فرجام برگزیت
امینالاسلام تهرانی
سیاست انگلستان و نه تنها سیاست که خیلی چیزهای دیگر این کشور، در سال 2019 تحت تأثیر برگزیت (طرح انگلیس برای خروج از اتحادیه اروپا) بود. «دیوید کامرون» نخستوزیر و رهبر پیشین حزب محافظهکار انگلستان، پیش از انتخابات سراسری سال ۲۰۱۵ به مردم این کشور وعده همهپرسی جدایی از اتحادیه اروپا را داد، که سال 2016 برگزار شد و اکثریت به خروج رأی دادند. البته اکثر نظرسنجیهای قبل از همهپرسی از رأی مردم به ماندن در اتحادیه اروپا حکایت داشتند، اما با شمارش آرای صندوقها، نتیجه به شکل دیگری رقم خورد.
برگزیت پیش از «جانسون»
«کامرون» در پیش بُرد این طرح بلندپروازانه و رسیدن به توافقی با اتحادیه اروپا برای خروج که به تصویبِ پارلمان انگلستان هم برسد، ناکام ماند و مجبور به استعفا شد. قرعه بعدی به نام «ترزامِـی» خورد، تا اینبار خانمی محافظهکار این کار خطیر را به دوش کشد، که البته این میراثخوارِ «مارگارت تاچر» که از تواناییهای آن زنِ آهنین حزب محافظهکار چیز زیادی نداشت، کاری نکرد و او هم به شکلی رقتبار مجبور به استعفا شد.
«جانسون» و برگزیت
پس از این دو شاید یکی از خیرهسرترین اعضای حزب، افسار برگزیت را به دست گرفت. «بوریس جانسون» به نخستوزیری رسید، آن هم با شعار «خروج در تاریخ 31 اکتبر (9 آبان) به هر قیمتی»، حتی ملکه انگلیس در نطق افتتاحیه خود در پارلمان به این برنامه تأکید کرد. اما پارلمان انگلیس به هیچ قیمتی زیر بار خروج بدون توافق نرفت و توافق «جانسون» با اتحادیه اروپا را نیز نپذیرفت و به هر شکل راه را برای این عضو بیمبالات محافظهکار بست.
انتخابات زودهنگام و برگزیت
«جانسون» سرسختتر از این حرفها بود، با اختیاری که قانون و عرف انگلیس به او میداد درخواست برگزاری انتخابات زودهنگام را داد که به تصویب پارلمان هم رسید. احزاب مخالف که شاید به طمعِ پیروزی از تصویب این انتخابات زود هنگام استقبال کردند، پیشبینی نمیکردند که انتخابات 12 دسامبر (21 آذر) یکی از قاطعترین پیروزیها را برای حزب محافظهکار در 40 سال اخیر رقم خواهد زد. حزب «جانسون» اکثریت کرسیها را برد تا هم یکی از بهترین پیروزیهای خود در نیم قرن اخیر را رقم بزند و هم یکی از سختترین شکستهای اصلیترین رقیبش، حزب کارگر در یک قرن اخیر.
برگزیت و برخی نتایجاش
حالا «جانسون» که حمایت اکثریت پارلمان را دارد کلیات خروج انگلستان در آخر ژانویه (11 بهمن) را به تصویب رساند تا مطمئن باشد، این طرح که «دائمالتعویق» بود بالاخره بیبرو برگشت در تاریخ مقرر به وقوع خواهد پیوست. جالب آنکه سیاستمداران، مسئولان و کارشناسان انگلیسی و اروپایی مکرر در مکرر هشدار دادهاند که این خروج عواقب فاجعهبار اقتصادی و حتی سیاسی و امنیتی برای کل اروپا به ویژه خود انگلستان دارد، اما در تواقفی نانوشته مردم و حزب محافظهکار قصد دارند هر چه زودتر این عواقب را تجربه کنند. گرچه همانطور که گفته شد تنها اهالی انگلستان دچار معضلات پس از برگزیت نخواهند شد، بلکه اروپاییها هم باید هزینه دهند. نگرانی اروپاییها تا جایی است که هفتهنامه آلمانی «اشپیگل» در گزارشی نوشته: «اتحادیه اروپا از زامبی برگزیت میترسد». همچنین، آنطور که خبرگزاری «فرانسه» گزارش داده است، «امانوئل ماکرون»، رئیسجمهور فرانسه، پس از اعلام نتایج انتخابات زود هنگام، در تهدیدی ضمنی گفته بود: «انگلیس هرچه بیشتر به سمت مقرراتدایی اقتصادش پس از برگزیت پیش برود، امکان دسترسیاش به بازار اتحادیه اروپا کمتر خواهد شد».
این طرح همچنین اسکاتلندیها و حزب ملی اسکاتلندی به رهبری «نیکولای استورجن» را مطمئن کرده تا از «بریتانیا» خارج شوند و بلافاصله پس از انتخابات درخواست همهپرسی مجدد استقلال را مطرح کردند. البته این خروج میتواند مثل یک دومینو ادامهدار باشد و غول جداییطلبان ایرلند شمالی را بیدار کند و پس از آن حتی ولز که همین امر باعث یک نگرانی مضاعف برای برخی در انگلستان شده است. اما چنان تب برگزیت، انگلستان را داغ کرده که گویی کسی تبعات قطعی و محتمل این طرح را درک نمیکند و نادیده میگیرد.
آنها که ذوقزده شدند
البته این نتایج، افزون بر طرفداران برگزیت آمریکاییها و صهیونیستها را خیلی ذوقزده کرده است. با محرز شدن اکثریت قاطع حزب محافظهکار در انتخابات سراسری انگلیس، «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا و «کاتص» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی روز جمعه (یک روز پس از برگزاری انتخابات) از این پیروزی ابراز خرسندی کردند. جالب آنکه، تبریک وزیر خارجه رژیم صهیونیستی به «جانسون» در حالی است که پیشتر «زیپی هوتُولی» معاون وی رهبر حزب کارگر را «ضد یهودی» معرفی و از احتمال قدرت گرفتن این حزب بعد از انتخابات ابراز نگرانی کرده بود! این ذوقزدگی مشخص است از کجا آب میخورد، طرف دیگر انتخابات «جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر بود که که هم مواضع ضدصهیونیستی گاهبهگاهش شناخته شده است، هم حملاتش به سیاستهای سلطه جویانه آمریکا.