گروه گزارش

هرچند سفرهاي تابستاني خصوصا به مقصد سواحل هم اين ميل به آبتني و شنا را در هموطنان افزایش مي دهد اما با اين وجود استخرهاي شهري كه براي مسير هاي مختلف در دسترس تر هستند،اولويت اصلي بسياري از خانواده ها است.
اما اين تفريح شيرين و خنك هميشه هم با سادگي همراه نيست و دردسرهاي خاص خود را دارد،دردسرهايي كه شهروندان به نمونه‌هايي از آن اشاره كردند.از بالا بودن قيمت بليط استخرهاي خصوصي گرفته تا عدم دسترسي ساكنان برخي مناطق به استخر هاي دولتي با قيمت هاي مناسب.
نظافت و رعايت بهداشت و وجود ناظران و غريق نجات ها نيز يكي ديگر از گلايه هاي شهروندان است،البته به مناسب نبودن سانس‌هاي آزاد و تفريحي هم اشاره داشتند كه موقعيت كاري همه اقشار خصوصا كارمندان و كساني را كه امكان مراجعه به اين استخر ها را ندارند در نظر نگرفته اند.
در بخش پایانی اين گزارش نگاهي داريم به نكات بهداشتي در خصوص استفاده از استخر و نگراني هايي كه در زمينه ابتلا به برخي بيماري‌ها وجود دارد.
بيماري هاي نهفته در استخر
آب استخر درصورت عدم رعایت استانداردهای بهداشتی می تواند بیماریهای حصبه، شبه حصبه،اسهال،ناراحتیهای دستگاه گوارش،عفونت چشم،گوش،حلق،بیماریهای دستگاه تنفسی و حتی مقاربتی را ایجاد كند.
 البته اين بيماري ها همان طور كه گفته شد فقط در صورت عدم رعايت استانداردها و بهداشت شخصي ممكن است ايجاد شود و ذكر آنها در اين گزارش به معناي ابتلا به آنها در صورت استفاده از استخر نيست.
بسياري ازكارشناسان بر اين باورند ازمهمترین عوامل آلوده کننده آب استخر افزایش تعداد شناگران،عدم کنترل صحیح کلر باقیمانده و عدم کنترل بهداشتی شناگران قبل از ورود به استخر است.به همين دليل براي حفظ سلامت قبل از بهره برداری از استخر شنا ،استخربايد مجهز به تاسیسات تصفیه فیزیکی برای زلال سازی آب و گندزدایی به روش شیمیایی باشد.
يكي از اين روش ها تصفیه شیمیایی آب است با استفاده از مواد شیمیایی برای گند زدایی.از بین مواد گندزدای شیمیایی،کلر و مشتقات آن بیشترین کاربرد را دارد. باید توجه داشت که کلرزنی نمی تواند جایگزین واحدهای تصفیه فیزیکی شود.
جمعيت زياد استخر مقدمه بيماري  
هرچند عده اي بر اين باورند كه آب موجود در استخر مي تواند مقدمه بيماري باشد اما در واقع علت اصلي بسياري از اين بيماري ها جمعيت زياد مراجعه كنندگان به استخر است.
علي محمد رحيمي،كارشناس استخر و مربي تيم شنا درباره اين موضوع به گزارشگر روزنامه كيهان مي گويد:همان طور كه قبلا هم به اين موضوع اشاره كردم من فكر مي كنم مشكل اصلي كه باعث بيماري و يا خطر در حين استفاده از استخر مي شود بيش از اينكه به مسائل فني مربوط باشد به عدم صلاحيت و تجربه كافي استخر داران و مديريت برخي از استخرها مربوط مي شود.الآن شرايط به نحوي شده كه مديريت استخر زير نظر كساني است كه تخصص كافي ندارند و صرفا از طريق مزايده توانسته اند مديريت استخر را در دست بگيرند چون توان مالي زيادي براي اين كار دارند.خب نتيجه اينكه بدون تجربه و شناخت علمي اين كار را بر عهده گرفته اند اين مي شود كه در نتيجه براي استخري كه مثلا ظرفيت صد نفر را دارد ممكن است به اندازه 200 نفر بليط بفروشند كه اين مشكلات بيشتري را ايجاد مي كند.يعني به نظر من بسياري از اين بيماري ها و مشكلات كه به آن اشاره شد حاصل وضعيت خود استخرها نيست بلكه به دليل شلوغي بيش از اندازه است. در نتيجه توصيه جدي ما اين است كه شهروندان بيشتر سانس هاي خلوت را انتخاب كنند مانند صبح هاي خيلي زود يا آخر شب و از رفتن به استخرهاي شلوغ تر از حد مجاز خودداري كنند.”
اين مربي تيم شنا در ادامه به اين نكته اشاره می کند كه اکثر بيماري‌ ها و حوادثي که ممكن است اين روزها در استخرها اتفاق بيفتد با آگاهي و دانش والدين قابل پيشگيري است،مي‌افزايد:”ممكن است اين سوال پيش بيايد كه پس علت اصلي برخي بيماريها و مشكلات پوستي چيست؟ اما آنچه باعث مي شود بعد از استخر گاهي پوست دچار بيماري هاي قارچي شود،خشك نكردن بعضي ازنواحي بدن است كه خيلي خوب نسبت به آنها دسترسي وجود ندارد.مثل داخل گوش،لاي انگشتان پا ،زير بغل و ... .كه اين موضوع در بلند مدت ممكن است به ايجاد قارچ بينجامد.”
وی در ادامه تاکید می کند: " اما هنوز هم من معتقدم كه آنچه باعث ايجاد مشكل يا بيماري مي‌شود خود آب يا محيط استخرها نيست بلكه اين ازدحام جمعيت است، در نتيجه ممكن است باعث شود عده زيادي كه شايد بيماري هاي خاصي هم داشته باشند در كنار هم در آب شنا كنند و اين مي تواند مقدمه اي براي بيماري باشد.يعني بهتر است استخرهايي كه معمولا جمعيت بيشتري در آن هستند به عنوان استخر شنا انتخاب نشود.”
پيشگيري قبل از شنا
اما با وجود يادآوري همه اين موضوعات باز هم براي بچه ها و دانش آموزان با تعطيلي مدارس و در ميان همه  ورزش‌ ها و تفريحات،هميشه شنا کردن و رفتن به استخرها يکي از مهم ‌ترين اولويت ‌هاي آن ها است.
بچه‌ ها هميشه شنا کردن را دوست دارند و از آن لذت مي ‌برند و اين کار تفريحي مناسب براي آن ها است، زيرا شنا و آب ‌تني اگر درست انجام شود، ورزش و عامل موثر حفظ سلامت نيز خواهد بود. بنابراين بهتر است كه به رعايت توصيه‌هاي پزشكي در اين بين پرداخت .
فرزانه نفيس پور،نجات غريق و عضو امدادگران يكي از استخرهاي تهران است.
او درباره خطرات احتمالي كه ممكن است شناگران را تهديد كنند به گزارشگر روزنامه كيهان  مي گويد :”يکي از مشکلات شايع كه معمولا شناگران به خصوص كودكان پس از شنا کردن در استخر دچار آن مي شوند،عفونت گوش است. بنابراين بهتر است براي محافظت از گوش شناگران کوچک، آن ها را تشويق کنيد تا هنگام شنا از گوش گيرهاي مناسب استفاده کنند.همچنين بهتر است بعد از شنا کردن و خروج از استخر، گوش بچه‌ ها را با يک حوله تميز يا سشوار، کاملا خشک کنيد تا خطر ابتلا به اين مشكل كمتر شود.”وی ادامه می دهد: "يكي ديگر از اين مشكلات بعد از استفاده از استخر، قرمزي چشم است.چشم ‌هاي قرمز و متورم پس از ساعات طولاني شنا کردن در استخر مي ‌تواند نشان‌ دهنده حساسيت به کلر موجود در آب باشد. حوضچه‌ ها و درياچه ‌ها نيز ممکن است باکتري‌هايي داشته باشند که مي‌ تواند قرنيه را ملتهب کند. پس بهتر است براي پيشگيري از قرمز شدن يا پُف کردن چشم‌ ها، از کودکان بخواهيم که از عينک مخصوص شنا استفاده کنند.”
او همچنين تصريح مي كند:” اما بلعيدن آب آنچنان كه خيلي از والدين نگران آن هستند خطرناك نيست و در روزهاي نخست آموزش شنا امري عادي است.اما آنچه نبايد فراموش كرد و بسيار مهم است اين است كه کودکان بايد هر زماني که نزديک آب هستند، لباس ‌ها و جليقه مخصوص شنا را بپوشند و براي حفظ سلامت‌شان به آن ها بياموزيد که از شوخي و بازي در آب و اطراف استخر خودداري کنند.در ضمن براي حفظ بهداشت و جلوگيري از بروز بيماري‌‌ها، دوش گرفتن قبل و بعد از شنا کردن نيز نبايد فراموش شود.”
برخورد با استخر هاي متخلف
چندي پيش هم کارشناس مسئول بهداشت محيط معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي  با اشاره به اهميت رعايت بهداشت در فصل تابستان گفته بود كه  با آغاز فصل تابستان و گرايش بيشتر شهروندان به استفاده از استخرها و تفريحگاه‌ هاي آبي، رعايت نکردن نکات بهداشتي باعث شيوع بيماري ‌هاي واگيردار و همچنين بيماري‌ هاي پوستي و تنفسي مي‌ شود.
او در اين باره افزود:” استفاده از مراکز معتبر و تحت نظارت وزارت بهداشت و سازمان تربيت بدني امري ضروري و حائز اهميت است همچنين قرار گرفتن سرويس ‌هاي بهداشتي قبل از دوش و حوضچه پاشويه از نکات قابل توجه در بناي فيزيکي استخرها است و از انتقال ميکروبها و آلودگي‌ ها به آب استخر جلوگيري مي ‌کند.افراد هنگام مراجعه حتما از وسايل شخصي مانند حوله، مايو، دمپايي و کلاه شنا استفاده کنند و از استفاده به صورت مشترک يا اجاره‌ اي به طور جدي خودداري ورزند.همين طوربراي پيشگيري از انتقال ميکروب ‌ها، ويروس‌ ها و قارچ‌ ها بايد بهداشت فردي و اجتماعي را رعايت کرده و اگر فردي مبتلا به بيماري‌ هاي پوستي، قارچي، عفوني و قابل سرايت است، از مراجعه به استخر خودداري کند.”
او يادآور می شود : " دماي استخرها يکي ديگر از موارد مهم و قابل توجه است که بالا بودن آن(بيش از 30 درجه سانتي ‌گراد) در برخي افراد موجب وقفه تنفسي مي‌ شود. صافي و شفافيت آب استخر بايد به حدي باشد که يک صفحه سياه و سفيد در عميق ‌ترين نقطه استخر به راحتي ديده شود.”
به گفته وي، شهروندان مي ‌توانند در صورت مشاهده هر گونه تخلف مراتب را به معاونت بهداشتي دانشگاه‌ هاي علوم پزشکي محل زندگي خود اطلاع دهند.
رعایت نکات ایمنی
نكته قابل توجه اينجاست كه بسياري از شهروندان تصور مي كنند صرفا استاندارد بودن استخر و رعايت معيارهاي بهداشتي آن براي استفاده از اين محيط تفريحی كافي است.در حالي كه جداي از الزام اين استاندارها در محيط استخر رعايت بعضي نكات از سوي خود مردم و شناگران نيز مي تواند به حفظ سلامت و امنيت آنها كمك كند.
مثلا بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه حتي با وجود رعايت همه استانداردها در استخر نيز بازهم بهتر است كه هنگام استفاده از استخر، برای این که پوست سر و چشم ها به دلیل وجود کلر در آب آسیب نبیند، حتما از کلاه و عینک استفاده شود.و اينكه حتما قبل از ورود به استخر، دوش بگیرید، تا هم بدنتان آمادگی ورود به آب را داشته باشد و هم بهداشت استخر رعایت شود البته بعد از پایان وقت استفاده از استخر هم مجددا حتما دوش بگیرید و بدنتان را با آب و صابون یا شامپو بشویید.ترجيحا با معده پر شنا نکنید واز جویدن آدامس یا خوردن آشامیدنی هنگام شنا خودداری کنید و مهم تر از آن سعی کنید آب استخر داخل ریه هايتان نرود. در ضمن نبايد فراموش كرد كه لباس هاي شنا به دليل مسائل بهداشتي كاملا شخصي بوده وامكان استفاده مشترك وجود ندارد بنابراين از اجاره مایو، وسایل شنا و استفاده از وسایل یکدیگر در استخر پرهیز کنید، به دليل اينكه عامل انتقال قارچ ها و بیماری‌های پوستی می شود.هنگام ورود به استخر برای شنا سعی کنید از قسمت کم عمق شروع کنید و از پشتک زدن دراستخر و دویدن و پریدن در اطراف استخر خودداری کنید و چون اطراف استخر خيس و لغزنده و خطرناك است.همين طورافرادی که مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی، تنفسی و صرع هستند حتما منجیان غریق نجات را از مشکل خود آگاه کنند، هرچند كه برای این افراد شنا توصیه نمی شود و بهتر است صرفا در آب فقط نرمش كنند.