سرویس سیاسی-

نمایندگان ایران و 1+5 روز جمعه 27 تیر توافق کردند مذاکرات با هدف دستیابی به یک توافق جامع، 4 ماه دیگر تا 24 نوامبر  (3 آذر) تمدید شود. بر اساس بیانیه مشترک آقای ظریف و خانم اشتون و همچنین اظهارات عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده کشورمان، تمدید مذاکرات به همراه یک توافق موقت 4 ماهه، موضوع جدیدی است که تعهدات جدیدی را هم، برای ایران و 1+5 مشخص می‌کند که این توافق را متمایز از توافق موقت ژنو (آذر 92) می‌سازد.
در این توافق موقت 4 ماهه ایران به اجرای تمامی تعهدات خود در چارچوب توافق موقت ژنو ادامه می‌دهد و گروه 1+5 هم می‌پذیرد ظرف 4 ماه آینده در 6 قسط، 2/8 میلیارد دیگر از دارایی‌های مسدود شده ایران را آزاد کند. این رقم در واقع بخش بسیار ناچیزی از کل دارایی‌های بلوکه شده ایران است.
 هنوز مشخص نیست که در صورت اتمام این موعد 4 ماهه  و عدم حصول توافق جامع  که با توجه به اصرار طرف غربی بر مواضع زیاده‌خواهانه خود بعید نیز به نظر نمی‌رسد، مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 چه فرجامی خواهد یافت. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران ضمن عمل به تمام تعهدات خود در توافقنامه ژنو که تناسب متوازنی نیز میان میزان «داده» و «ستانده» در آن توافقنامه وجود نداشت، در پایان موعد مقرر ( 29 تیر) این طرف غربی بود که می‌بایست به تعهدات وعده داده شده خود عمل می‌کرد اما با شرایط موجود غرب عملا  4 ماه دیگر زمان به نفع خود برای تعلل در عمل به تعهدات خرید.
 بر اساس اظهارات سید عباس عراقچی یک
 non paper  که ظاهرا مثل non paper  توافق موقت ژنو قرار است محرمانه باقی بماند، روند اجرای تعهدات دو طرف را در این توافق 4 ماهه مشخص می‌کند.
بیانیه مشترک ظریف و اشتون
ظریف و اشتون بامداد روز شنبه و پس از پایان 17 روز مذاکرات فشرده وین 6 با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که طی هفته‌‌های آینده و به اشکال مختلف گردهم آمده و مذاکرات را ادامه می‌دهند و در عین حال عنوان کردند که پیشرفت‌ها ملموس، اما همچنان فاصله قابل توجهی در برخی موارد کلیدی باقی مانده است.
 در این بیانیه آمده است: در چند هفته گذشته ما تلاش‌های خود را به صورت فزاینده تثبیت کردیم، از جمله از طریق حضور فعال وزرا و معاونین وزرای امور خارجه 3+3 که روز 13 ژوئیه 2014 به وین آمدند تا از نزدیک با میزان پیشرفت مذاکرات آشنا شوند. گرچه ما پیشرفت‌های ملموسی در برخی از موضوعات داشته‌ایم و مشترکا برای تدوین یک متن برنامه جامع اقدام مشترک کار کرده‌ایم، لیکن هنوز فاصله قابل توجهی پیرامون برخی موضوعات اساسی باقی مانده است که نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد.
 این بیانیه می‌افزاید: از این رو ما به همراه وزرای 3+3 تصمیم گرفته‌ایم که اجرای اقدامات برنامه اقدام مشترک را تا 24 نوامبر 2014 که مطابق با زمانبندی پیش‌بینی‌شده در برنامه اقدام مشترک است، ادامه دهیم. ایران و 3+3 مجددا تأکید می‌کنند که اجرای تمامی تعهداتشان در برنامه اقدام مشترک را به صورت موثر و به موقع ادامه خواهند داد. ما با عزم راسخ برای رسیدن به توافق پیرامون یک برنامه جامع اقدام مشترک در اولین فرصت ممکن جلسات خود را در اشکال مختلف طی هفته‌های آینده برگزار خواهیم کرد.
عراقچی: اختلافات درباره محتوا باقی است
سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای بامداد روز شنبه پس از اعلام رسمی تمدید 4 ماهه مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 درباره راه‌حل جامع گفت: اختلافات در مورد محتوا همچنان پابرجاست.
وی اضافه کرد: تصمیم گرفته شد تمدید گام اول به مدت چهار ماه تا  24 نوامبر (3 آذر) باشد و گام اول توافق ژنو برای چهار ماه دیگر تمدید شد. بدین معنا که همه تعهداتی که طرفین در توافق ژنو قبول کرده بودند به مدت چهار ماه ادامه می‌یابد و همه تحریم‌هایی که بر اثر توافق ژنو تعلیق شده بود طی چهار ماه آینده کماکان تعلیق خواهد بود و همه اقداماتی که ما تعهد کرده بودیم انجام ندهیم در چهار ماه آینده به همان ترتیب خواهد بود.
بازگشت 2 میلیارد و 800 میلیون دلار
 در 6 قسط به کشور
عراقچی با اشاره به بازگرداندن 4/2 میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده حاصل از فروش نفت ایران در طی شش ماه اول گام نخست توافق ژنو، اظهار داشت: در این باره باید تصمیم می‌گرفتیم؛ معتقد بودیم در چهار ماه آینده باید به همان میزان مبلغی از منابع مالی ما آزاد شود و بحث‌های عمیقی در این زمینه صورت گرفت و نهایتا مقرر شد آن مبلغ پرداخت شود و قرار شد در 4 ماه آینده 2 میلیارد و 800 میلیون دلار، در 6 قسط به حساب بانک مرکزی واریز شود؛ 4 قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری.
وی خاطرنشان کرد: قرار شد از اول ماه اوت تقریبا هر 20 روز (سه هفته) این مبالغ پرداخت شود.
عراقچی با ذکر این نکته که این بحث فشرده‌ای بود و وقت زیادی را از ما برد تا تنظیم شود، خاطرنشان کرد: ما مشابه توافق ژنو یک Non-Paper را به عنوان راهکارهای عملیاتی اجرای توافق داشتیم برای تمدید نیز این Non-Paper را داریم که مشخص می‌کند مبلغ در چند قسط و چگونه پرداخت شود.
وی در عین حال گفت: برخی از اقدامات ایران در این جا روشن‌تر بیان شده است و بعضی از کارهایی که طبق برنامه زمانبندی خودمان قصد اجرای آن را داشتیم در اینجا به طور مشخص ذکر کردیم. به عنوان مثال تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران که براساس جدول زمانبندی ما صورت می‌گیرد. یا تبدیل پسماندهای مواد غنی شده به اورانیوم طبیعی که برای غنی‌سازی آماده شود نیز طبق برنامه ما صورت خواهد گرفت.
مذاکرات بعدی احتمالا شهریور ماه
وی ادامه داد: ما هنوز به مذاکرات کارشناسی زیادی نیاز داریم که در موضوعات مختلف باید انجام شود. مذاکرات در سطح معاونان و همچنین در سطح آقای ظریف و خانم اشتون که احتمالا در اواخر اوت یا اوایل سپتامبر (شهریورماه) انجام خواهد شد.
عراقچی گفت: بعد از گذشت یکی دو هفته، مذاکرات کارشناسی را تنظیم می‌کنیم و ممکن است برخی مذاکرات به صورت دوجانبه صورت گیرد که تنظیم خواهیم کرد. فعلا دو، سه هفته را همه به ارزیابی وضع موجود اختصاص داده و تنفسی خواهند داشت و بر وضعیت مذاکرات مرور کرده و سعی خواهند کرد برای مشکلات ایده‌ها و راه‌های جدید پیدا شود و بعد از دو، سه هفته با انرژی جدید دوباره مذاکرات را شروع خواهیم کرد.
تعهدات ایران در این چهار ماه
عراقچی در پاسخ به سؤالی تصریح کرد: اورانیوم غنی شده 20 درصد که تبدیل به اکسید شده را به سوخت رآکتور تهران تبدیل می‌کنیم. ما به برنامه خود برای تهیه سوخت رآکتور تهران ادامه خواهیم داد. این برنامه لزوما در چهار ماه تکمیل نخواهد شد یعنی همه اکسید 20 درصد ما به سوخت تبدیل نخواهد شد و مقداری تبدیل و بقیه آن طبق برنامه خود ما پیش خواهد رفت. در چهار ماه آینده 25 کیلو اکسید به سوخت تبدیل خواهد شد، ولی بقیه در ماه‌های بعد طبق برنامه‌هایی که خودمان داریم و ربطی به توافق ژنو ندارد، تبدیل می‌شود.
وی درباره ذخایر غنی شده در طی چهار ماه آینده نیز گفت: ذخایری که در توافق ژنو عنوان شده حفظ می‌شود 7650 کیلوگرم ذخایر غنی شده ما خواهد بود و مازاد بر آن هر چه تولید شود اکسید می‌شود.
غنی‌سازی مهمترین موضوع مورد اختلاف
عراقچی در رابطه با موارد اختلافی نیز افزود: در توافق نهایی اختلافاتی داریم که مهمترین آن موضوع غنی‌سازی است که در خصوص  میزان و ظرفیت آن اختلاف نظر وجود دارد و در این باره ایده‌های مختلفی مطرح شده است. آنچه برای ما اهمیت دارد این است که برنامه غنی‌سازی ما یک چشم‌انداز صنعتی شدن دارد و باید حفظ شود، همان چشم‌اندازی که مقام معظم رهبری ترسیم فرمودند.
عراقچی اضافه کرد: در 15 روزی که درباره توافق مذاکره می‌کردیم شاید 80 درصد درباره دو موضوع اول (غنی‌سازی و رآکتور اراک) بود. البته دوره اعتمادساز هم یکی از موارد مورد اختلاف ماست ولی در مورد آن هنوز مذاکرات جدی نکردیم. فکر می‌کنیم طرف مقابل معتقد است اگر در این دو موضوع توافق حاصل شود، در بقیه موارد احتمالا توافق راحت‌تر حاصل خواهد شد.
تحقیق و توسعه ادامه پیدا می‌کند
عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده درباره تعداد سانتریفیوژها عنوان کرد: در حال حاضر ما دارای 19 هزار دستگاه سانتریفیوژ هستیم و اینکه چه تعداد از آن به کار خود ادامه دهد موضوع مذاکره هست ولی 190 هزار سو خواست امروز ما نیست و رهبری که فرمودند یک فاصله زمانی قائل شدند و اینکه این فاصله زمانی چقدر است و اینکه چگونه به این سمت حرکت می‌کنیم محل بحث و مذاکره است. بنابراین اگرچه مشکل است ولی غیرممکن نیست که بین 19 هزار سانتریفیوژ و 190 هزار سو یک رابطه معقولی را در یک فاصله زمانی ایجاد کنیم ولی کار مشکلی نیست. در حال حاضر از 19 هزار سانتریفیوژ تعدادی فعال و تعدادی هم غیرفعال هستند.
عراقچی ادامه داد: وضعیت موجود تحقیق و توسعه به هر شکلی که بوده ادامه می‌یابد. برای تحقیق و توسعه محدودیتی نمی‌خواهیم قائل شویم.
وی درباره جدول لغو تحریم‌ها نیز گفت: اینکه چگونه تحریم‌ها لغو می‌شوند، از بحث‌های اختلافی است. معتقدیم همه تحریم‌ها باید یک جا لغو شوند و تحریم‌ها نباید تقسیم شود. ممکن است فاصله زمانی برای تعلیق و لغو آن مطرح شود، ولی باید با تحریم‌ها یکپارچه برخورد شود.
جزئیات تفاهم 4 ماهه به روایت جان کری
جان کری وزیر خارجه آمریکا بامداد شنبه پس از اعلام رسمی تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای، با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد که تحریم‌ها علیه ایران در این مدت با قدرت ادامه می‌یابد
وی در مورد تعهدات طرفین برای 4 ماه آینده منتهی به سوم آذر نیز نوشته است: «همه طرف‌ها متعهد شدند که در این تمدید کوتاه‌مدت به تعهدات خود بر اساس برنامه اقدام مشترک پایبند باشند. برای چهار ماه آینده، ما به توقف پیشرفت بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهیم. علاوه بر این، ایران متعهد شد که گام‌های مرتبط با هسته‌ای بیشتری را از جنس همان گام‌هایی که در برنامه مشترک اقدام بدان متعهد شده است، بردارد. این شامل ادامه سقف 5 درصدی غنی‌سازی هگزافلوراید اورانیوم و تعهد به تبدیل هرگونه مواد فراتر از این، به اکسید است.
وی با بیان اینکه تهران از زمان اجرای توافق موقت ژنو به تعهدات خود پایبند بوده، در مورد روند پیشرفت مذاکرات هسته‌ای، گفت: «روشن است که ما پیشرفت ملموسی در مذاکرات جامع خود داشته‌ایم، اما هنوز در برخی موارد فواصل واقعی وجود دارد. اکنون ما یک متن پیش‌نویس داریم که موضوعات اصلی را پوشش می‌دهد، اما هنوز تعدادی پرانتز و جای خالی در این متن وجود دارد.»
وی یکی از موارد اصلی اختلاف را بحث میزان غنی‌سازی ایران اعلام کرده و گفت: «هنوز فاصله‌های بسیار واقعی در موضوعاتی نظیر ظرفیت غنی‌سازی در تأسیسات غنی‌سازی نطنز وجود دارد. این مسئله یکی از بخش‌های بسیار مهم در هر توافق جامع بالقوه‌ای است. روی این بحث و همچنین موارد دیگر، هنوز باید کار بسیار بیشتری انجام دهیم.»
بیانیه کری می‌افزاید: در برنامه اقدام مشترک، ایران نیمی از ذخایر هگزافلوراید اورانیوم با غنای 20 درصد خود را رقیق کرده و باقی آن را به اکسید تبدیل کرد. در این تمدید هم ایران متعهد شد که یک گام جلوتر رفته و تمامی ذخایر 20 درصد خود را به سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. 25 کیلوگرم از این مواد تا پایان دوره تمدیدی، تبدیل خواهد شد. اورانیوم 20 درصد زمانی که در قالب سوخت باشد، استفاده آن از سوی ایران به عنوان ماده ساخت بمب در سناریوی گریز، بسیار دشوار است. چنین تلاشی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شناسایی شده و نشانه‌ای مسلم از اهداف تسلیحاتی خواهد بود
وی در مورد تعهدات 1+5 نیز نوشته است: «در مقابل، ما به تعلیق تحریم‌هایی که تحت برنامه مشترک اقدام توافق کردیم، ادامه داده و به ایران اجازه دسترسی به 2/8 میلیارد دلار از دارایی‌های محدودشده‌اش را می‌دهیم که این مبلغ بر اساس نسبت‌گیری از تعهدات اولیه برنامه مشترک اقدام (4/2 در 6 ماه)، محاسبه شده است. بگذارید در این مورد صریح باشم: ایران در طول این چهار ماه، مبلغی بیش از آنچه که در دوره 6 ماهه دریافت کرد، دریافت نخواهد کرد و بخش اعظم درآمدهای نفتی که بلوکه شده‌اند نیز همچنان خارج از دسترس باقی خواهد ماند. همچنین مانند 6 ماه گذشته، ما به اجرای قدرتمند تحریم‌های کنونی، ادامه خواهیم داد.»
همزمان با کری یکی از مقامات ارشد آمریکایی حاضر در مذاکرات وین نیز  اعلام کرد که واشنگتن به کشورهای سراسر جهان به وضوح اعلام کرده است که در طول این دوره 4 ماهه که مذاکرات برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای بین ایران و 1+5 تمدید شده است، ایران برای تجارت باز نیست.
«ماری‌ هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در پیام توییتری خود درباره تمدید مهلت مذاکرات ایران و 1+5 نوشت: تمدید برنامه اقدام مشترک تا 24 نوامبر، به ما مهلت می‌دهد تا به توافق جامع برسیم.
«جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید  نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد این تمدید مذاکرات به ما اجازه می‌دهد در حالی که اطمینان حاصل می‌کنیم که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در طول مذاکرات متوقف می‌شود، به مذاکرات ادامه ‌دهیم.
«دایان فینستین» رئیس کمیته اطلاعات سنا نیز  در بیانیه‌ای در خصوص تمدید چهارماهه مذاکرات ایران و 1+5 گفت: از زمان توافق موقت در ماه نوامبر، ایران غنی‌سازی بالای 5 درصد را متوقف کرده است، فعالیت در رآکتور آب سنگین اراک را متوقف کرد، ذخایر اورانیوم با درصد غنای 20 درصد را از بین برد و دسترسی بی‌سابقه به تأسیسات هسته‌ای را برای بازرسان بین‌المللی فراهم آورد. به طور قطع، جریانی به سوی یک توافق (با ایران) وجود دارد و ما مسئولیت داریم که از این جریان بنگریم زیرا دیپلماسی باید مسیر ترجیحی اقدامات باشد.
وزیر خارجه فرانسه نیز  در بیانیه‌ای با اشاره به تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ مدعی شد: ایران با انتخاب‌های سختی در دوره تمدید مذاکرات روبرو است
فابیوس گفت: بحث‌ها با ایران درباره موضوعات مشخص پیشرفت‌‌هایی داشته اما اختلافات عمده به ویژه بر سر غنی‌سازی همچنان وجود دارند.