گزارش میدانی کیهان از آشفته بازار لوازم خانگی و سرگردانی مردم در نبود نظارت - بخش نخست
آرزوهای جوانان در پیچ و خم وعده های امروز و فردای مسئولان
سميه دولتي
ديدن و شنيدن خبرهاي جذاب از سوي مسئولين مثل پرداخت وام ازدواج یا اجباری شدن ازدواج و دادن تسهیلات خاص به زوجهای جوان دلگرمي بسياري را در دل جوانان ايجاد کرد. به گونهاي که عليرغم سختيهاي راه،اشتياق براي تشکيل خانواده و مستقل شدن را ميتوان در چهره آنها ديد.
جواناني که تا ديروز تنهايي و تجرد را با تمام مشکلاتش به تأهلترجيح ميدادند، امروز روزنه اميدي در دلهايشان پديدار گشته است. اما گرانی سرسامآور اقلام خانگی در تهیه جهیزیه و مهیا کردن شرایط یک زندگی ایده آل و از همه مهمتر وعدههای بعضا توخالی مسئولان مربوطه، محدودیتهای جدی بر سر راه جوانان ایجاد کرده است.
يکي از لازمههاي تشکيل خانواده فراهم شدن مقدمات آن است.
رهبر معظم انقلاب در بهمن سال 1397 در سلسله جلسات آسيبهاي اجتماعي با حضور نمايندگان مردم، به اهميت قانون تسهيل ازدواج جوانان که يک قانون مصوب است اشاره و تأکيد داشتند و براي اجراي آن تذکر دادند، اما موضوعي که مسئولين دولتي در اين رابطه به فراموشي سپردهاند، مسئله توجه به ضرورياتي است که در تشکيل خانواده اهميت دارد، از آن جمله تهيه حداقل لوازم اوليه مورد نياز زندگي است.
براي اثبات اين امر همراه با عکاس روزنامه کيهان «محمدعلي شيخزاده» به بازار تهران آمديم تا وضعيت قيمت لوازم خانگي را جويا شويم. با ما همراه شويد.
بازار نابسامان لوازم خانگي و گلههاي مردم
در گرمای یک روز اواخر بهار وارد بازار تهران میشویم، از شلوغي همیشگی بازار خبري نيست و فروشندگان در حال گپ زدن و مطالعه هستند.
در حالي که از دالانهاي خلوت بازار ميگذريم به خانمي ميانسال بر ميخوريم که با چهرهاي درهم و خسته با دستاني خالي در پاسخ به چگونگي وضعيت قيمتها ميگويد: «به قصد خريد ظروف آشپزخانه آمدم اما بعد از حدود 3 ساعت پرسه زدن در اين هواي گرم متأسفانه از يافتن کالاي مورد نظرم با قيمت مناسب نااميد شدم و دست خالي برميگردم. اين وضعيت ماست. در اين مدتي که در بازار گشت ميزدم و قيمتها را ميديدم به جهيزيه دخترم فکر ميکردم که دمبخت است و هر لحظه ممکن است موقعيت ازدواجي پيش آيد و مجبور باشم جهيزيه بخرم و براي آن روز از الان ناراحتم که خدايي ناکرده شرمنده فرزندانم
نباشم.»
وي ميافزايد: «افرادي مثل من که از قشر متوسط جامعه هستيم و توان حتي خريد يک سرويس قابلمه را با اين حقوقهاي کارمندي نداريم، چطور ميتوانيم فرزندانمان را براي شروع يک زندگي با حداقل امکانات حمايت کنيم؟ چرا دولت به حال مردم فکري نميکند و تا کي اين وضعيت آشفته بازار گرانی قیمتها ادامه دارد؟»
در ادامه مسير به زوج ميانسالي نزديک ميشويم که بهتزده به ويترين و قيمتها نگاه ميکنند. ميپرسم، از بازار چه خبر و وضعيت قيمتها را چطور ديديد؟ خانم که بازنشسته فرهنگي هستند پاسخ ميدهند: «اغلب قيمتها بالاست و همه اقشار جامعه توان خريد با اين قيمتها را ندارند، براي خريد اجناس ايراني یا خارجی هیچگونه ثبات قيمت و تعادلي وجود ندارد.»
وي در ادامه ميگويد: «ساعتهاست همراه با همسرم به منظور خريد در حال گشت و گذار هستيم اما متأسفانه هنوز خريدي انجام نداديم و در واقع بازار با اين قيمتها تبديل شده به موزه جهت بازديد نه محل خريد!»
اين مدير بازنشسته تصريح ميکند: «خوشبختانه فرزندانمان ازدواج کردهاند. اگر قرار بود با اين وضعيت جهيزيه تهيه کنم، بسيار دشوار بود. اگر جواني قصد تشکيل خانواده داشته باشد با اين وضعيت قيمتها چطور ميتواند از پس هزينههاي اوليه آن برآيد. و از طرف ديگر خانواده دختر چطور ميتواند انتظارات خانواده پسر را برآورده کند؟!»
وي تاکيد ميکند: «اينها معضلاتي است که بايد مرتفع شود به خصوص براي سر و سامان گرفتن ازدواج جوانان اين امر اهميت ويژهاي دارد.»
همسر ايشان که بازنشسته حوزه هنری سازمان تبليغات اسلامی هستند، در ادامه گفتوگو ميافزايند: «بيان مشکلات و حقايق زماني دردها را درمان ميکند که گوش شنوايي از سوي مسئولين ذيربط دولتی وجود داشته باشد و تاثيرگذار باشد.»
وي بيان ميدارد: «اقتصاددانان و کارشناسان دولتی کشورمان براي رفع مشکلات اقتصادي چه راهکارهايي را ارائه دادهاند؟ آيا افزايش قيمتها با افزايش حقوق و درآمد ساليانه افراد تناسب دارد؟ و اين افزايش بر چه اساسي اتفاق افتاده و چرا نظارتي دقیق و اصولی انجام نميشود.»
اين فرد بازنشسته ضمن تشکر از رسانههايي که با انعکاس حقايق جامعه سعي در برطرف نمودن آن دارند و صحبتهاي مردم را به گوش مسئولين ميرسانند، اميدوار است که در آيندهاي نزديک شاهد تحولات مثبت اقتصادي باشيم و همچنان که رهبر معظم انقلاب فرمودند، جهش تولید به معنای واقعی کلمه تحقق یابد.
نگاه فروشندگان به نوسانات قيمت در بازار
در پي افزايش قيمت لوازم خانگي که سبب کاهش قدرت خريد مردم شده است، متأسفانه کسادي بازار را هم برای فروشندگان به ارمغان آوده است!
آقای «باقري» مغازهدار که مدت 50 سال است در حوزه توليد و فروش ظروف لعابي فعاليت دارد در گفتوگو با گزارشگر روزنامه کيهان ميگويد: «سالها پيش در بخش توليد ظروف آشپزخانه لعابي فعاليت داشتم اما با توجه به وضعيت بازار و توقف واردات مواد اوليه لعاب مجبور شدم توليدي را تعطيل کنم و به فروش روي آورم. در اين سالها مشکلات عديدهاي را شاهد بوديم که بزرگترين آن عدم نظارت و کنترل بر بازار و نحوه قيمتگذاری بر کالاها بوده است.»
وي ضمن تاکيد بر رعايت اصول اخلاقي در اين صنف، ميگويد: «در ساخت ظروف لعابي، جنس لعاب مورد استفاده از مهمترين بخشهاي توليد اين محصولات است. متأسفانه اخيراً به دليل گراني لعاب و کم شدن آن در بازار و توقف واردات، از لعاب سرويس بهداشتي در توليد اين ظروف استفاده ميشود که حاصل آن نامرغوب بودن و فرسودگي سريع این محصولات و از همه مهمتر بيماريزا بودن آنها است.»
باقري ميافزايد: «به دلايل ذکر شده وقتي به مشتريان پيشنهاد کالاهاي خارجي داده ميشود با توجه به قيمت بالاي آن، همه اقشار توان خريد ندارند و به همين خاطر اگر چنانچه مشکلي براي کالاي ايراني پيش آيد بنده بهعنوان فروشنده نميتوانم پاسخگو باشم. بنابراين در اين بخش هم عدم نظارت بر توليد اين گونه محصولات بدون توجه به کيفيت و مجوز توزيع آن صادر ميشود. بايد در بخش توليد اجناس داخلي، کيفيت و اقدامات بيشتر و جديتر صورت گيرد تا براي داشتن محصولات مرغوب و با کيفيت لازم نباشد بر اجناس وارداتي تکيه کنیم و با این کار از خروج ارز هم جلوگيري
ميشود.»
افزایش بیرویه قیمتها
امروز معضل افزایش ناگهانی قیمت اجناس تأثیر منفی فراوانی بر بازار گذاشته و مردم را در خرید لوازم مورد نیاز ناتوان کرده است.
يک فروشنده لوازم خانگي برقي درخصوص افزايش بيرويه قيمتها در گفتوگو با گزارشگر روزنامه کيهان ميگويد: «افزايش قيمتها در اين حوزه بسيار زياد بوده، به طوري که از 28 اسفند 98 تا امروز که حدود 4 ماه ميگذرد، بهعنوان مثال جاروبرقي فيليپس از 2 ميليون و چهارصد هزار تومان به 3 ميليون و ششصد هزار تومان رسيده که اين افزايش با توجه به قدرت خريد مردم بسيار بالاست و این تازه یک مورد است که برایتان مثال زدم»
وي ادامه ميدهد: «در پي اين افزايشهای بیرویه افرادي را ميبينيم که در گذشته با مبلغ مشخصي 7 قلم کالا ميخريدند اما امروز با همان مبلغ فقط ميتوانند 3 الی 4 قلم کالا را خريداري کنند. در حقيقت هيچ تناسبي بين درآمد افراد و افزايش قيمتها وجود ندارد. اگر به اين شکل پيش برويم در آيندهاي نزديک قطعا با کاهش شدید ازدواج و تشکیل خانواده روبهرو خواهیم بود و فشار اقتصادي بيش از قبل بر مردم خصوصاً اقشار ضعيف و آسیبپذیر جامعه تحميل خواهد
شد.»
از شايعات تا واقعيات
این روزها نابساماني بازار لوازم خانگي از يکسو و شايعهپراکني عدهاي از سوي ديگر اين وضعيت را وخيمتر کرده است.
يک فروشنده ظروف آشپزخانه در حالي که از فرط بيکاري و نبود مشتري مشغول تميزکاري مغازه است، در گفتوگو با گزارشگر روزنامه کيهان ميگويد: «يکي از معضلات بازار شايعهپراکني در سطح بازار است. در واقع پيش از اعلام رسمي با ايجاد شايعه سعي در آماده کردن اذهان براي افزايش قيمتها را دارند.»
اين فروشنده ادامه ميدهد: «تعطيلات رسمي و اجباري تاثير بسياري بر کسادي بازار دارد و با اين شرايط برخي از فروشندگان وقتي مدتي فروش ندارند، به محض اينکه بعد از آن مشتري مراجعه ميکند تمام سودي را که در آن مدت بايد ميگرفتند، را از يک خريدار دريافت ميکنند. البته فروشندگان دليل اينکار را هزينههاي بالاي حمل و حقوق و دستمزد و هزينههاي جانبي بدون درآمد کافي
ميدانند.»
وي با اشاره به اينکه فشار مشکلات اقتصادي بر روي همه اقشار جامعه به خوبی دیده میشود، ميگويد: «ما بايد خودمان انصاف داشته باشيم و از وضعيت آشفته بهوجود آمده سوءاستفاده نکنيم و به سود حلال قناعت بورزيم تا برکت مالمان افزون گردد.»
طرحی نو در اندازیم!
«سيدمرتضي ميري» رئيس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي از آغاز طرحي ميگويد که براي مبارزه با معضلات فروش لوازم خانگي در فضاي مجازي انجام شده است.
وي در گفتوگویی بيان ميدارد: «با توجه به اينکه يکي از علل کمبود لوازم خانگي در بازار، همين فعاليتهاي مخرب فضاي مجازي است، ما طرح شناسه کالا را پياده کردهايم که از اول تيرماه اجرايي و اجباري ميشود. در اين طرح 3 حلقه شناسه کالا، کد رهگيري و سامانه گارانتي وجود دارد که فعلا شناسه کالا بهرهبرداري شده و بقيه حلقهها هم به زودي بهرهبرداري ميشود.»
ميري تصريح ميکند: «مردم ميتوانند با شمارهگيري کد *4* 7777# برخي از مشخصات مورد نظر را دريافت کنند و با اتمام کار، مسائلي چون قاچاق نبودن، اصالت کالا و اعتبار گارانتي کالا از اين طريق قابل استعلام است و خيال مردم را راحت خواهد کرد.»