مرحوم نراقی می‌فرماید: اخلاق ناپسند در قلب، مزرعه معاصی است. هرکس قلبش را از این اخلاق مذمومه (حسد، کبر، بخل و...) پاک نکند، طاعت‌های ظاهری برای وی اثری نخواهد داشت. چنین فردی نماز می‌خواند اما پاسخی از جانب خداوند نمی‌آید، روزه می‌گیرد اما اثری در حال او ندارد. چرا؟ چون اساس، تطهیر قلب (روح) است. اعضاء نیز تابع قلب و سپاه قلب است. رسول خدا(ص) دید کسی در نماز با ریشش بازی می‌کند. فرمود: «لو خشع قلبه لخشعت جوارحه»؛ اگر قلبش خاشع بود،جوارح او هم خاشع بودند.(ميزان‏الحکمه جلد 3، صفحه 39) یعنی چون قلب او پریشان است لذا اعضاء بدنش نیز پریشان است.
پس با خرابی دل، سپاه نیز خراب می‌شود و ملک بدون سپاه، محال است.
جانب دل‌ها نگاهدار که سلطان      
ملک ندارد اگر سپاه ندارد
یکی از علمای اخلاقی می‌فرماید: اگر می‌خواهید درب تمام خیرها را به روی خودتان ببندید متکبر شوید و اگر می‌خواهید درب تمام خیرها را به روی خودتان باز کنید متواضع شوید. چه تعبیر زیبایی است.
امام صادق فرمودند: «مَن تواضَعَ لِله رَفَعَهُ الله و مَنْ تَکَبَّرَ وَضَعَهُ الله»؛ هر کسی برای خدا فروتنی کند، حق تعالی او را بلند گرداند و هر که تکبّر کند، خداوند او را پست کند! (اصول کافی ج 2 ص 122 همچنین این حدیث در نهج‌الفصاحه از پیامبر اکرم نیز روایت شده است.)
اگر طاعاتی که خداوند برای تطهیر انسان قرار داده است انسان را از ناپاکی تمیز کرد، انسان سال به سال پاک‌تر می‌شود. امسال کمی پاک می‌شود، سال بعد هم کمی تطهیر می‌شود و هر روز نسبت به دیروز پاک‌تر می‌شود. در روایت است هرکس یک عیب خود را برطرف کند، خداوند ده عیب او را به او نشان می‌دهد و اگر ده عیب خود را اصلاح کند، خداوند صد عیب او را به او نشان می‌دهد تا اصلاح کند. معصوم (ع) می‌فرماید: مواظب باش دو روزت مساوی نباشد. اگر تو حرکت کنی خداوند هم حرکت خواهد کرد.
در روایت هست که خداوند می‌فرماید: «من يتقرب الىّ شبرا اتقرب اليه ذراعا، و من تقرب الىّ ذراعا اتقرب اليه باعا، و من اتانى بمشى اتيته هرولهًْ»، اگر تو به سوی من یک وجب حرکت کنی من یک ذراع به سوی تو خواهم آمد؛ و اگر یک ذراع بیایی من یک باع (در لغت نامه مجمع البحرین معنای کلمه باع این چنین بیان شده: قَدرُ مَدِّ الیَدَینِ یعنی به اندازه دو دست باز) به سوی تو خواهم آمد و هرکس با راه رفتن عادی به سوی من بیاید من با هروله به سوی او خواهم آمد. (مستدرک الوسائل ص297 و همچنین صحيح بخارى ج 9 ص 148 كتاب توحيد؛ صحيح مسلم ج 8 ص 67 كتاب الذكر؛ سنن ابن ماجه ج 2 ص 1255 كتاب ادب.)
یکی از علما می‌گوید: در نجف، در حرم حضرت علی(ع) کشفی به من دست داد، دیدم شخصی دستش را دراز کرده به حضرت می‌گوید: بِده! و ایشان می‌دهند. باز هم می‌گوید: بِده! بازهم حضرت می‌دهد. به کم
قانع نبود.
گمان مبر که به پایان رسید کار مغان     هزار باده ناخورده در رگ تاک است (اقبال لاهوری)
آنقدر آن مرد از حضرت علی خواست تا اینکه حضرت دست او را گرفت و در آن طرف ضریح کنار حوض کوثر نشاند.
به حضرت علی گفتند: آیا تو ساقی کوثر هستی؟ حضرت فرمودند: من در دنیا هم ساقی هستم.
آیت‌الله سید حسن عاملی‌
 http://darolershad.org