انوشه میرمرعشی
دومین شهید دانشمند هسته‌ای کشورمان «دکتر مجید شهریاری» در 16 آذر 1345 در زنجان به دنیا آمد و در 8 آذر 1389 در تهران شهید شد. اما در 44 سالی که از خدا عمر گرفت؛ در عرصه جهاد علمی آنچنان خوش درخشید که تا سال‌های سال می‌توان از خدمات علمی و پژوهشی او نوشت و خواند....
وقتی صدای اذان را می‌شنید...
پدرش معلم بود و مادرش بانویی خانه دار و معتقد. به دلیل محیط مذهبی خانواده، از پنج سالگی نماز خواندن را یاد گرفت و از هشت سالگی آموختن قرآن و معارف دینی را هم در مسجد محله و در خدمت حاج آقای سلیمی شروع کرد.
همیشه درسش خوب بود و شاگرد اول می‌شد. از نوجوانی به کوهنوردی و فوتبال علاقه داشت. اما از همان زمان مقید بود که وسط بازی فوتبال و در اوج هیجان، وقتی صدای اذان را می‌شنید بازی را رها کند و برای نماز به مسجد برود. در مقابل اعتراض دوستانش برای ترک بازی هم می‌گفت: «گفته بودم تا سر اذان میام بازی»...
مجید هیچگاه دین و علم را جدا از هم نمی‌دانست. سال 1363 دیپلمش را که گرفت و در کنکور که شرکت کرد، با بهترین رتبه در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه صنعتی امیرکبیر قبول شد. به این شکل دوران زندگی پرتلاش علمی و دانشگاهی‌اش آغاز شد...
درس دادن به دوستان رزمنده
آقامجید در دوره لیسانس از جبهه رفتن غافل نبود و دو بار توفیق شرکت در عملیات را پیدا کرد، که یکبارش عملیات مرصاد بود.
اما در دانشگاه و در طول ترم وقتی مشاهده کرد که دانشجویان رزمنده به دلیل کثرت حضور در جبهه از دروس عقب می‌افتند و در دروس پایه ضعیف هستند، با مشورت دوستان چاره‌ای برای این مشکل پیدا کرد. دور هم نشستند و طرحی را برنامه‌ریزی کردند تا براساس آن نهادی در دانشگاه ایجاد شود برای جبران عقب‌ماندگی‌های درسی دانشجوهای رزمنده.
آقامجید در این نهاد بیشترین فعالیت را داشت. هم کلاس‌های جمعی برگزار می‌کرد و هم در خوابگاه کلاس‌های دو، سه نفری. خلاصه تمام تلاش خودش را کرد که سطح علمی دوستان رزمنده‌اش پایین نیاید. او جهاد علمی را همطراز جهاد نظامی می‌دانست.  
 برایم مهم نیست دو سال بزرگ‌تری
آقامجید سال بعد از گرفتن لیسانس در رشته مهندسی هسته‌ای دانشگاه شریف قبول شد و مشغول تحصیل در این دانشگاه شد. درست در همان زمان یکی از کارمندان بخش اداری دانشگاه امیرکبیر را دید که در دانشگاه شریف (ارشد فیزیک هسته‌ای) تحصیل می‌کرد؛ خانم بهجت قاسمی. صلابت، سخت کوشی و اعتقادات محکم این دخترخانم شدیدا مورد توجه آقامجید قرار گرفته بود.
خانم قاسمی از قضا گاهی همکلاسی‌هایش را به برخی از دانشجویان آقای بسیجی دانشگاه معرفی می‌کرد. همین کار را هم می‌خواست برای آقامجید انجام بدهد. اما یکهو داستان برعکس شد. آقامجید از خود بهجت خانم قاسمی خواستگاری کرد. خانم قاسمی این خواستگاری را نوعی‌اشتباه و شوخی می‌پنداشت. آخر دو سال از آقامجید بزرگ‌تر بود و برایش غیرقابل هضم بود که بخواهد با کسی ازدواج کند که از او کم سن‌تر باشد. اما آقامجید اصرار داشت که این اختلاف سن اصلا برایش مهم نیست. خلاصه اینقدر محکم بر خواسته‌اش پافشاری کرد که خانم بهجت قاسمی راضی شد.
خانم قاسمی پدری روحانی داشت که در شش سالگی او را از دست داده بود. زندگی در خانواده‌ای مذهبی، زود یتیم شدن و داشتن استقلال شخصیت از او دختری محکم و معتقد و سخت کوش ساخته بود. آقامجید معتقد بود که همسرش باید ویژگی‌های اینچنینی داشته باشد تا بتواند همپای او در جهاد علمی‌اش برای پیشرفت وطن، قدم بردارد.
البته آقامجید اصلا‌اشتباه نکرده بود. انتخابش کاملا درست بود. این مسئله از برگزاری عروسی شان در سال 1369 در سلف سرویس دانشگاه امیرکبیر و شروع زندگی ساده شان در خوابگاه متاهلی دانشگاه تا سال هشت آذر 1389 و روز شهادتش برای همه بارها و بارها اثبات شد.
کُد محاسباتی راکتور هسته‌ای و پلورالیسم دینی
بعد از اینکه دکتر شهریاری در سال 71 از پایان نامه فوق لیسانس خود با نمره ممتاز دفاع کرد؛ به دلیل کسب رتبه اول، با استفاده از آیین نامه دانشجویان رتبه اول، در دوره دکتری علوم و تکنولوژی هسته‌ای دانشگاه صنعتی امیرکبیر پذیرفته شد. تحصیلات دوره دکتری خود را هم با نبوغ و سخت کوشی‌ای که داشت با موفقیت تمام در سال ۱۳۷۷ به پایان رساند و از آبان همان سال هم به عنوان عضو هیئت علمی در دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر مشغول به تدریس شد.
البته به دلیل وجود اختلاف نظرهایی که دکتر شهریاری در دانشگاه امیرکبیر با برخی مسئولین وقت دانشگاه داشت در سال 1380 از آنجا استعفا داد و به دانشگاه شهید بهشتی رفت.
از این دوره بود که خلاقیت علمی و کارهای خارق العاده ایشان در رشته انرژی هسته‌ای خودش را نشان داد.
برگزاری دوره‌هایی چون «کارگاه آموزشی آشنایی با کدهای محاسباتی راکتورهای هسته‌ای» یکی از کارهای ماندگار علمی دکتر شهریاری در دانشگاه شهید بهشتی بود. یکی دیگر از طرح‌های مهم علمی او در این دانشگاه، طراحی‌های تئوریک مربوط به ساخت نسل جدید راکتورهای هسته‌ای بود که بازتاب زیادی نیز در مراکز علمی جهان پیدا کرد.
آن وقت این دغدغه‌های علمی ایشان را از مباحث اعتقادی غافل نمی‌کرد. مثلا یکی از شاگردان ایشان تعریف می‌کند: «سال 77، 78 بحث‌های پلورالیسم دینی1 مطرح بود. آن ایام بحث‌های آقای جوادی آملی را دنبال می‌کردیم، ایشان در بحث از کثرت به وحدت رسیدن عالم امکان تأکیدی داشتند. این بحث‌ها در دوران اصلاحات در ذهن ما چرخ می‌خورد. یک بار سر کلاس دکتر بودم ایشان فرمول جاذبه بین دو بار الکتریکی یا فرمول رابطه بین دو جرم را استفاده کرد، بعد فرمول‌های مشابه را کنار هم چید و خیلی قشنگ گفت وحدت را می‌بینید؟ در آن فضا برای ما خیلی جالب بود. آن زمان در ذهنم این بحث را به صحبت‌های آقای جوادی آملی شباهت دادم. بعدها از همسرشان شنیدم که دکتر بحث‌های فلسفی و عرفانی آقای جوادی آملی را دنبال می‌کردند.»
***
دکتر مجید شهریاری از سال 83 تا زمان شهادت به عنوان نماینده دانشگاه شهیدبهشتی، در امور اجرایی پروژه‌های تحقیقاتی با سازمان انرژی هسته‌ای همکاری می‌کرد. ایشان همچنین عضو انجمن هسته‌ای ایران، عضو شورای آزمایشگاه و شورای فناوری دانشگاه، و عضو کمیته تخصصی فنی و مهندسی هیئت ممیزه بود. و در عین حال مدیریت گروه کاربرد پرتوها و مشاور جمهوری اسلامی ایران در پروژه سزامی و برگزاری چهار کمیته علمی و کارگاه آموزش را در کارنامه علمی خود داشت.
برای همین تلاش‌ها و مجاهدت‌های پرثمر هم بود که نامش در لیست سیاه اسرائیل قرار گرفت. دشمن به فکر حذف فیزیکی او بود تا بتواند به این روش جلوی پیشرفت علمی ایران اسلامی را بگیرد. پس تروریست‌های همکار رژیم صهیونیستی و سازمان منافقین او را در تاریخ هشت آذر 1389 مورد هدف قرار دادند و به شهادت رساندند. در حالی‌که در روز تشییع جنازه‌اش تعداد زیادی از دانشجویان مهندسی دانشگاه‌های شهید بهشتی، شریف و... اعلام کردند که برای ادامه راه او خواهان تغییر رشته و تحصیل در رشته فیزیک هسته‌ای هستند...
1- نظریه پلورالیسم دینی توسط «جان هیک»- متولد 1922، م- مطرح شده است. او در نظریه‌اش بیان می‌کند که «حقیقت و رستگاری در دین ویژه‌ای وجود ندارد، همه ادیان بهره‌ای از حقیقت مطلق و غایت قصوی دارند، در نتیجه پیروی از برنامه‌های هر یک از آنها می‌تواند مایه نجات و رستگاری انسان باشد. براین اساس نزاع حق و باطل از میان ادیان رخت بر بسته، خصومت‌ها و نزاع‌ها و مجادلات دینی نیز جای خود را به همدلی و همسویی می‌دهند.» علمای بسیاری در جهان اسلام و به ویژه علمای بزرگ حوزه علمیه قم به شبهات مطرح شده در این نظریه پاسخ‌های کامل و جامع داده‌اند.
منابع:
1-کتاب «شهید علم»-دانشمند شهید دکتر مجید شهریاری در آینه خاطرات-، دفتر نشر معارف، چاپ 1398
2-کتاب «استاد» (خرده روایت‌های زندگی استاد شهید دکتر مجید شهریاری)، به کوشش فاطمه شایان پویا، انتشارات شهید کاظمی، چاپ 1398
3- مصاحبه با مادر شهید شهریاری-خبرگزاری آنا