مخالفان و موافقان جابهجایی نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم چه میگویند؟ (بخش پایانی)
ترویج فرهنگ قرآنی آمیخته با روحیه جهادی (گزارش روز)
صدیقه توانا
قرآن کریم ریسمان استوار و دستاویز محکمی است که خداوند به بندگانش هدیه داده است و بنابر سفارش رسول مکرمش درکنار عترت میبایست به آن تمسک ورزید. در مکتب اسلام، قرآن به عنوان بهترین و مطمئنترین راه انس با حضرت حق تعریف شده است و یکی از راهکارهای افزایش انس با قرآن حضور در محافل قرآنی و جشنوارهها و نمایشگاههای بینالمللی و مختلف قرآنی است که در ماه مبارک رمضان شاهد برپایی محافل متعدد قرآنی در کنار مهمترین رخداد فرهنگی- دینی یعنی جشنواره بینالمللی قرآن کریم هستیم.
امسال شاهد یک تحول بزرگ درمکان برپایی نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم از مصلی به باغ موزه دفاع مقدس بودیم.
باغ موزه دفاع مقدس هرچند فضای گسترده و سرسبز در اختیار دارد و عطر شهدا و دفاع مقدس در جایجای آن پراکنده است اما به مانند مصلی تهران شناخته شده برای بازدیدکنندگان نیست.
دسترسی دشوار به باغ موزه دفاع مقدس، فضای نامساعد غرفهها، مشکلات ناشران، عدم امکانات رفاهی و ضعف اطلاعرسانی مهمترین موارد و نقاط ضعفی است که امسال در بیستودومین نمایشگاه بینالمللی قرآن شاهد آن هستیم.
جدا شدن بخش فروشگاه و نمایشگاه را هم باید به موارد فوق افزود.
در بخش پایانی گزارش علاوه بر آنکه پای صحبت مردم و ناشران در مورد مشکلات پیشرو مینشینیم به بخشی از پاسخ آقای حشمتی رئيس برگزاری نمایشگاه 22 هم اشاره خواهیم کرد.
گرما و مسافت زیاد در غرفههای نمایشگاه قرآن
فاطمه علیآبادی به همراه فرزندش زهرا خانم 10 ساله جزو بازدیدکنندگان پروپا قرص نمایشگاه قرآن هستند. سالهاست که این مادر و دختر از این فضای معنوی درماه مبارک رمضان بهره میبرند، اما امسال از گرمای هوای داخل چادرها به شدت گلهمند هستند.
ضمن آنکه خانم علیآبادی به مسیر سخت رفتوآمد باغ موزه دفاع مقدس اشاره میکند درعین حال از اینکه این افتخار نصیب او و دخترش شده تا حداقل دیداری از باغ موزه دفاع مقدس هم داشته باشند خرسند است و میگوید: «این سختی را به جان میخرم ولی بهتر است مسئولان بیشتر به فکر آمد و رفت و آسایش مردم با دهان روزه باشند»
جدا شدن بخش فروشگاه و نمایشگاه
رضا پوریوسفی مسئول یکی از غرفههای نمایشگاه قرآن از عدم رضایت خود از جدا شدن بخش فروشگاه و نمایشگاه به گزارشگر کیهان میگوید و اضافه میکند: «امسال کاهش میزان بازدیدکنندگان باعث شد که فروش ما هم کمتر شود. ضمن آنکه برخی از بازدیدکنندگان به بخش نمایشگاه میروند و چون این بخش فاصله زیادی با فروشگاه دارد، از خرید صرفنظر میکنند.»
چرایی انتخاب باغ موزه برای نمایشگاه قرآن
هرچند انتخاب باغ موزه دفاع مقدس میتواند بخشی از رشادتها و جانفشانیهای شهدا و رزمندگان اسلام را برای بازدیدکنندگان بازگو کند، اما به نظر میرسد به طورکلی این مکان از شاخصهای لازم برای برگزاری نمایشگاه قرآن برخوردار نباشد و هنوز برای ما مشخص نیست که اهداف بانیان این نمایشگاه از این رویداد دراین مکان چه بوده است.
ولی درعین حال حجتالاسلام محمدرضا حشمتی رئيس بیستودومین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم در یک گفتوگویی در مورد این چرایی توضیحاتی داده و گفته است، فضای باغ موزه با استانداردهای نمایشگاهی دنیا منطبقتر از مصلای تهران است.
وی میگوید: «اگر به جهان نگاه کنیم، برپایی نمایشگاهها در برخی کشورها مثل آلمان بهخاطر اینکه واحدها و بخشها از هم دور هستند برای سهولت بازدید، حتی ریلگذاری شده است.
(پس بهتر بود اول خدمات ویژه رفت و آمد مهیا میگردید سپس نمایشگاه به این مکان مقدس منتقل میشد.) البته وی علت اصلی را چنین بیان کرده است: «شاید مصلی تهران محاسنی داشته باشد ولی به دلیل برپایی نماز جمعه در ایام ماه مبارک ناچار شدیم نمایشگاه را به باغ موزه منتقل کنیم.»
فضای هنری باغ موزه کلاس کار غرفه هنری
با توجه به آنکه اولین سالی است که نمایشگاه قرآن در باغ موزه دفاع مقدس برگزار شده طبیعی است که با کاستیهایی روبرو شود اما باید آسیبشناسی شود.
مجید ملانوروزی، مسئول بخش کمیته هنری بیستودومین نمایشگاه قرآن در گفتوگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه موضوع نمایشگاه قرآن یک بحث هنری نیست و بحث تخصصی میباشد در توضیحات بیشتری درخصوص چند و چون غرفه هنری در نمایشگاه قرآن میگوید: «نمایشگاه قرآن در این مکان در بخش هنری برای ما کار را به شکل حرفهایتر قرار داده است. این فضا، فضای بسیار خوبی است که بتوانیم آثار هنرمندان فاخر را به نمایش و در معرض بازدید عموم درآوریم.»
ملانوروزی البته یکی از مسئولان کمیتههای نمایشگاه قرآن در این دوره است که از تغییر مکان نمایشگاه از مصلی به باغ موزه دفاع مقدس بسیار راضی و خشنود میباشد و البته دلیل آن را در بالا توضیح داده است.
مدیر بخش کمیته هنری نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم در ادامه اظهارات خود با بیان این نکته که مصلی یک مکان عمومی بود و از نظر تخصصی برای موضوعات هنرهای فاخر خیلی مناسب نبود، خاطر نشان میکند: «در سالهای قبل ما مجبور بودیم فضای هنری را با فضاهای دیگر نمایشگاه هماهنگ و منطبق کنیم و این سبک کار، ارزش بخش هنری غرفه را پایین میآورد و خوشبختانه انتقال نمایشگاه قرآن از مصلی به باغ موزه کار را برای ما تخصصیتر کرده است که مورد استقبال بسیاری از هنرمندان قرار گرفته است.»
از وی در مورد استقبال بازدیدکنندگان نسبت به سالهای قبل میپرسم؟ میگوید: «در روزهای اولیه با استقبال نسبتا خوبی از سوی مردم روبهرو بودیم ولی چون همه پس از افطار به نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم میآیند امیدواریم بیش از پیش شاهد حضور مردم در این فضای روحانی و معنوی در شبهای خاطرهانگیز ماه مبارک رمضان باشیم.»
کمیته علمی نمایشگاه قرآن راضی از جابهجایی
یکی دیگر از اساتید و مسئول غرفه علمی نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم، دکتر محمدرضا معینی از این جابهجایی و انتقال نمایشگاه از مصلی به باغ موزه بسیار راضی است و موافق این تغییر میباشد.
وی در مورد این رضایتمندی به گزارشگر کیهان میگوید: «هر ساله در مصلی تهران سالن مناسبی برای نشستهای علمی و تخصصی نداشتیم ولی خوشبختانه باغ موزه سالنهای کنفرانس مجهز به تهویه و تجهیزات دارد که برای غرفه ما بسیار خوب شده است.»
دکتر معینی با اشاره به اینکه حدود یکصد نشست تخصصی با موضوعات مختلف و رویکردهای عمومی و کاربردی، آموزشی و پژوهشی در نمایشگاه قرآن برگزار میشود میگوید: «هر روز 6 نشست برگزار میشود که امیدواریم شرکتکنندگان بتوانند بهره کافی را از حضور در این جلسات و در کنار اساتید و نخبگان ببرند.»
توسعه و ترویج فرهنگ قرآنی
فارغ از هر نوع کجسلیقگی یا بنا به هر ضرورتی در جابهجایی نمایشگاه قرآن کریم آنچه مورد توجه همه ناشران و دستاندرکاران برپایی نمایشگاه قرآن در ماه مبارک رمضان است ترویج آیات کتاب الهی است که فضایی را در اختیار همگان قرار داده تا انس و الفت خود را با این کتاب مبین بیشتر کنند. حجتالاسلام نقدی، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی در گفتوگو با گزارشگر کیهان با تاکید بر این نکته که باید بستری فراهم کنیم تا مردم راحتتر بتوانند با محصولات قرآنی آشنا شوند خاطرنشان میکند: «در یک نظام اسلامی همه باید دست به دست هم دهیم و بستر مناسبی را برای توسعه و ترویج قرآن در جامعه فراهم کنیم.
برای برگزاری یک جشنواره بزرگ قرآنی در مکانی که میخواهد معنویت ایجاد کند به یاری همه نیاز است، وزارتخانهها، نهادها و سازمانهای متعدد باید پای کار باشند تا این فضا ایجاد شود.»
مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی بر این باور است که «اگر بخواهیم جامعهای را با قرآن مأنوس کنیم و جامعهای قرآنی داشته باشیم، گل و وقت این کار الان است که در بهار قرآن قرار داریم، زمان و مکان این آمادگی را به همه میدهد تا برای حضور در فضای قرآنی بشتابند و با تمام سلولهای خود جلوههای قرآنی را درک کنند.»
بهار قرآن، فرصت طلایی نایاب
از اقای نقدی میخواهم در مورد غرفه خودشان، مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی و فعالیتهای این غرفه بیشتر توضیح دهد. وی با بیان این مقدمه که نمایشگاه را یک جشنواره بزرگ و یک فرصت طلایی در بهار قرآن میدانیم میگوید: «مرکز ترجمان وحی در قم قرار دارد ولی ما در این نمایشگاه در دو نقطه آثار خود را برای بازدید علاقهمندان عرضه کردهایم. در بخش مکتوب تلاش کردیم گزارشی از روند ترجمههای فارسی در 30-40 سال اخیر را به نمایش درآوریم. طوریکه تاکنون 40 ترجمه از قرآن طی 35 سال گذشته به زبان فارسی داریم. همچنین در بخش نهادها و مؤسسات هم غرفه ما برای اطلاعرسانی نسبت به ترجمه قرآن از آغاز نزول قرآن تا الان فعالیت گستردهای میکند. که این اطلاعات برای پژوهشگران و اساتید فن قابل استفاده است.»
وی در ادامه اطلاعات ارزشمندی در مورد ترجمههای متعدد قرآن کریم به زبانهای مختلف دنیا در اختیارمان قرار میدهد و میگوید: «کتاب مقدس انجیل از آغاز تا سال 2012 به 2536 زبان ترجمه شده است ولی قرآن کریم از آغاز نزول (تاریخ هجری) به 145 زبان ترجمه شده که متاسفانه قابل مقایسه نیست و شاید بتوان گفت فقط به 100 زبان به صورت کامل ترجمه شده است.»
از وی در مورد دلایل این مسئله میپرسم و میخواهم بدانم که کمکاریها از کجا ناشی میشود؟ حجتالاسلام نقدی در توضیحات مفصلی چنین میگوید: «این ناشی از کمکاری ما مسلمانان است. ما نمیتوانیم از نو دنیا را دعوت کنیم که قرآن را یاد بگیرند، ما مسلمانان باید همت کنیم، اگر قرآن به زبان سلیس و آسان ترجمه شود حرفهای زیادی برای گفتن خواهیم داشت. این همه از تعاون، محبت، رحمت، رأفت و مهربانی و ایثار و گذشت در قرآن سخن گفته شده ولی خوب روی این موضوعات کار نشده است.»
وی با این توضیح که برخی از زبانها انگیزه بالایی برای ترجمه سلیس قرآن دارند، زبان اردو را به عنوان شاهد در این خصوص معرفی میکند و میگوید: «500 ترجمه از قرآن به زبان اردو چاپ شده است. و این اهتمام آنها را نشان میدهد. این در حالی است که فقط 170 ترجمه از قرآن به زبان فارسی چاپ شده است. همچنین در 156 مرکز ترجمه انگلیسی قرآن، 80 ترجمه کامل انگلیسی از قرآن به چاپ رسیده است و سهم زبان ترکی استانبولی هم از ترجمه قرآن، 100 مورد میباشد.
وی با اشاره به اینکه 6 هزار زبان شناخته شده و شناسنامهدار داریم و سهم ما در این بین برای ترجمه قرآن کریم خیلی کم است، بر اهتمام مسئولان برای توجه به این مسئله تاکید فراوان میکند.» به او میگویم در مرکز ترجمان وحی که یکی از بزرگترین مراکز ترجمه قرآن کریم در کشور است چه اقداماتی در این راستا صورت گرفته است؟ میگوید: «مرکز ترجمان وحی با کمک وزارت ارشاد و سازمان اوقاف و امور خیریه از سال 73 راهاندازی شده است ولی الان نیاز به حمایت دیگران داریم به این مرکز باید نگاه ملی شود.»
حجتالاسلام نقدی آماری در مورد این فعالیتها ارائه میدهد و میگوید: «22 ترجمه طی 17 سال گذشته به زبانهای انگلیسی، فرانسوی، ترکی آذری، استانبولی، چینی، اردو، اسپانیولی در دست چاپ داشتیم که تاکنون 7 تا از این ترجمهها به چاپ رسیده است و 5 ترجمه هم جایزه جهانی کتاب سال را گرفته که در دنیا قابل عرضه است که این ترجمه به زبانهای آمریکایی و انگلیسی در حال چاپ است.»