سرویس اقتصادی-  

شاخص بورس در ادامه روند نزولی خود روز گذشته (دوم شهریور) با کاهشی در حدود 70 هزار واحد به عدد یک میلیون و 662 هزار و 204 واحد رسید. این در حالی است که دو هفته پیش (19 مرداد) شاخص کل به رقم دو میلیون و 78 هزار و 546 واحد رسیده بود، یعنی در همین بازه کوتاه، بیش از 416 هزار واحد از شاخص بورس کاسته شده است.
به سخن دیگر، در بازه زمانی اخیر حدود 20 درصد از ارزش بازار بورس کمتر شده است؛ در همین زمینه، سید ناصر موسوی لارگانی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «بورس امروز هم با افت نسبتاً قابل توجهی مواجه شد. تمام وعده‌ها و اقدامات دولت برای بازگرداندن بازار به ریل عادی ثمر نداده است، حدود
یک و نیم‌تریلیون تومان پودر شده و از دست رفته است.»
هرچند رشد بی‌رویه شاخص از ابتدای سال جاری که در کمتر از شش ماه، چهار برابر شده بود منجر به تصورات غلطی در بورس شده بود (مانند این تصور که همیشه بورس باید سود بدهد) و اگر این رشد به طور آهسته‌تری در شاخص رخ می‌داد، احتمالا شاهد چنین کاهش‌هایی نبودیم، اما به هر حال شرایطی که به‌وجود آمده نیاز به بررسی و اقدام ضروری دارد.
چرا شاخص کاهش یافت؟
اگر بخواهیم دلایل کاهش شاخص بورس را بررسی کنیم، ابتدا باید‌ اشاره کنیم که شاخص بورس به لحاظ تحلیل تکنیکال پس از ثبت برخی رشدها اقدام به اصلاح (یا به عبارت بورسی‌تر؛ استراحت) می‌کند؛ پس نفس پایین آمدن شاخص چیز عجیبی نیست، اما اینکه چرا این اصلاح این قدر عمیق شد، دلایل دیگری هم علاوه‌بر اصلاح داشت.
شاید بتوان اصلی‌ترین دلیل تعمیق اصلاح بورس را تصمیمات متعدد و بی‌ثبات دولت دانست، به‌عنوان نمونه هفته قبل که مردم منتظر خبر عرضه صندوق دارا دوم بودند، رئیس سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد این سهام در قالب  ETF  عرضه نمی‌شود و وزیر اقتصاد هم از اختلاف با وزارت نفت در این موضوع پرده برداشت، البته در نهایت، وزیر اقتصاد از حل مشکلات دارا دوم خبر داد و گفت: «در اولین چهارشنبه شهریور نسبت به عرضه صندوق دارادوم اقدام خواهد شد.»
در کنار این مورد، تصمیمات دیگری رخ داد که در اصلاح شاخص بورس بی‌تأثیر نبود: آزادسازی ۳۰ درصد دوم سهام عدالت، کاهش سطح اعتبار کارگزاری‌ها برای اعطای اعتبار به مشتریان بزرگ و همچنین کاهش درصد سهام در پرتفوی صندوق‌های با درآمد ثابت از ۱۰ به پنج درصد ازجمله این تصمیم‌ها بود.  
احتمال رشد مجدد زیاد است
یک نکته مهم در زمینه فراز و فرودهای شاخص بورس این است که سهامداران نباید فریب کاهش شاخص بورس را بخورند چون دقیقاً در همان زمان احتمال شروع رشد مجدد افزایش پیدا می‌کند و اگر صبوری در دستور کار سهامداران قرار بگیرد، ‌ای بسا ضررهای کاهش شاخص بورس به سود تبدیل شود.
در همین زمینه، حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس، دو روز پیش به سرمایه‌گذاران توصیه کرد: «مازاد دارایی خود را به بازار وارد کنند. بازار سرمایه بازاری ‌است که سرمایه‌گذار باید در آن حوصله داشته باشد و صبر پیشه کند و در نظر داشته باشد که بازده‌ بازار سرمایه‌ در بلندمدت بیشتر از بازارهای دیگر است. بازار سرمایه همچنان توانایی صعود دارد ولی هرچقدر این افزایش با شیب ملایمتری صورت بگیرد، مناسبتر است.»
گفتنی است، شاخص بورس در حالی با وجود خوش‌بینی معامله‌گران به بازگشت بازار سرمایه به روند مثبت در روز گذشته، به ارتفاع 1/6 میلیون واحد سقوط کرد که دو شب پیش، واعظی، رییس دفتر رییس جمهور در سخنانی اعلام کرد کف شاخص یک میلیون و600- 700 است و دوباره در مسیر طبیعی خود به بالا می‌رود.
مردم صبور باشند
همان طور که‌ اشاره شد در چنین شرایطی توصیه کارشناسان بورس این بوده که مردم اگر صبور باشند می‌توانند ضررهای شاخص بورس را با سود در ماه‌های آتی تعویض کنند؛ از همین رو باید گفت مهم‌ترین توصیه به مردم، حفظ آرامش و عدم رفتار هیجانی می‌باشد؛ موضوعی که در تاریخ بورس بارها تجربه شده است.
چنانچه یوسف‌ هاشمی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایسنا، با تأکید بر اینکه افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شوند نباید به این بازار دید کوتاه‌مدت داشته باشند، گفت: دید کوتاه‌مدت در این بازار میزان ریسک را بیشتر می‌کند. احتمالا تعداد زیادی از سهامداران در اردیبهشت امسال وارد بازار سرمایه و با سود زیادی مواجه شدند و در مقابل سهامدارانی هم در اواسط مرداد وارد بازار و با زیان مواجه شدند.
وی افزود: باید به این نکته توجه داشت که افرادی که بلندمدت در بازار می‌مانند همگی منتفع می‌شوند. کافی است به تاریخ بازار سرمایه رجوع و حرکت شاخص را در دو سال گذشته بررسی کنند و در کنار قیمت‌های ارز، مسکن و سکه قرار دهند و مقایسه کنند. قطعا بازار سرمایه گزینه بهتری بوده و تورم را پوشش داده و حتی منجر به سود شده است.  
اعتماد مردم باید جلب شود
هرچند توصیه به سهامداران حفظ آرامش است اما دولتمردان نیز در این حوزه وظیفه دارند اعتماد مردم را جلب کنند؛ در این‌باره، روح‌ا... متفکر آزاد، عضو هیئت‌رئیسه مجلس نوشت: «مهم‌ترین سرمایه بورس اعتماد مردم است که در طول چندین دهه حاصل شده است امیدواریم برخی از مدیران برای اهداف مقطعی چند روزه این اعتماد را بازیچه قرار ندهند.»
یکی از نکاتی که دولت در مورد آن کوتاهی کرده، مربوط به عدم اجرای قانون است. بر اساس قانون، چنانچه قیمت سهام یک شرکت در پنج روز کاری بیش از ۲۰ درصد نوسان کند (مثبت یا منفی)، نماد مذکور متوقف و ناشر باید اطلاعیه شفاف‌سازی منتشر کند. نماد متوقف شده در روز معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود. این در حالیست که طی روزهای اخیر و با ریزش بورس، این مکانیزم اجرایی نشده است.
برهمین اساس، سؤالی که در این میان وجود دارد این است که علت تخلف آشکار مسئولین ذی‌ربط بورس و فرابورس در عدم توقف نوسان ۲۰ و ۵۰ درصدی در زمان کاهش قیمت سهم، با توجه به دستورالعمل اجرایی نحوۀ انجام معاملات در بورس و فرابورس، چیست؟ آیا این عدم اجرای قانون به اعتماد عمومی ضربه نمی‌زند؟