گروه بینالمللی بحران در گزارشی تشریح کرد
روایت دیپلمات اروپایی از مذاکره با آمریکا درباره سناریوهای پس از بازگشت تحریمها علیه ایران
یک دیپلمات اروپایی میگوید، تروئیکای اروپایی مذاکراتی با واشنگتن درباره سناریوهای پس از بازگشت مفروض تحریمها علیه ایران داشتهاند.
یک دیپلمات اروپایی روایتی از مذاکرات انگلیس، آلمان و فرانسه با دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا درباره سناریوهای پس از بازگشت مفروض تحریمها علیه ایران ارائه کرده است. این دیپلمات اروپایی در اینباره گفته است: مقامهای آمریکایی ظاهراً هیچ اهمیتی برای حالتی که ایران به محدودیتهای هستهای پایبند نباشد قائل نیستند. وی اضافه کرد: ما به آنها میگوییم اینکه شما در اسنپبک (بازگرداندن تحریمها علیه ایران) موفق شوید هیچ اهمیتی نخواهد داشت چون روسیه و چین آن را نادیده خواهند گرفت و شما در نهایت با وضعیت فروش سلاح به ایران از یک طرف و گامهای هستهای این کشور از طرف دیگر مواجه میشوید. دیپلمات اروپایی درباره پاسخی که آمریکاییها به این سوال میدهند گفت: «جوابشان این است که «این موارد (که شما میگوئید) حالتهای فرضی هستند و ما کاری به موارد فرضی نداریم».» اظهارات این دیپلمات اروپایی بهعنوان بخشی از گزارش مفصل «گروه بینالمللی بحران» درباره کشمکشهای میان طرفهای مختلف بر سر تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران منتشر شده است.
در این گزارش به نقل از مقامهای کشورهای اروپایی تصریح شده که واشنگتن در حال مبالغه بر سر رفع محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران است. گروه بینالمللی بحران نوشته عدم نگرانی واشنگتن درباره اینکه مسیر فعلی آنها ممکن است ایران را به سمت شتاب بخشیدن به برنامه هستهای خود شود، مقامهای اروپایی را متعجب کرده است.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه گذشته (۲۷ اوت/ ۶ شهریور) مدعی شد تحریمهای بینالمللی علیه ایران، در نتیجه اطلاعیه مورخ ۲۱ اوت (۳۰ مرداد) آمریکا به شورای امنیت از نیمه شب ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) به وقتگرینویچ باز خواهند گشت. به گزارش فارس، ادعای پمپئو در حالی مطرح شده که بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر ایالات متحده درباره قانونی بودن اطلاعیه این کشور برای آغاز روند بازگشت تحریمها علیه ایران را زیر سوال بردهاند. بهعنوان مثال نماینده چین در سازمان ملل روز چهارم شهریورماه در نشست شورای امنیت تصریح کرد اعضای شورای امنیت معتقدند ابلاغیه آمریکا به این شورا درباره ایران را نباید به معنی آغاز روند بازگشت خودکار تحریمها علیه ایران تلقی کرد. در همان جلسه نماینده روسیه در سازمان ملل هم گفت: نامه هفته گذشته آمریکا به رئیس شورای امنیت برای بازگشت تحریمها علیه ایران را نمیتوان ابلاغیهای رسمی از سوی این کشور در نظر گرفت که ذیل بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صادر شده است.
سازوکار موسوم به بازگشت خودکار تحریمها که با نامهای دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپبک» نیز شناخته میشود به دنبال احیای تمامی قطعنامههای تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامهای که خواستار جلوگیری از انقضای محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت میگیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافق هستهای برجام برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران اقدام کند.
آمریکا در نامه مورخ ۳۰ مرداد خود به رئیس شورای امنیت ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند ۳۰ روزهای را آغاز میکرد که میتوانست به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود. در آن حالت، تمامی تحریمهای سازمان ملل نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقتگرینویچ (برابر با ۰۴:۳۱ بامداد ۳۰ شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته میشدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
با این حال، آمریکا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به مشارکتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمیتواند از حقوق تصریحشده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.
به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان آغاز با مخالفتهای جدی روبهرو شده است. خبرگزاری رویترز ۱ شهریورماه گزارش داد ۱۳ عضو شورای امنیت با نگارش نامههایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران اعلام کردهاند. رئیس شورای امنیت در نشست این شورا در روز چهارم شهریورماه در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین برای اعلام موضع درباره درخواست آمریکا برای پیشبرد مکانیسم بازگشت تحریمها علیه ایران اعلام کرد، این شورا در جایگاهی نیست که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهد.