چالش‌های بیپایان دانشگاه‌های جهان با کرونا
شیوع ویروس کرونا خسارات زیادی به آموزش عالی در سراسر جهان وارد کرده است. کاهش دانشجویان بین‌المللی، کاهش بودجه‌های تحقیقاتی و اخراج نیروی کار از پیامدهای کووید۱۹ در دانشگاه‌ها است.
جهانگیری کووید ۱۹ پیامدهایی سهمگین بر اقتصاد جهان داشته که تاثیر آن بر تمام بخش‌ها قابل مشاهده است. بانک توسعه آسیا تخمین می‌زند این پاندمی ۲ تا 4/1 میلیارد دلار به اقتصاد جهان خسارت وارد کند. در این میان بخش آموزش‌عالی و دانشگاه‌های سراسر جهان نیز به شدت آسیب دیده‌اند.
شیوع ویروس کرونا از جهات متعدد به اقتصاد دانشگاه‌ها خسارت زده است. محدودیت‌های سفر و ویزا از تعداد متقاضیان بین‌المللی تحصیل در دانشگاه‌ها کاسته است و این روند به کاهش درآمد دانشگاه‌ها در کشورهایی مانند چین، آمریکا، کانادا، انگلیس منجر شده است. از سوی دیگر به دلیل رکود اقتصادی دانشگاه‌های مختلف مجبور به اخراج نیروهای خود و کاهش بودجه‌های تحقیقاتی شده‌اند.
برخی دانشگاه‌ها نیز مجبور به افزایش شهریه‌ها در چنین وضعیتی شدند که این امر به اعتراضات دانشجویان منجر شده و حتی برخی از آنها برای بازپرداخت شهریه از دانشگاه‌ها شکایت کرده‌اند.
آنچه در زیر می‌خوانید بخشی از چالش‌هایی است که دانشگاه‌های سراسر جهان در رویارویی با پاندمی ویروس کرونا با آن روبرو شده‌اند.
در کنار چالش‌های مربوط به دانشجویان بین‌المللی، دانشگاه‌ها باید با شکایت‌های قانونی و گروهی دانشجویان نیز دست و پنجه نرم کنند.
دانشجویان دانشگاه‌های بوستون و براون شکایت‌هایی گروهی علیه این ۲ دانشگاه آمریکایی تنظیم کرده و خواهان بازپرداخت شهریه هزینه خوابگاه و موارد دیگر هستند زیرا به دلیل شیوع ویروس کرونا پردیس‌های دانشگاهی و خوابگاه‌ها تعطیل شده‌اند.
مدیرعامل شرکت حقوقی «هاگنز برمن» و وکیل دانشجویان در این شکایت‌های دسته‌جمعی می‌گوید: دانشجویان در کالج‌ها ثبت‌نام کردند اما به دلیل شیوع ویروس کرونا به خوابگاه‌ها، کلاس‌های درس، یا واحدهای دیگر دانشگاه که برای استفاده از آنها هزینه پرداخت کرده بودند، دسترسی نداشتند. بنابراین دلیلی ندارد آنها هزاران دلار پرداخت کنند و از خوابگاه بیرون شوند.
از سوی دیگر کیفیت آموزش این دانشجویان نیز مانند همیشه نیست. این شرکت حقوقی شکایت‌های مشابهی را از جانب دانشجویان دانشگاه‌های وندربیلت و جرج واشنگتن ثبت کرده است. همچنین دانشجویان دانشگاه‌های درکسل و میامی نیز به طور جداگانه علیه دانشگاه خود شکایت کرده‌اند.
خسارت شیوع ویروس کرونا به دانشگاه‌های آمریکایی سنگین به نظر می‌رسد به عنوان مثال دانشگاه میشیگان پیش‌بینی می‌کند میزان خسارت این ویروس به ۳ پردیس خود بین ۴۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار باشد. سیستم دانشگاهی کالیفرنیا فقط در ماه مارس با ۵۵۸ میلیون هزینه غیرمترقبه روبرو شد. از سوی دیگر دانشگاه‌های کوچک‌تر با خسارت کمتری روبرو می‌شوند اما تبعات شیوع این ویروس در آنها بسیار وسیع‌تر است. کالج مک موری یک مؤسسه آموزش عالی باقدمت ۱۷۴ سال در ایالت ایلینوی است که به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل خواهد شد. یکی از دلایل این امر تأثیرگذاری همه‌گیری ویروس کرونا در فرآیند جمع‌آوری سرمایه توسط دانشگاه است.
همچنین دانشگاه هاروارد پیش‌بینی می‌کند با توجه به فروپاشی اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا در سال تحصیلی ۲۰۲۱ میلادی با کاهش ۷۵۰ میلیون دلاری درآمد روبرو شود. به گفته نایب رئیس اجرایی هاروارد، تخمین زده می‌شود دانشگاه حاضر با کاهش ۴۱۵ میلیون دلاری درآمد روبرو است. او در نامه‌ای وضعیت مالی دانشگاه را تشریح کرده است.
در این نامه آمده است: این رقم شامل بازپرداخت هزینه اتاق‌ها به دانشجویان و فراهم کردن کمک‌های مالی به دانشجویانی است که باید پردیس را ترک کنند. این رقم شامل لغو برنامه‌ها و کلاس‌ها نیز می‌شود. همچنین شامل از دست رفتن سرمایه‌گذاری منابع فدرال و غیر فدرال در آزمایشگاه‌ها نیز است. در نتیجه این امر دانشگاه اقداماتی صرفه‌جویانه برای کاهش تاثیر اقتصادی شیوع کووید ۱۹ در نظر گرفته است. این اقدامات شامل عدم افزایش دستمزد کارمندان، توقف فرآیند استخدام در تمام سطوح، بررسی پروژه‌های نیازمند سرمایه و اولویت‌بندی آنها، لغو هرگونه مخارج غیرضروری و کاهش داوطلبانه دستمزد برای کارمندان ارشد است.
در این میان، دانشگاه‌های استرالیایی نیز با چالش‌های مختلفی روبرو هستند. طبق تحقیقات هزینه بحران ویروس کرونا بر دانشگاه‌های این کشور بسیار سنگین است. این دانشگاه‌ها به شدت به دانشجویان بین‌المللی وابسته هستند و طی ۶ ماه آینده به دلیل بسته بودن مرزها با خسارتی ۳ میلیارد دلاری روبرو خواهند شد. با توجه به اطلاعات موجود تخمین زده می‌شود طی ۶ ماه آینده ۲۱ هزار و ۲۹۰ کارمند تمام وقت شغل خود را در دانشگاه‌ها از دست بدهند.
روزنامه گلوبال تایمز نیز در گزارشی پیرامون ضررهای دانشگاه‌های چینی از گسترش کرونا ویروس می‌نویسد: دانشگاه‌های سراسر چین اعلام کرده‌اند بودجه‌های تحقیقاتی و هزینه‌های دیگر خود را در سال ۲۰۲۰ کاهش می‌دهند. دلیل این امر تاثیر اقتصادی کووید ۱۹ بر اقتصاد کشور است.
دانشگاه جیانگنان در شرق چین اعلام کرده بودجه تحقیقات علمی خود را بین 13/4 تا 37/45 میلیون یوان در سال ۲۰۲۰ کاهش می‌دهد. در بیانیه مقامات این دانشگاه آمده است: بودجه تمام برای پروژه‌های تحقیقاتی بنیادی ۷۵ درصد کاسته می‌شود. دانشگاه جیانگنان، وزارت اقتصاد و وزارت آموزش چین در کنار یکدیگر پیشروان کاهش بودجه‌ها برای وزارت خانه‌ها و کالج‌های زیر مجموعه‌شان به حساب می‌آیند. دانشگاه کشاورزی چین نیز اعلام کرده بودجه‌های خود را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال این دانشگاه ۲ میلیون یوان از بودجه ارتقای کلاس‌های درسی، 2/55 میلیون یوان از پروژه‌های تدریس، گشت گروهی و غیره می‌کاهد.
وبسایت رتبه‌بندی QSدر خبری که در ماه اخیر میلادی منتشر شده‌اشاره می‌کند بحران ویروس کرونا به چالشی در حوزه تحصیلات عالی سراسر جهان منجر شده است، به طوری که کلاس‌ها به طور آنلاین ارائه می‌شوند. در همین راستا تقاضا برای کاهش شهریه یا حتی لغو آن بحث و گمانه‌زنی‌های زیادی را میان دانشجویان و همچنین دانشگاه‌ها به وجود آورده است. این امر سبب شد برخی دانشگاه‌ها تغییراتی در شهریه‌هایشان ایجاد کنند که به دنبال آن به کاهش درآمد و متضرر شدن منجر شده است.
طبق گزارش این وبسایت ۸۵ دانشگاه برتر جهان که در این رده‌بندی ثبت شده‌اند، شهریه‌های خود را کاهش داده‌اند که از میان آنها می‌توان انستیتو فناوری زوریخ در سوئیس، دانشگاه دلفت در هلند، دانشگاه نیوکاسل در انگلیس، دانشگاه ویرجینیا در آمریکا، دانشگاه فلیندرز در استرالیا، دانشگاه پاویا در ایتالیا، دانشگاه رامان در اسپانیا، دانشگاه سامارا در روسیه، دانشگاه پوزان در لهستان، دانشگاه رویال رودز در کانادا، کالج لیون در فرانسه، دانشگاه مادیرا در پرتغال، دانشگاه ایسلند در ایسلند، دانشگاه منابع طبیعی و علوم کاربردی بوکو در اتریش، کالج آمریکایی یوان، دانشگاه دالارنا در سوئد، دانشگاه نظربایف در قزاقستان را نام برد.
در این میان دانشگاه‌های کانادا مشغول بررسی کسری بودجه خود در نتیجه شیوع کووید ۱۹ هستند. رئیس گروه دانشگاه‌های کانادا می‌گوید: هزینه‌ها یکی از نگرانی‌های بزرگ دانشگاه‌های کانادایی است. این ریسک بسیار واقعی است. تخمین زده می‌شود کاهش درآمد مربوط به دانشگاه‌های بین‌المللی به ۶ میلیارد دلار برسد. دانشجویان هندی و چین که بیش از نصف دانشجویان بین‌المللی در این کشور را تشکیل می‌دهند با چالش‌هایی برای ترک کشور خود روبرو هستند.
ممکن است دانشگاه‌ها برای جبران کسری درآمد از دولت کمک بخواهد. طبق تحقیقی که موسسه سایموند بین ۲۸۰۰ دانشجوی بین‌المللی با قصد تحصیل در کانادا انجام داده، ۵۴ درصد از دانشجویان احتمالاً تصمیم دارند سال آینده در کانادا تحصیل نکنند. حدود ۱۵ درصد از دانشجویان بین‌المللی احتمالی نیز قصد خود برای سفر به کانادا را تغییر داده‌اند. در یک دهه اخیر تعداد دانشجویان بین‌المللی کانادا بیش از ۳ برابر شده بود اما اکنون به ۵۰۰ هزار نفر رسیده است. تاثیر اقتصادی حضور دانشجویان خارجی در اقتصاد کانادا بیش از ۲۲ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود چراکه شهریه‌های آنان به طور معمول ۲تا۶ برابر بیشتر از شهریه دانشجویان کانادایی است. این شهریه‌ها هزینه‌های سیستم پُست دکترای کانادا را تامین می‌کنند.
به عنوان مثال دانشگاه کیپ‌برتون در ایالت نووا، شاهد افزایش ۳۷ درصد بودجه خود بود که دلیل این امر درآمد حاصل از دانشجویان بین‌المللی بود. بیش از ۵۵ درصد دانشجویان این دانشگاه بین‌المللی هستند. رئیس دانشگاه ترنت دراونتاریو می‌گوید: کانادا سیستم دانشگاهی و کالج خود را بر اساس دانشجویان بین‌المللی بنا کرده است. این امر مزایای زیادی دارد اما در شرایط فعلی چنین استراتژی چالش برانگیز شده است.
وب سایت ورد یونیورسیتی رنکینگ، در گزارشی می‌نویسد: رئیس دانشگاه کمبریج معتقد است تاثیر بحران ویروس کرونا به معنای آن است که دانشگاه باید اقدامات صرفه‌جویانه متعددی در پیش گیرد. این درحالی است که این موسسه آموزش عالی، ثروتمندترین دانشگاه انگلیس به حساب می‌آید. نائب رئیس‌دانشگاه کمبریج در ایمیلی که در ۲۱ می برای کارمندان ارسال کرده، نوشته است: احتمال دارد دانشگاه در صورت وخیم شدن شرایط مالی به دلیل شیوع ویروس کرونا اقداماتی انجام دهد و باید منتظر عواقب این پاندمی بود. این دانشگاه نیازمند آن است که گزینه‌های ناخوشایندی را بررسی کند که چند ماه قبل اصلاً تصور نمی‌شد دانشگاه برای بقای خود آنها را به کار گیرد.
به گفته وی دانشگاه کمبریج مشغول بررسی اقدامات صرفه‌جویانه است. این در حالی است که ارزش دارایی‌های کالج و دانشگاه کمبریج در سال ۲۰۱۸ میلادی 11/8 میلیارد پوند تخمین زده می‌شد. به هر حال اقدامات صرفه‌جویانه شامل توقف فرآیند استخدام و ترفیع و افزایش حقوق کارمندان و همچنین توقف هزینه برای پروژه‌های ساختمانی جدید است. در بیانیه دانشگاه آمده است: ما احتمالاً باید یک طرح کاری پاره‌وقت داوطلبانه را بررسی کنیم و مصارفی کارآمدتر برای ساختمان‌ها بیابیم، احتمالاً ساختمان‌ها را برای اجاره آماده کنیم. این دانشگاه‌اشاره کرده اگر کاهش درآمدها ادامه‌دار باشد، احتمالاً دستمزد کارمندان نیز کاهش می‌یابد.
دانشگاه‌های انگلیسی در نتیجه شیوع کووید ۱۹ با چالش روبرو هستند. طبق تحقیق موسسه «لندن اکونومیکز» دانشگاه‌های این کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا با کاهش درآمد 2/5 میلیارد پوندی در سال جاری میلادی روبرو هستند. دلیل این امر آن است که دانشجویان انگلیسی و بین‌المللی برنامه خود برای تحصیل در این کشور را تغییر داده یا رها کرده‌اند. کاهش تعداد دانشجویان به معنای کاهش درآمد 1/51 میلیارد پوندی از سوی دانشجویان غیر اروپایی، ۳۵۰ میلیون پوند از سوی دانشجویان اروپایی و ۶۱۲ میلیون پوند از سوی دانشجویان انگلیسی است. در این گزارش به ۱۲۵ دانشگاه‌اشاره شده که همه آنها با کاهش قابل توجه درآمد روبرو خواهند بود.
شیوع کووید ۱۹ در بخش آموزش عالی ژاپن نیز بحران به وجود آورده است. در این کشور از ۱۳ دانشجو یک نفر تصمیم دارد دانشگاه را رها کند زیرا این بیماری سبب شده بسیاری از آنها بدون درآمد یا پشتیبانی مالی بمانند. یک تحقیق آنلاین نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد دانشجویان درآمد خود را از دست داده‌اند و ۴۰ درصد نیز اعلام کرده‌اند والدین یا پشتیبانان مالی آنها با بحران ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند.
به نقل از مهر؛ در این تحقیق حدود ۵۰۰ دانشجو شرکت کردند. 37/4 درصد آنان اعلام کردند از مشاغل پاره وقت درآمد کمتری دارند و ۲۳ درصد نیز هیچ درآمدی نداشتند. پس از اعلام وضعیت اضطراری در ژاپن 85/8 درصد از ۹۰۰ دانشگاه و کالج این کشور تصمیم داشتند شروع ترم بعد را به تعویق بیندازند. این امر فشار مضاعفی بر دانشجویان وارد می‌کند. از سوی دیگر وب سایت «یونیورسیتی ورد نیوز» در گزارشی‌اشاره می‌کند در این میان دانشکده‌های زبان بیش از بقیه ضربه خورده‌اند زیرا به دانشجویان خارجی وابسته هستند. بحران شیوع ویروس کرونا روی میزان تقاضای دانشجویان خارجی برای دانشگاه‌های ژاپنی تاثیرگذار بوده است.
وضع ممنوعیت سفر برای مردم چین، ویتنام و کره جنوبی نیز اوضاع را بدتر کرده زیرا ۷۰ درصد دانشجویان زبان ژاپنی از این ملیت‌ها هستند. طی سال‌های اخیر تعداد دانشگاه‌های زبان ژاپنی در این کشور افزایش یافته و به ۸۰۰ رسیده است. اکنون این دانشگاه‌ها با بدهی کلان و ورشکستگی روبرو هستند. این در حالی است که برخی از دانشگاه‌های زبان برای آموزش آنلاین آماده نیستند. به همین دلیل خواهان کمک دولت، سیاستمداران و وزارت آموزش ژاپن شده‌اند.