نحوه برگزاری مصاحبه دکتری در دانشگاه‌های بزرگ کشـور
حدود ۴۲ هزار نفر برای انتخاب رشته در کنکور دکتری ۹۹ مجاز شدند و بعد از پایان فرآیند انتخاب رشته و اعلام نتایج آن از سوی سازمان سنجش آموزش کشور، اکنون فرآیند مصاحبه دانشگاه‌ها با داوطلبان به صورت مجازی در حال انجام است.
در آزمون دکتری ۹۹، تعداد ۱۷۴ هزار و ۴۶۶ نفر ثبت‌نام کرده‌اند. کنکور دکتری ۹۹، مرداد ماه در ۶۰ شهر کشور و با رقابت بیش از ۱۶۰ هزار نفر برگزار شد؛ فرآیند پذیرش داوطلبان این آزمون هم اکنون در مرحله مصاحبه مجازی اعضای هیئت علمی با داوطلبان دعوت شده به مصاحبه قرار دارد.
پس از برگزاری این آزمون، در نهایت حدود ۴۲ هزار نفر برای انتخاب رشته مجاز شدند؛ بعد از پایان فرایند انتخاب رشته و اعلام نتایج آن از سوی سازمان سنجش آموزش کشور، فرایند مصاحبه دانشگاه‌ها با داوطلبان هم اکنون (اکثر دانشگاه‌ها از اواخر شهریور ماه تا اوایل مهر ماه) و به‌صورت مجازی در حال انجام است.
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه در مصاحبه دکتری استاد باید فرد را انتخاب کند، عنوان کرده است: دانشگاه‌ها و اعضای هیئت علمی به دنبال جذب دانشجوی با کیفیت دکتری هستند اما وزارت علوم هم به دانشگاه‌ها اعلام کرده است که باید تمام ظرفیت خود را در پذیرش دانشجوی دکتری تکمیل کنند.
نامبرده گفته است: به عنوان مثال اگر رشته‌ای در دکتری ۱۰ نفر ظرفیت پذیرش دارد و سال‌های گذشته فقط بخشی از این ظرفیت پر می‌شد اما امسال باید هر ۱۰ ظرفیت تکمیل شود.
معاون آموزشی وزیر علوم ادامه داد: دانشگاه‌ها برحسب گروه‌های آموزشی، شرایط دانشکده‌ها، تعداد اعضای هیئت علمی‌و دیگر شرایطی که دارند،تراز را به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می‌کنند؛ بنابراین وزارت علوم برای تعیین‌تراز دانشگاه‌ها هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد.
در ادامه به بررسی روند برپایی مصاحبه‌های دکتری در دانشگاه‌های مطرح کشور خواهیم پرداخت:
دانشگاه تهران
رئیس دانشگاه تهران در مورد نحوه مصاحبه دکتری این دانشگاه اظهار داشت: مصاحبه عمده رشته‌ها و داوطلبانی که به مصاحبه دکتری دعوت می‌شوند، الکترونیکی خواهد بود. زیرا سفر بین شهری دانشجویان و رفت و آمد آنها برای انجام مصاحبه دکتری در شرایط شیوع بیماری کرونا برای آنها مخاطره آمیز است.
به گفته وی، داوطلبان همچون سال‌های گذشته تمام مدارک و مقاله‌های خود را به‌صورت الکترونیکی آپلود می‌کنند و به صورت دقیق توسط اساتید بررسی می‌شود.
وی افزود: مقاله‌ها باید در مجلات معتبر چاپ شود. همچنین اساتیدی که برای مصاحبه حضور دارند، بسیار صاحب‌نظر هستند و حتما مقالات را بررسی می‌کنند و از نظر ما شرایط تفاوتی ندارد.
رئیس دانشگاه تهران گفت: مصاحبه عملی و سنجش عملی تا ۳۰ امتیاز و ارزیابی سوابق آموزشی پژوهشی و فناوری تا ۲۰ امتیاز دارد. همچنین تاریخ ارزیابی تخصصی مرحله دوم آزمون دکتری تخصصی، اعلام شده است.
دانشگاه علامه طباطبایی
رییس دانشگاه علامه طباطبایی نیز گفت: مصاحبه دکتری دانشگاه کاملاً آنلاین است و مصاحبه شفاهی اساتید با دانشجویان نقش بسیار مهمی‌در پذیرش آنها دارد.
وی درخصوص نحوه جلوگیری از تقلب در ارائه مقالات، گفت: مقالات و کارهای پژوهشی که دانشجویان ارائه می‌کنند، در سامانه‌های متفاوت همانندجو بررسی می‌شود و اگر در آن تقلبی وجود داشته باشد، به شدت برخورد می‌شود.
نامبرده افزود: این قانون نیز وجود دارد که حتی اگر بعد از اینکه داوطلبان به دانشگاه وارد شدند، مشخص شود مقالاتی که ارائه کرده‌اند تقلبی داشته است، پذیرش دانشجو ملغی می‌شود.
رئیس دانشگاه علامه گفت: دانشگاه سامانه‌ای دارد که داوطلبان مدارک خود را در آن بارگذاری و اساتید مقالات را بررسی و همانندجویی می‌کنند.
گفتنی است، دانشگاه علامه طباطبایی از پنجم الی سیزدهم مهرماه سال جاری از متقاضیان مرحله دوم آزمون نیمه متمرکز دکتری، طبق روز و ساعت اعلام شده در کارت آزمون، مصاحبه به عمل خواهد آورد.
دانشگاه صنعتی شریف
رئیس دانشگاه صنعتی شریف هم گفت: مصاحبه به‌صورت مجازی برگزار می‌شود و مقاله‌ها از طریق سامانه همانندجو بررسی می‌شود.
وی ادامه داد: مقاله‌ها باید در مجلات معتبر چاپ شده باشند و این مقالات بر مبنای معیارهای تعیین شده دانشگاه بررسی می‌شوند.
رییس دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرد: زمان مصاحبه دانشگاه ۹ تا ۱۴ مهر ماه است.
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
رئیس دانشگاه امیرکبیر گفت: مصاحبه دکتری همچون گذشته است و دانشجویانی که امکان حضور در دانشگاه برای انجام مصاحبه را دارند، مصاحبه آنها حضوری انجام می‌شود اما دانشجویانی که شرایط حضور را ندارند، امکان مصاحبه مجازی برای آنها فراهم خواهد شد.
نامبرده تصریح کرد: به طور کلی نیاز است برای مصاحبه دکتری شرایط حضوری نیز فراهم شود زیرا ممکن است داوطلب برای برقراری ارتباط استرس داشته باشد.
وی توضیح داد: مصاحبه مجازی برای دانشجویانی که خارج تهران هستند، گزینه مطلوبی است؛ زیرا برای برخی داوطلبان که برای مصاحبه دانشگاه‌های مختلف دعوت می‌شوند، بسیار دشوار است که در شرایط بیماری کرونا در زمان‌های متفاوت در دانشگاه‌ها حضور پیدا کنند. لازم به ذکر است، مصاحبه دکتری دانشگاه امیرکبیر از اوایل مهر ماه آغاز شده است.
دانشگاه پیام نور
به گفته مسئولان دانشگاه پیام نور، مصاحبه دکتری تمام معرفی شدگان به این دانشگاه هم به‌صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد. در این راستا مرکز سنجش و آزمون دانشگاه پیام نور با راه‌اندازی سامانه «مدد» و با تأکید بر انجام بهینه مصاحبه علمی‌به‌صورت برخط، اقدام به برگزاری جلسات مصاحبه مجازی با حضور متقاضیان دوره دکتری می‌کند.
دانشگاه علم و صنعت
مصاحبه آزمون دکتری دانشگاه علم و صنعت از ۳۰ شهریور ماه آغاز شده و تا ۱۳ مهر ماه ادامه دارد. طبق اعلام این دانشگاه، پیش‌بینی شده است تا مصاحبه علمی‌آزمون دکتری در این دانشگاه برای دانشجویان به‌صورت مجازی و با حضور معاونان آموزشی و مدیر گروه‌ها در سطح دانشکده‌ها برگزار شود. همچنین تمهیدات لازم برای برگزاری این آزمون علمی‌به منظور ارزیابی خوب داوطلبان و حفظ سلامت جسمانی آنها اندیشیده شده است.
دانشگاه آزاد
رئیس مرکز سنجش دانشگاه آزاد اسلامی نیز گفت: ۲۹ هزار و ۳۲۰ هزار داوطلب دکتری به مصاحبه دعوت شده‌اند. با توجه به اینکه برخی از این افراد می‌توانند در چند رشته/گرایش مصاحبه شوند، به طور کلی از ۳۲ هزار و ۳۰۴ نفر مصاحبه انجام خواهد شد.
نامبرده همچنین عنوان کرد: پس از انتخاب با کارت ورود به جلسه‌ای که در اختیار آنها قرار می‌گیرد، به واحد دانشگاهی مراجعه می‌کنند، احراز هویت شده و وارد یک اتاق می‌شوند اما اساتید به صورت مجازی مصاحبه را انجام می‌دهند.
رییس مرکز سنجش دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: دانشجویان می‌توانند مدارک خود را با مراجعه به سامانه azmoon.org به‌صورت فایل پی دی اف بارگذاری کنند و اساتید این مدارک را در سامانه ارزیابی می‌کنند.
وی با بیان اینکه مصاحبه‌ها در ۱۱ روز انجام می‌شود، تصریح کرد: زمان مصاحبه داوطلبان دکتری دانشگاه آزاد از پنجم تا ۱۶ مهر ماه در کل کشور انجام می‌شود.
دانشگاه‌تربیت مدرس
معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس در تشریح جزئیات برگزاری مصاحبه دکتری این دانشگاه اظهار داشت: مصاحبه به‌صورت مجازی و از پنجم تا ۱۴ مهرماه در دانشگاه برگزار می‌شود.
وی افزود: هزینه ثبت‌نام ۱۱۰ هزار تومان تعیین شده و ۵۰ درصد نمره مربوط به آزمون است و ۵۰ درصد دیگر شامل مجموع سوابق آموزشی پژوهشی و مصاحبه مجازی می‌شود.
نامبرده با پیش‌بینی اینکه حدود چهار تا چهار هزار و ۵۰۰ داوطلب، دانشگاه تربیت مدرس را برای مصاحبه انتخاب کنند، ادامه داد: حجم کار بسیار بالاست و امیدواریم مشکلی در زیرساخت به‌وجود نیاید. وی خاطرنشان کرد: ما تجربه مصاحبه مجازی با استعدادهای درخشان را داریم و امیدواریم مصاحبه دکتری با اصلاح برخی فرایندها در شرایط بهتری برگزار شود.