مذاکرات هستهای وین 6 وارد دوازدهمین روز شد
وزیران خارجه 4 کشور غربی پشت خط قرمز ایران
زیادهخواهیهای طرف غربی و پافشاری تیم ایرانی بر خطوط قرمز خود باعث شد تا وزیران خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی عضو 5+1 روز گذشته به وین بروند تا شانس خود را برای خارج ساختن مذاکرات از بنبست امتحان کنند.
مذاکرات وین 6 قرار است تا قبل از ضربالاجل 29 تیر ماه به حصول توافق نهایی منجر شود و در صورت شکست این مذاکرات توافق موقت ژنو برای یک دوره 6 ماهه تمدید خواهد شد گزینه دیگری نیز که مطرح است آن است که طرفین چند روز و یا شاید چند هفته مذاکرات را ادامه دهند تا توافق حاصل شود.
براساس گزارشها و اظهارات دیپلماتهای ارشد دو طرف هنوز هیچ پیشرفتی در اختلافات اساسی حاصل نشده است و حضور وزرای خارجه آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در وین به منظور خروج مذاکرات از بنبست صورت گرفته است.
طی روزهای گذشته دیپلماتهای غربی و رسانههای بینالمللی در یک راهبرد مشترک بر این نکته تاکید میکنند که ایران انعطافی نشان نداده و علت عدم پیشرفت مذاکرات نیز اصرار ایران بر مواضع و خطوط قرمز هستهای خود است لذا به نظر میرسد یکی از دلایل اصلی حضور چهار وزیر خارجه غربی در وین اعمال فشار به تیم مذاکره کننده کشورمان برای عقبنشینی از خطوط قرمز هستهای و از جمله ظرفیت غنیسازی است.
بر این اساس لسآنجلس تایمز دیروز و همزمان با ورود کری به وین از قول مقامات آمریکایی هشدار داد که اگر مذاکرهکنندگان ایران ظرف چند روز آینده، امتیازات مهمی را واگذار نکنند، آنها نیز به دنبال تمدید مذاکرات برای یک دوره دیگر نمیروند.یک مقام آمریکایی حاضر در مذاکرات نیز به این روزنامه گفت ایران همچنان مواضع «نامناسب و ناکارآمد» خود درباره آینده برنامه هستهای خود را حفظ کرده است.
لس آنجلس تایمز نوشت مقامات آمریکایی اعلام کردند که طرفین مذاکرات همچنان اختلافات عمیقی در خصوص موضوع اصلی مذاکرات که ظرفیت غنیسازی اورانیوم ایران است، دارند.یکی از مقامات آمریکایی نیز به خبرنگاران گفت، گرچه دو طرف در مذاکرات به پیشرفتهایی رسیدهاند اما در زمینه موضوعات کلیدی، ایران در موضع نامناسب و ناکارآمد خود تغییراتی ایجاد نکرده است.
این مقام آمریکایی گفت: فقط کافی است که به اظهارنظراتی که این هفته برخی مقامات ایرانی مطرح کردند، گوش دهید تا ببینید که تا چه اندازه در برخی موضوعات اختلاف وجود دارد.
روزنامه آمریکایی «نیویورکتایمز»، نیز از قول مقام ارشد آمریکایی هشدار داد که در صورت عدم تعدیل مواضع ممکن است ایران مجبور شود برای دستکم یک دهه یا بیشتر، با محدودیتهایی بر توانایی برای تولید سوخت هستهای به سر برد.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز مقامات اروپایی نیز بدون ارائه هرگونه توضیح، تصریح کردهاند که اختلافات اساسی در زمینه آینده راکتور پلوتونیوم در دست ساخت در نزدیکی اراک و سرنوشت تأسیسات غنیسازی فردو از بین رفته است اما اختلافات مهمی همچنان درباره آینده برنامه هستهای ایران وجود دارد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز دیروز در یک کنفرانس خبری، در بدو ورود به وین به خبرنگاران اعلام کرد که هنوز اختلافات چشمگیری در مذاکرات ایران و 1+5 وجود دارد.
عراقچی: وزرا برای تصمیمات سخت راهی وین شدهاند
درحالی که طرف غربی اصرار دارد که این ایران است که با ورود وزرای خارجه چهار کشور به وین باید تصمیمات سختی را اتخاذ کند عراقچی دیروز(یک شنبه ) در گفتوگو با العالم تاکید کرد که این 1+5 است که باید تصمیم سخت خود را برای رسیدن به توافق تا قبل از ضربالاجل 29 تیر اتخاذ کند. عراقچی خاطرنشان کرد: در بسیاری از این موضوعات نیاز به تصمیم گیریهای سخت سیاسی است، و امیدواریم که وزرایی که تشریف میآورند آمادگی این تصمیمگیریها را داشته باشند. بعد از آن است که ما به مذاکرات ادامه خواهیم داد ولی اگر این راهگشایی صورت نگیرد و اختلافات ادامه داشته باشد، احتمال میدهم که مجبور شویم مذاکرات را تمدید کنیم البته اگر امید رسیدن به توافق باشد.
عراقچی در گفتوگو با واحد مرکزی خبر نیز با بیان اینکه مذاکره شش جانبه و یا رسمی در وین با حضور وزرای خارجه انجام نخواهد شد، گفت: با حضور آنان دیدارها و مذاکرات دوجانبه برگزار خواهد شد و تصور ما این است که این دیدارها در سطح وزرای خارجه بتواند راهگشای مشکلات موجود باشد و امیدواریم که در هر کدام از موضوعات راهی را برای رسیدن به توافق باز کند.
وی گفت: اگر با حضور وزرا این اتفاق بیفتد، دوباره از روز دوشنبه دو طرف به جلسات فشرده خود در سطح سیاسی باز خواهند گشت تا این توافقات در سطح بالا در قالب متن توافق نگارش شود.
عراقچی با بیان اینکه از تعداد پرانتزها در متن خیلی کاسته شده افزود: با شرایطی که پیشبینی میشود احتمال دارد مذاکرات چند روز و یا چند هفتهای تمدید شود به دلیل آنکه مذاکرات به سرانجام برسد ولی هم اکنون در این باره نمیتوان تصمیم گرفت.
عراقچی با تاکید بر اینکه مذاکرات به مرحلهای رسیده است که به حضور وزرای خارجه نیاز است، گفت: بیش از این دیگر نمیتوان کار را در سطح معاونان، مدیران و کارشناسان شش کشور در مذاکرات پیش برد و باید تصمیماتی در سطح بالاتری اتخاذ میشد، بنابراین امید ما این است که حضور وزرا مشکلگشایی شود و ما بتوانیم بعد از بازگشت وزرا مذاکرات را دوباره در مسیر بهتر ادامه دهیم تا به سرانجام برسد. عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان گفت: تقریباً در همه موضوعات مهم اختلاف وجود دارد و نتوانستیم در هیچ موضوعی اختلاف را کم کنیم؛ البته در بعضی از مسائل اختلافات کمتر شده و در بعضی از مسائل راهحلهایی ارائه شده است، و گزینههای مختلفی پیشنهاد شده و در خصوص این گزینهها کار میکنیم.
ظرفیت غنی سازی سختترین بخش مذاکرات
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان گفت: این که چگونه و با چه ترتیباتی میتوانیم ظرفیت غنیسازی خودمان را افزایش دهیم تا به سطح نیازهای واقعی برسیم، مسائلی است که اکنون در حال مذاکره درباره آن هستیم؛ و این یکی از سختترین قسمتهای مذاکره است و با توجه به حساسیت موضوع غنیسازی و ظرفیت و حجم آن، هنوز نتوانستهایم به توافقی برسیم، ولی به تلاش خودمان ادامه میدهیم و ناامید نیستیم ولی بیش از اندازه هم خوشبین نیستیم.
عراقچی در خصوص اختلاف درباره تعداد سانتریفیوژ بین طرفین، اظهار داشت: این عددها ما را دچار سوءتفاهم نکند؛ ما به غیر از عدد در خصوص زمان هم صحبت میکنیم؛ لذا اینکه چه میزان غنیسازی در چه مقدار زمان صورت بگیرد، موضوع مذاکره است.
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان تأکید کرد: دوره زمانی یکی از موضوعات مورد اختلاف ما است، که خیلی طبیعی است که در خصوص محدودیتهایی که اعمال خواهد شد، طرفهای مقابل ما طرفدار فواصل طولانیتری هستند؛ ولی ما فاصلههای معقولتری را پیشنهاد کردیم و در این خصوص بحثهای ما ادامه دارد.
نقاط توافق در وین
عراقچی درباره نقاط مورد توافق در وین گفت: ما توافق داریم که به توافق برسیم؛ توافق داریم که غنیسازی ایران ادامه پیدا میکند؛ توافق داریم که همه تحریمها باید رفع بشود، تحریمهای مرتبط با هستهای؛ توافق داریم که اراک به کار خودش ادامه میدهد ولی با تغییراتی که باعث رفع نگرانیها بشود؛ توافق داریم که فردو به کار خودش ادامه خواهد داد ولی با تغییراتی که باعث کاهش نگرانیها بشود؛ توافق داریم که همکاریهای صلح آمیز هستهای با ایران آغاز خواهد شد؛ و توافق داریم که در اثر رسیدن به یک توافق فضای جدیدی از روابط بین طرفین شروع شود.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز در توئیتر خود تصریح کرد که ما میتوانیم اینبار تا یکشنبه آینده تاریخ ساز شویم. اعتماد یک خیابان دو طرفه است. برای رسیدن به توافق، نگرانی تمامی طرفین باید در نظر گرفته شود.
وی افزود: ما وارد بازی مقصرسازی نخواهیم شد. این سبک و شیوه من نیست. من در تلاش خالصانه برای رسیدن به توافق شرکت میکنم و ما هم خواهان رفتاری مشابه هستیم.
ظریف در مصاحبه با شبکه آمریکایی «انبیسی» نیز تاکید کرد که ایران از همسایگان خود قویتر، پیشرفتهتر و موفقتر است و نیازی به سلاح هستهای ندارد.
ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نیز تاکید کرد که مسکو سعی دارد تا به توافقنامه جامعی با ایران دست یافته شود که استاندارد جدیدی برای کنترل فعالیت هستهای این کشور بوجود نیاورده باشد. این کنترل فقط باید در چارچوب فعالیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی صورت بگیرد. توافقات نهایی باید متوازن باشد و روسیه نیز تنها بر این مسئله اصرار دارد دنبال کردن منافع ملی، به گونهای است که مانعی برای رسیدن به توافقات ایجاد نکند.