پرسش:
بر اساس روایتی از امام صادق(ع) که در آن هر قیام و خروجی را قبل از ظهور امام زمان(عج) مایه بلا و اندوه ائمه (ع) و شیعیان می‌داند، چگونه با انقلاب اسلامی قابل توجیه است؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سوال به مباحثی همچون: روایات نفی قیام قبل از ظهور و دسته‌بندی روایات و بررسی سندیت و دلالت آنها شامل: 1- نفی مطلق هر نوع قیام 2-شکست و به ثمر نرسیدن قیام‌ها پرداختیم.
اینک در ادامه دنباله مطلب را پی‌ می‌گیریم.
3- تاکید بر انتظار ظهور
این دسته روایات به انتظار فرج و ملازمت در خانه و منتظر و مترصد وقوع علائم ظهور حضرت امر می‌کند. روایت امام صادق(ع) به سدیر که در بحث قبلی به آن اشاره شد و روایت جابر از امام باقر(ع) است که حضرت کسانی را که در زمان غیبت بر ولایت امامان ثابت‌قدم باشند، مدح می‌کند وظیفه مومنان را در عصر غیبت «حفظ‌اللسان و لزوم‌البیت» معرفی می‌کند. (الغیبه، شیخ‌ طوسی، ص 103)
همچنین در حدیث حسین بن‌خالد از امام رضا(ع) همین مضمون آمده است.
الف) سندیت
به لحاظ سندیت مناقشات زیادی درباره این روایات صورت گرفته که در نهایت به علت عدم توثیق سندیت و صحیح بودن آن راه استدلال به این دسته روایات برای تصمیم‌گیری در امر مهمی مانند وظیفه مومنان در عصر غیبت کبری بسته شده است.
ب) دلالت
با قطع نظر از جهات ضعف سندی این‌گونه روایات مخاطب خاص داشته و حضرت با توجه به شرایط شخصیتی، خاص مخاطب مورد نظر نسخه فردی برای او پیچیده و برای جلوگیری از اقدامات احساسی سدیر این عبارات را فرموده است. بنابراین حدیث نسبت به فردی خاص، در زمانی خاص و قیام‌های خاصی که بی‌ثمر است بیان شده و نمی‌توانیم وظیفه همگان را در عصر غیبت، سکوت و نشستن در خانه بدانیم، و وظایف جهاد، دفاع از مسلمانان و مظلومین و امر به معروف و نهی از منکر و اجرای احکام و حدود الهی را نادیده
بگیریم.
4- جلوگیری از تعجیل در قیام
این دسته از روایات، صرف داشتن نیت جهاد را کافی دانسته و به شیعیان امر می‌کنند که باید منتظر ظهور امام زمان(عج) باشند و نباید جلوتر از امام خویش حرکت کنند و دست به قیام و مبارزه بزنند. مومن باید خود را در بند اراده و خواست خدا قرار دهد و درصدد شکستن قدرتی که هنوز عمرش پایان نیافته برنیاید. «ابی مرهف» از امام باقر(ع) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «گرد و غبار به زبان کسی است که آن را برمی‌انگیزد، اسب‌های چموش و مغرور هلاک می‌شوند. عرض کردم: فدایت شوم! اسب‌های چموش و مغرور چه کسانی هستند؟ فرمودند: کسانی که عجله می‌کنند» (وسائل‌الشیعه، ج 11، ص 36)
فضل بن‌سلیمان کاتب نیز از امام صادق(ع) نقل می‌کند که آن حضرت فرمودند: «ای فضل! خداوند عزوجل برای عجله‌ بندگان کارها را جلو نخواهد انداخت، همانا از جا کندن کوه، آسان‌تر است از کنار زدن پادشاهی است که هنوز مدت آن به پایان نرسیده است. عرض کردم: فدایت شوم! پس نشانه میان ما و شما (برای قیام)
چیست؟ فرمودند: پیوسته همین‌گونه خواهد بود تا سفیانی خروج کند. بنابراین هنگامی که سفیانی خروج کرد به سوی ما حرکت کنید» امام(ع) این سخن را سه بار تکرار کرد و این از نشانه‌های حتمی ظهور خواهد بود.
(همان، ص 37)
بنابراین تا نمایان شدن نشانه‌های ظهور و قیام حضرت مهدی(عج) همه ما مامور به صبر هستیم و نباید عجله کنیم- در نتیجه قیام و مبارزه برای تشکیل حکومت و به دست گرفتن تدبیر امور سیاسی دولت،  مشروع نخواهد بود.
الف) سندیت
در بررسی سندی،‌ راویان این احادیث یعنی «ابن مرهف» و «فضل بن سلیمان» به این نتیجه می‌رسیم که هر دوی آنان مجهول‌الحال هستند. بنابراین سندیت این احادیث نمی‌تواند معتبر و قابل اطمینان باشد.
ب) دلالت
با قطع نظر از عدم توثیق سندیت،‌ این احادیث در شرایطی بیان شده که زمینه‌های قیام و تشکیل حکومت فراهم نمی‌باشد. حال اگر زمینه‌های قیام و تشکیل یک حکومت مشروع فراهم باشد آیا باز هم مبارزه و قیام همان حکم را دارد؟ این احادیث در این مورد ساکت است و در صدد بیان چنین حکمی نیست. از طرفی ممکن است این احادیث در مقام تقیه و عدم دستگیری مبارزان توسط حکام وقت صادر شده باشد.
ادامه دارد....