می کشد و از این برنامه یک برنامه ی پرمخاطب ساخته است. برنامه ای که حتی بسیاری از کسانی را که انسانهای مذهبی محسوب نمی شوند، به خود جذب می کند.
چهار کارشناس مذهبی مباحث معرفتی و دینی موضوعات برنامه را هدف کارشناسی و واکاوی قرار میدهند. حجج اسلام میرباقری،عالی فرحزاد، حسینی قمی و ماندگاری ، کارشناسان "سمت خدا" هستند که به ترتیب روزهای هفته و مطابق با موضوعات معین در برنامه حضور پیدا می کنند. هر یک از این کارشناسان با بیانی در خور موضوع مورد بحث خویش و نیز نقاط عطف مباحث مورد نظر را بسط و گسترش می دهند. به شکلی که فضایی صمیمی و تا حدی دیالکتیکی می آفریند. بحث هایی که بین مجری و کارشناس به وجود می آید از ضرباهنگ خوبی برخوردار است و با در نظر داشتن حوصله مخاطب طراحی شده است.
از جمله موضوعات و سرفصل هایی که محوریت مباحث قرار می گیرند می توان به وعده های الهی به صابران، یاد مرگ و قیامت، محبت و رحمت الهی در ادعیه اهل بیت، زندگی و بندگی، شیوه انتقال مفاهیم دینی، استمرار زیبایی های ماه مبارک رمضان، عوامل بیداری و هوشیاری مومنین و ... اشاره کرد که با توجه به تخصص و دایره مطالعاتی هر یک از کارشناسان با ذکر مثال هایی از آیات قرآن، احادیث و روایات و نیز منابع مطالعاتی معتبر شیعی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. موضوعات و مفاهیمی که در برنامه مورد بحث و گفت و گو قرار می گیرند، همگی با مفاهیم انسانی، اخلاقی و راه و روش های زندگی در ارتباط مستقیم هستند و مخاطبان حق جوی برنامه را در زمانه ای که اسلام و مذهب شیعی مورد آماج حمله های گسترده از سوی رسانه های بیگانه است، به راه راست هدایت کرده و راه درست زندگی را به آنان نشان می دهد.
در ارتباط با کارگردانی و تصویر برداری این برنامه هم باید گفت که با در نظر داشتن نوع گفت و گو و مباحث و تم برنامه که ممکن است آن را از ریتمی کند برخوردار کند، با تصویر برداری و کات هایی پی در پی و نیز تدوین به موقع ، ریتم را تسریع بخشیده و از آن یک برنامه گفتوگو محور به معنای واقعی واژه ساخته است.
"سمت خدا" گذشته از محتوایی قابل توجه و تعمق از فرمی زیبا با زیبایی های بصری برخوردار است. یکی از این زیبایی های بصری که یکی از عناصر قابل اهمیت و غیر قابل اغماض در ساخت و تولید هر برنامه ی تلویزیونی است، طراحی خاص دکور آن است که در متمایز کردن آن با سایر برنامه های مشابه تاثیر به سزایی دارد. طراح دکور برنامه با در نظر داشتن این اصل دکور زیبایی برای سمت خدا طراحی کرده است که حال و هوای خاصی به آن بخشیده است. ترکیب زیبایی از رنگ های سپید و آبی- نقره ای که روشن گر چشم و آرامش بخش دل است. رنگ آبی که در این دکور به زیبایی از آن استفاده شده است، آرامش حاکم بر فضای معنوی برنامه را شدت بخشیده و از سوی چشم به عمق وجود راه پیدا می کند. این رنگ در کنار بهره مندی از المان های مذهبی همانند پنجره هایی رو به کنگره ها و گنبدهایی از مساجد تم مذهبی برنامه را برای هر مخاطبی که به تازگی به مجمع تماشاگران پیوسته است، روشن می کند.