بازی در زمین دشمن بـرد و باخـت ندارد!
زهراسادات امیری*
خداوند در آیه ۵۷ سوره مائده خطاب به مسلمانان می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! افرادی که آیین شما را به استهزا و بازی می‌گیرند- از اهل کتاب و مشرکان- ولیّ خود انتخاب نکنید و...»
همانطور که مشاهده می‌شود در این آیه مبارکه به این موضوع تأکید شده که از نااهلان و مسخره کنندگان دین و مسلمانان، هم تَبَری شود؛ هم با آنها قطع رابطه شود؛ هم به شیوه‌های مبارزه آنها از جمله شیوه‌های روانی و جنگ نرم آگاه باشیم و در نهایت، آنکه اگر ایمان داریم؛ تنها از خدا بترسیم و دشمنان را ولّیِ خود قرار ندهیم.
امروزه یکی از فضاهایی که مستلزم چنین توجه و رفتاری است فضای مجازی است. باید در مسئله رسانه و فضای مجازی و از جمله شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های بیگانه به ویژه اینستاگرام، واتساپ و تلگرام که امروزه بستری گسترده برای دورکردن جوانان و نوجوانان و حتی مادران و پدران از ارزش‌های اسلامی شده و هر بار با ترفندهای مختلف از طریق جوک و کلیپ طنز به استهزا و تمسخر مقدسات اسلامی می‌پردازند؛ یا شایعه‌ای را ساخته و منتشر می‌کنند؛ دقت لازم را داشته باشیم و با عوامل آنها همان رفتاری را داشته باشیم که قرآن به ما فرمان داده است.
از سوی دیگر، حضور و تشویق به حضور در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیگانه که متأسفانه حتی از طریق برنامه‌های مختلف تلویزیونی و بعضی اشخاص یا ارگان‌های مذهبی (با وجود داشتن مشابهات داخلی که در بسیاری موارد از خارجی‌ها هم امکانات بهتری دارند) صورت می‌گیرد؛ در تضاد با آیات قرآن کریم است که نه تنها از دشمن دوری و با او قطع رابطه نکرده؛ حتی گاهی که آنان پست‌ها یا صفحه‌هایی که باب میلشان را نبود بستند این کاربران که عموما هم افراد شناخته شده‌ای هستند؛ دوباره به آغوش مجازی دشمن بازگشتند؛ اما این بار طوری عمل کردند که مبادا دشمن ناراحت شده و حذفشان کند! تا جایی که قبل از حذف توسط این شبکه‌ها، خودشان پستی که گذاشتند را حذف کردند و کم‌کم آنها که برای مقابله و جنگ با دشمن در فضای مجازی، به اینستاگرام و توییتر و دیگر پیام‌رسان‌های تحت سیطره دشمن رفته بودند و شاید به قول خودشان خواستند این فضاها را جهنم صهیونیست‌ها کنند! گاهی هدف‌شان را فراموش کردند.
اخیرا نیز ریاست سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس و تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به آسیب های فضای مجازی و به ویژه اینستاگرام اعتراض‌هایی داشتند. اعتراض‌هایی که با پاسخ وزیر ارتباطات مواجه شد. محمدجواد آذری جهرمی، در پاسخ به انتقادات به دو نکته اشاره داشت: «اول اینکه، اینستاگرام امروز به دلیل سیاست‌های ما به قطب تبدیل شده است؛ و دوم، با فشار تروریست‌های کت و شلواریِ دولت آمریکا صفحه سردار دلها، حاج قاسم ما را در اینستاگرام بستند؛ ما نباید صحنه را خالی کنیم؛ همانگونه که بعد از شهادتش بغداد را خالی نکردیم.»
وزیر ارتباطات با صراحت بیان می‌کند بر اساس سیاست‌های ما، اینستاگرام قطب شده است و این اعتراف، تا حدودی مسئله را روشن می‌کند که چرا اخیراً تقریبا تمام برنامه‌های علمی، خبری، مذهبی، آموزشی و فرهنگی صدا و سیما تشویق به دنبال کردنشان در صفحه‌های اینستاگرامی می‌کنند! بیش از پیش مشخص می‌شود عده‌ای از دوستان انقلابی، گرفتار این سیاست ناصحیح شده و به پیروی از این سیاست غلط، ناخواسته در قطب شدن اینستاگرام و توجه به توییتر، به واسطه طوفان توییتری و مناظره اینستاگرامی و غفلت از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی، سهیم شده‌اند.
آقای جهرمی، همچنین به اشتباه عمدی یا سهوی، منظور امام خامنه‌ای از حضور فعال در عرصه فضای مجازی را آن معرفی می‌کند که هرچه دشمن از زمین خودش که نمونه‌ای از آن، اینستاگرام است ما را بیشتر حذف کرد؛ اتفاقاً باید با توان بیشتری ورود پیدا کرد و همین استدلال نادرست توسط تعدادی از اساتید و چهره‌ها هم باعث شده پس از بسته شدن صفحاتشان در اینستاگرام و توییتر، مجدد صفحه جدیدی ایجاد کنند و خوشبینانه و شاید ساده‌لوحانه تصورکنند دشمن را شکست داده‌اند!
این استدلال وزیر ارتباطات و رفتار برخی اساتید در توجیه چرایی بازگشت به شبکه‌های اجتماعی غیربومی در حالی است که گویا توصیه پدرانه رهبر فرزانه انقلاب را فراموش کردند که فرمودند: «در زمین طراحی شده توسط دشمن بازی نکنید؛ چون چه ببرید و چه ببازید؛ به نفع اوست.»
*کارشناس سواد رسانه