نگاهی به انتظارات مشترکین و دستاوردهای صنعت برق در تابستان 99 - بخش پایانی
ضرورت مدیریت هوشمند و طرحهای جدید مصرف بهینه برق
گالیا توانگر
حائری معاون برق و انرژی وزیر میگوید: «با مدیریت مصرف ٥ هزارو٥٠٠ مگاواتی که در کشور در زمان اوج مصرف در چند روز گذشته انجام شد، میزان برق مصرفی کشور به ٥٨ هزار و ٢٤٣ مگاوات رسیده است و اگر این مدیریت انجام نمیشد میزان برق مصرفی به ٦٣ هزار و ٧٨٦ مگاوات میرسید. با توجه به بروز بیماری کرونا و افزایش مصرف برق هماکنون همه نیروگاههای کشور با تمام توان در مدار تولید هستند.»
بر هیچکس پوشیده نیست که نحوه استفاده از وسایل برقی برای رسیدن به استانداردهای الگوی مصرف بسیار اهمیت دارد.
برای رعایت الگوی مصرف بهینه چند راهکار مهم وجود دارد. یکی مرحله انتخاب وسایل برقی هست «A» و «A+» که چگونه استفاده کنیم. این قبیل دستگاهها بعضاً میتوانند مصرف برق را به نصف کاهش دهند.
به هر حال توصیه کارشناسان برای وسایل سرمایشی، بهخصوص در زمان اوج مصرف این است که از دمای رفاه یا دمای آسایش حداقل دمای 24 درجه سانتیگراد استفاده کنند.
اگر کولرهای گازی را روی دمای 24 درجه تنظیم کنند، میتواند تا 20 درصد کاهش مصرف برق را در پی داشته باشد.
در مورد کولرهای آبـی چنانچه سایبان بر روی آن نصب و با دور کُند استفاده کنند، میتوانند تا 30 درصد هم کاهش مصرف داشته باشند.
مورد مهم دیگر مبحث روشنایی در روز است. اگر بتوانیم از نور طبیعی استفاده کنیم و روشناییها را به حداقل ممکن برسانیم، بسیار میتواند در مصرف برق تأثیـر قابل ملاحظهای داشته باشد.
هزینه خسارت وسایل برقی وآسیبدیدگی فردی
سارا سهیلیپور یک شهروند تهرانی به گزارشگر کیهان میگوید: «ماهیانه مبلغی بابت بیمه وسایل برقی منازل مشترکین در هزینه برق هر دوره محاسبه شده و از شهروندان دریافت میشود تا در صورتی که وسایل منزل در اثر نوسان برق آسیب دیدند خسارت وارده پرداخت شود، ولی از اول سال 99 تا الان نزدیک به چند ماه است که شرکت برق با بیمه کوثر وارد عقد قرارداد بیمه نشده است. تکلیف امثال بنده که یخچالم سوخته و یک و نیم میلیون تومان هزینه کردهام چه میشود؟»
دکتـر مصطفی رجبی مشهدی معاون برنامهریزی و امور اقتصادی توانیـر و سخنگوی صنعت برق درباره نحوه پرداخت خسارتهای ناشی از قطعی برق توضیح میدهد: «یکی از مواردی که هر ساله شرکت توانیر بر اساس قانون بودجه مبلغی از مشترکان، در قبوض برق دریافت میکنـد، برای مشترکان شهری 100 تومان و برای مشترکان روستایی 50 تومان است. اگر حادثهای اتفاق بیفتد و منجر به خرابی لوازم برقی یا متأسفانه نقص عضو و یا فوت شود، افراد میتوانند با مراجعه به سایت شرکت توانیـر http://bime.tavanir.org.ir نسبت به ثبت آن وسیله برقی که آسیبدیده، احتمالا نقص عضو یا آتشسوزی و یا خدای نکرده فوتی در محل حادثـه اقدام کنند. پس از بررسی کارشناسـی و همچنین انتخاب بیمهگر امکان پرداخت فراهم میگردد. در صورتی که کارشناس مربوطه مطابق مقررات تایید کند، بیمه هم نسبت به پرداخت اقدام
میکند.»
وی ادامه میدهد: «همچنین لازم میدانم توضیح دهم، هموطنانی که در سال 98 دچار آسیبدیدگـی شده بودند و موردشان را ثبت کردهاند، نگران پرداخت مبلغ بیمه نباشند. از طریق بیمه کوثـر که سال گذشتـه با ما قرارداد داشته این موارد قابل پیگیری است. لذا امکان پرداخت هزینههای خسارت به تجهیزات یا آسیبدیدگی فرد، فراهم هست و این اتفاق خواهد اُفتاد. در حال حاضر توصیه ما این هست که اگر خسارتی به تجهیزات مشترکین عزیز وارد شده، از طریق آدرس سایتی که آدرس آن ذکـر گردید، مورد خسارتشان را ثبت کنند. به محض اینکه بیمهگر انتخاب شد، نسبت به پرداخت آن اقدام خواهد شد.»
مشکل برق جایگاههای CNG
هاشم بیات یک شهروند در صف جایگاه «سیانجی» به گزارشگر روزنامه کیهان گلهمندانه میگوید: «چرا در جایگاههای گاز CNG با قطعی بعضا 6 ساعته برق در طول روز مواجه هستیم و همین مشکل باعث ایجاد صفهای طولانی خودروها - آن هم در شرایط خطرناک کرونایی- میشود؟ دیده شده در یکی از جایگاهها 5 دستگاه به دلیل قطعی برق خدماتدهی نداشته و ماشینها پشت تنها دستگاه درست پمپ گاز که برق دارد، ازدحام کردهاند.»
دکتر رجبی سخنگوی صنعت برق در پاسخ به سؤال این شهروند میگوید: «در برنامههای همکاری مشترکان با صنعت برق در ساعات اوج مصرف طرحهایی را بهصورت داوطلبانه و مطابق انعقاد تفاهمنامهها داریم که این طرحها حداکثـر 4 ساعت هستند و عمدتـاً از ساعت 13 تا 17 اجرا میشوند. این برنامه درخصوص «سیانجی»ها در صورتی که این تفاهمنامه را امضا کرده باشند، اجرا میشود. ضمن اینکه رعایت خواهد شد که دستگاههای «سیانجی» مجاورِ امکان ارائه خدماتشان وجود داشته باشد. بنابراین «سیانجی»ها در بخشی از دستگاههایشان، بر طبق تفاهمنامه نسبت به کاهش مصرف خود اقدام میکنند.»
وی در ادامه توضیح میدهد: «اگر زمان طولانیتری نسبت به آنچه که پیشبینی شده، قطعی برق رخ داده باشد، قابل پیگیری است. در صورتی که گزارشی اینچنینی را به ما ارائه دهند، موارد را شناسایی و پیگیری میکنیم. قطعاً تمهیدات عبور از پیک، نباید زندگی جاری هممیهنان را مختل کند و همه این برنامهریزیها برای این است که میزان رفاه مردم در نظر گرفته شده و برقرسانی را برای همه مردم فراهم کنیم و در عین حال پایداری شبکه سراسری برق که شرط لازم تأمین برق مشترکین است هم رعایت و تأمین شود.»
استفاده از هوش مصنوعی
در بخش خانگی
سمیرا رضایی یک شهروند تهرانی میگوید: «در حالی که هر روز با قطع برق محلههایی در سطح تهران مواجه میشویم چرا با کسانی که بدون رعایت اصول الگوی مصرف برخورد نمیشود؛ مثلا چرا لوسترفروشیها را که اکثر لوسترهای مغازه را روشن میکنند، ملزم به رعایت الگوی مصرف نمیکنند تا با قطع برق مواجه نشویم؟»
محمدرضا سماواتی یک شهروند از شهریار میگوید: «برخی وانتهای میوهفروش از تیر برق انشعاب برق غیرمجاز میگیرند که دستگاههای عریض و طویل شرکت برق هم متوجه نمیشوند وقتی مطلب را به مسئولین امر گفتیم پس از 3 روز گفتند تذکر دادیم! در حالی که وقتی کسی قبض برق خود را با چند روز تاخیر پرداخت میکند با اخطار و حتی بعضا با قطع برق مواجه میشود!»
درباره استفاده از هوش مصنوعی در بخش خانگی ضمن آنکه ۶۰ درصد کنتورهای دیجیتال بهصورت دورهای قرائت میشوند، لذا شناسایی خیلی دقیق نیست. اما برای مشترکان بزرگ که «دیماندی» هستند، کنتور هوشمند نصب میشود که تاکنون بیش از ۵۰۰ هزار کنتور هوشمند در کشور نصب شده است و میتوان از راه دور آنها را قطع کرد.
برای هوشمندسازی کنتورها در بخش خانگی از آنجا که این کار سرمایهگذاری زیادی میطلبد، گفته شده مردم هم باید در بخشی از هزینهها مشارکت کنند، البته در این بخش اولویت با مشترکان پرمصرف است. اکنون سه سازنده داخلی وجود دارد که می توانند ۲ تا ۳ میلیون کنتور را در سال تولید
کنند.
استفاده از پنلهای خورشیدی
رشد مصرف برق در کشورمان سالانه پنج درصد است که برای تامین آن هم می توان سرمایهگذاری جدید کرد و هم از روشهای مدیریت مصرف بهره گرفت.
درخصوص استفاده از پنـلهای خورشیدی در کشورمان با توجه به اینکه بهطور متوسط حدود 5 و نیم تا 6 ساعت در روز آفتابی هستیم، میتوانیم به نحو احسن از نور خورشید برای تولید برق مصرفی استفاده کنیم.
خبر خوب اینکه قیمت پنلهای خورشیدی در جهان بهدلیل فناوریهای جدید در تولیدشان، کاهش چشمگیری داشته است. بنابراین میتواند گزینه بسیار مطلوب و مناسبی برای اینکه شهروندان از آن در جهت کاهش مصرف برقشان استفاده کنند، باشد.
قطعـا برای برجهای بلندمرتبه میتواند این جذابیت بیشتر باشد، ولی باید توجه داشت که میتوانیم استفاده از پنلهای خورشیدی را به همه مردم ایران- بهخصوص در مناطقی که آفتابیترند- توصیه کنیم. این شیوه علاوه بر اینکه برق ساختمانی، مراکز تجاری و اداری را تأمین میکند، در حفظ محیطزیست هم تأثیر فراوان دارد.
دکتر رجبی سخنگوی صنعت برق یکی از اولویتهای صنعت برق را توسعه انرژیهای تجدیدپذیر برای برآورده کردن نیاز رشد مصرف دانسته و میگوید: «از ۱۰۰ مگاوات به ۸۲۰ مگاوات رسیدهایم، ضمن آنکه برنامه داریم تاپایان سال ۱۴۰۰ این مقدار را به ۱۷۰۰ مگاوات برسانیم؛ یعنی ظرفیت فعلی به دو برابر برسد. اکنون خرید برق تضمینی از نیروگاههای برق تجدیدپذیر انجام شده و به قیمت خوب هم خریداری میشود، به گونه ای که متوسط قیمت خرید برق از نیروگاههای تجدیدپذیر حدود هزار و ۲۰۰ تومان است.»
وی از تلاش برای استفاده از سوخت صرفهجویی شده از محل بهکارگیری انرژی خورشیدی برای توسعه این نوع انرژی در کشور خبر میدهد و میگوید: «در صورت به نتیجه رسیدن این موضوع، اطلاعرسانی رسمی خواهد شد و به این ترتیب می توان از محل سوخت صرفه جویی شده به سرمایهگذاران بخش انرژیهای تجدیدپذیر کمک کرد.»
معاون برنامهریزی و امور اقتصادی توانیر درباره منابع لازم برای تحقق افزایش ۱۷۰۰ مگاوات تولید برق از محل انرژیهای تجدیدپذیر، توضیح میدهد: «بخشی از این منابع از محل عوارض برقی است که از مشترکان گرفته میشود.»
وی روش دیگر برای توسعه تجدیدپذیرها را اعمال ۲۰ درصد تولید برق دستگاههای اجرایی از محل انرژی تجدید پذیر عنوان کرده و متذکر میشود: «بر این اساس مقرر است دستگاههای اجرایی ۲۰ درصد برق مورد نیاز خود را از محل انرژی خورشیدی تامین کنند. دستگاههای اجرایی که امکان لازم برای نصب نیروگاههای خورشیدی را ندارند، پول آن از آنها دریافت و به سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری برق داده میشود تا به دارندگان بزرگ نیروگاههای خورشیدی داده شود.
تلاش شده در گام نخست، مشترکان پر مصرف به استفاده از انرژی خورشیدی تشویق شوند، زیرا ۵ میلیون مشترک پرمصرف وجود دارد که در قدم نخست میتوان آنها را تشویق، ترغیب و الزام کرد هرکدام یک کیلو وات روی بام خود داشته باشند، بدین طریق پنج هزار مگاوات برق تولید میشود.»
رجبی درباره این موضوع که آیا مشترکان با نصب تجهیزات خورشیدی از نیاز به استفاده از برق شبکه بینیاز شوند؟ میگوید: «اینکه یک مشترک حتی مستقل از شبکههای برق شود، خوب است، اما بهدلیل اینکه با رفتن آفتاب، تامین برق قطع میشود و باید از باتری استفاده کرد که گران است، به همین دلیل توصیه میشود به جای استفاده از نیروگاه خورشیدی منفصل از شبکه از نیروگاه خورشیدی متصل به شبکه استفاده شود تا اگر مصرف قطع شد بتوان از برق شبکه استفاده کرد. قیمت برق اکنون ۸۰ تومان است در حالی که اگر بخواهد فقط از نیروگاه خورشیدی استفاده کند، خیلی به صرفه نیست.
دو درصد مشترکان پُرمصرف که قیمت واقعی برق را میپردازند، برایشان به صرفه است که از نیروگاههای خورشیدی پشتبامی استفاده کنند. این مشترکان اگر یک نیروگاه خورشیدی یک یا دو کیلوواتی بگذارند، میتوانند هزینه های برق را تا ۵۰ درصد کاهش دهند.»
معاون توانیر قیمت هر یک کیلووات نصب تجهیزات انرژی خورشیدی را ۱۰ میلیون تومان اعلام کرده و میگوید: «قیمت مناسبی است که مردم میتوانند از مزیت آن استفاده کنند.»