اخیرا عراقچی معاون وزیر خارجه سفری به توکیو داشت و پس از آن، خبرگزاری ژاپنی کیودو نوشت «عراقچی به عنوان نماینده ویژه روحانی به ژاپن سفر کرده تا موافقت او برای سفر به این کشور را به اطلاع نخست‌وزیر ژاپن برساند». این سفر می‌توانست گامی برای گسترش روابط دوجانبه باشد. اما «آبه شینزو» گفت: ژاپن به دنبال میانجی‌گری بین ایران و آمریکا برای کاهش تنش‌ها و دستیابی به ثبات در منطقه است.
در این میان برخی گزارش‌های رسانه‌های ژاپنی درباره مقدمات این سفر، قابل تامل بود خبرگزاری «کیودو» نوشت آمریکا با پیشنهاد ژاپن برای میزبانی روحانی و مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران موافق کرده است.
طبق این گزارش «منبع دیپلماتیک به خبرگزاری کیودو گفتند در صورت سفر روحانی به ژاپن، آبه از وی خواهد خواست به تعهدات خود در توافق برجام عمل کند(!) واشنگتن از توکیو خواسته، ایالات‌ متحده را در جریان نتایج سفر قرار دهد».
همچنین روزنامه ژاپن تایمز در گزارشی که مورد استقبال روزنامه «ایران» قرار گرفت، مدعی شد «آمریکا با سفر حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران، به ژاپن موافقت کرده است»! اینکه ژاپن از آمریکا برای دعوت روحانی اجازه گرفته و طبیعتا هم بازگو‌کننده دیکته آمریکاست، چه میانجی‌گری بی‌طرفانه‌ای می‌تواند باشد؟
اما فراتر از حواشی، مسئله مهم این است که چه چیزی در معادله بدعهدی و فشار آمریکا علیه ایران فرق کرده است. چرا نخست‌وزیر ژاپن به جای طلبکاری از آمریکا، وعده می‌دهد که اجرای کامل برجام را از روحانی بخواهد؟ در 19 ماه گذشته، ایران برجام را اجرا نمی‌کند یا آمریکا؟!
اخیر رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به شبکه تلویزیونی سی‌بی‌اس گفت«به مدت یک سال و نیم فشار سختی به ایران وارد آوردیم تا وارد مذاکرات کنسولی برای آزادی گروگان‌های آمریکایی در ایران شوند»!
او در پاسخ به این پرسش که آیا آزادی گروگان‌ها پیش‌شرطی برای شروع گفت‌وگو بوده است،‌ افزود: «نه. کارزار فشار حداکثری ما بر ایران ادامه داشته و تا حدی در آزادی آقای وانگ، موثر بوده است. پرزیدنت ترامپ پیشنهاد داده که با ایران در مورد موضوعات مختلف گفت‌وگو کند. ولی تا وقتی که ایران، برنامه هسته‌ای و رفتارهای بدخواهانه‌اش در منطقه را کنار نگذارد، تحریم‌ها و فشار حداکثری ادامه خواهد یافت.»
این اظهارات صریح، پیشاپیش از پایداری بن‌بست موجود خبر می‌دهد؛ آمریکا بنا ندارد به حداقل تعهدات برجامی‌اش بازگردد و حال آنکه برجام، سند ضمیمه قطعنامه 2231 شورای امنیت است.
دقیقا به همین علت هم بود که آقای روحانی چهارشنبه گذشته در اعترافی تلخ و بی‌سابقه گفت «آمریکایی‌ها (در سفر مهر ماه به نیویورک) گفتند اول ملاقات کنیم، بعد راجع به تحریم بحث کنیم؛ می‌خواستند نسبت به هوش ایرانی تردید کنند! ما دیگر حاضر نیستیم کلاه سرمان برود».
آمریکایی‌ها 19 ماه است که تعهد قبلی خود را زیر پا گذاشته‌اند و در عین حال دعوت به مذاکره می‌کنند. اما برای چه؟ به تعبیر خود آقای روحانی، کشورها مگر دیوانه شده‌اند که با چنان دولتی مذاکره کنند.
یادآور می‌شود نخست‌وزیر ژاپن 23 خرداد امسال به تهران آمد. رهبر انقلاب در این دیدار، با اشاره به سخنان آقای آبه شینزو مبنی بر اینکه آمریکا آماده مذاکرات صادقانه با ایران است، گفتند: ما این حرف را اصلاً باور نمی‌کنیم زیرا مذاکرات صادقانه از جانب شخصی همچون ترامپ، صادر نمی‌شود. جمهوری اسلامی ایران هیچ اعتمادی به آمریکا ندارد و تجربه تلخ مذاکرات قبلی با آمریکا در چارچوب برجام را به هیچ وجه تکرار نخواهد کرد، زیرا هیچ ملت آزاده و عاقلی مذاکره تحت فشار را نمی‌پذیرد.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: ما در حسن‌نیت و جدی ‌بودن شما تردیدی نداریم اما درخصوص آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به صحبت‌های نخست‌وزیر ژاپن مبنی بر درخواست آمریکا برای مذاکره درباره موضوع هسته‌ای، گفتند: جمهوری اسلامی ایران به مدت پنج، شش سال در موضوع هسته‌ای با آمریکا و اروپایی‌ها در قالب ۱+۵ مذاکره کرد و به یک نتیجه هم رسید، اما آمریکا زیر این توافق و قرارداد قطعی زد، بنابراین کدام فرد عاقلی است که دوباره با کشوری که زیر تمام توافق‌ها زده، مذاکره کند؟
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: رئیس‌جمهور آمریکا چند روز پیش با جنابعالی دیدار و گفت‌وگو و درباره ایران هم صحبت کرد، اما بعد از بازگشت از ژاپن، بلافاصله تحریم صنایع پتروشیمی ایران را اعلام کرد، آیا این پیام صداقت است؟ آیا این نشان می‌دهد که او قصد مذاکره صادقانه دارد؟
رهبر انقلاب گفتند: بعد از توافق هسته‌ای، اولین کسی که برجام را بلافاصله نقض کرد، شخص اوباما بود، همان کسی که درخواست مذاکره با ایران کرده و واسطه هم فرستاده بود. این تجربه ما است و جناب آقای آبه بدانید که ما این تجربه را تکرار نمی‌کنیم.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به بخشی از سخنان نخست‌وزیر ژاپن مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها همواره می‌خواهند طرز فکر و عقاید خود را به دیگر کشورها تحمیل کنند، گفتند: اینکه شما این واقعیت را تصدیق می‌کنید، خوب است و این را هم بدانید که آمریکایی‌ها در تحمیل دیدگاه‌های خود به هیچ حدی قانع نیستند.
با عنایت به واقعیت خیانت و عهدشکنی دولت آمریکا به ویژه در 19 ماه اخیر، سؤال مهم این است که چرا آقای روحانی با وجود همه اعترافات تلخ خود درباره کلاه بزرگ آمریکایی‌ها در مذاکرات برجام و اصرار ترامپ بر توهین و عهدشکنی، پالس مذاکره مجدد به دلالی ژاپن را می‌فرستد؟ آیا این کار، کفه طرف ایرانی را سنگین می‌کند یا موجب سوءتفاهم طرف آمریکایی برای ادامه و تشدید فشارها می‌شود؟ وقتی طرف آمریکایی روی عهدشکنی خود اصرار دارد، اصلا میانجی‌گری چه مفهومی جز مطالبه عقب‌نشینی و امتیازدهی آقای روحانی دارد؟ و اگر روحانی نمی‌تواند امتیاز جدیدی بدهد- چون مذاکره جدید را دیوانگی می‌داند و می‌گوید که دیگر نمی‌پذیریم کلاه سرمان برود- چرا مجال امیدآفرینی کاذب توسط رسانه‌های زرد و سپس ناامیدی مجدد در قبال این سراب را فراهم می‌کند؟! آیا این پوست خربزه جدیدی است که زیر پای وزارت خارجه و دولت گذاشته شده است؟ آنها که بهتر از هر کس می‌دانند آمریکا به تعهد خود بر نمی‌گردد و هیچ عهد دیگری را هم محترم نمی‌شمارد.