سه صورت مالی
قسمت دوازدهم
مفهوم نوزدهم: صورت‌های مالی
صورت‌های مالی عبارتست از «بازنمایی اطلاعات خلاصه و طبقه‌بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری، به گونه‌ای که برای طیف گسترده‌ای از ذینفعان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی سودمند واقع شود».
به بیان دیگر، صورت‌های مالی گزارش‌هایی خلاصه و استاندارد هستند که براساس آنها می‌توان راجع به وضعیت مالی یک شرکت (سوددهی، زیان دهی، میزان گردش نقدینگی و ...) قضاوت نمود. سه صورت مالی اساسی و مهم عبارتند از ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد.
ترازنامه «گزارشی است که در آن وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی در یک زمان مشخص ترسیم می‌شود و براساس آن می‌توان به سطح و ترکیب دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت دست پیدا نمود و از تفاضل این دو، حقوق صاحبان سرمایه حاصل می‌شود». صورت سود و زیان «گزارشی است که در آن ترکیب عناصر درآمدی و هزینه‌ای که در طی یک دوره مالی حاصل شده و همچنین سهم دولت از عملیات واحد تجاری (مالیات) را به نمایش می‌گذارد».
صورت جریان وجوه نقد «بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص‌کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است». به تعبیری دیگر صورت جریان وجوه نقد به بررسی تغییرات وجوه نقد یک شرکت در فاصله زمانی بین دو صورت مالی می‌پردازد. شرکت‌های بورسی موظفند در پایان سال مالی و همچنین در پایان بازه‌های سه ماهه، شش ماهه و نه ماهه، صورتهای مالی خود را که مطابق استانداردهای حسابداری پذیرفته شده توسط سازمان بورس، تهیه شده‌اند در سایت سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران سازمان بورس اوراق بهادار (کدال) به آدرس www.codal.ir منتشر کنند. این صورت‌های مالی پس از آنکه توسط موسسات حسابرسی رسمی مورد تایید قرار گرفت با عنوان «حسابرسی شده» مجدداً در سایت کدال قرار می‌گیرند و برای عموم افراد قابل استفاده خواهند بود.
براساس صورت‌های مالی یک شرکت، می‌توان نسبت‌های مالی مهم را محاسبه نمود و در مورد عملکرد مالی یک شرکت تصمیم‌گیری کرد. تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی مبنای تحلیل بنیادی در بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
از این رو، آشنایی با نحوه مطالعه و تفسیر صورت‌های مالی برای افرادی که قصد دارند از روش تحلیل بنیادی برای خرید سهام شرکت‌های بورسی استفاده کنند، ضروری است.