فاطمه ملکی
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مسئله نمایش فیلم‌هایی با رده‌بندی سنی مطرح شد که به دلیل وجود برخی حرکات و کلام‌های غیرمتعارف در ژانرهای مختلف، این مسئله امری ضروری به‌نظر می‌رسید.
با توجه به تصویب قانون حک محدودیت سنی در فیلم‌ها به‌نظر می‌رسد طی یک سال اخیر تعداد فیلم‌های سینمایی و شبکه نمایش خانگی با قید محدودیت سنی بیشتر شده و همین مسئله موجبات پرداختن فیلم‌سازان به زوایای مختلف و عبور از خطوط قرمز را فراهم کرده است.
اکنون شاهد تولید و پخش فیلم و سریال‌هایی مانند تگزاس 2، زهرمار، درخونگاه، جن زیبا، شاه‌کش، کار کثیف، رحمان 1400، نهنگ آبی و متری شش و نیم هستیم که وقتی پای صحبت‌های خانواده‌های ایرانی می‌نشینیم، اذعان دارند که تماشای این فیلم‌ها حتی برای گروه جوان در کنار بزرگ‌ترهای خانواده شرم‌آور است؛ حتی برخی از فیلم‌ها موجب تشویش فکر و ذهن و حتی بدبینی انسان به اطرافیان و جامعه می‌شود.
 در این مسئله باید چند نکته را در نظر گرفت که آیا در تمام خانواده‌ها، مسئله محدودیت سنی برای تماشای فیلم در اولویت است؟ آیا در سالن‌های سینما، رده‌های سنی هم برای فروش بلیط در نظر گرفته می‌شود یا اینکه فقط می‌خواهند صندلی سالن‌های نمایش پر شود؟
در برخی از فیلم‌ها عفت کلام وجود ندارد
«پروانه معصومی» بازیگر سینما و تلویزیون در این رابطه اظهار داشت: اگر دقت کنید در برخی از فیلم‌ها چیزی به اسم عفت کلام وجود ندارد؛ بنده در یکی از شبکه‌های پربیننده تلویزیون سریالی را تماشا می‌کردم که زن به شوهرش می‌گفت» تو غلط کردی! تو نمی‌فهمی!» من تعجب می‌کنم که از تلویزیون این مسائل مطرح می‌شود.
وی با‌ اشاره به قید محدودیت سنی در فیلم‌های سینمایی و شبکه نمایش خانگی، گفت: وقتی در سینما و شبکه نمایش خانگی قید محدودیت سنی مطرح می‌شود، دیگر آزاد می‌شوند هر کاری دلشان می‌خواهد انجام بدهند؛ ضمن اینکه وقتی محدودیت سنی در فیلم‌ها قید می‌شود، افراد بیشتری برای دیدن فیلم علاقه نشان می‌دهند؛ چون معمولا افراد به چیزهایی که منع می‌شوند، رغبت بیشتری نشان می‌دهند.
این بازیگر سینما و تلویزیون ادامه داد: به‌نظرم باید ابتدا فرهنگ‌سازی شود که خانواده‌ها محدودیت سنی را در تماشای فیلم‌ها رعایت کنند. چون وقتی کودک و نوجوان پای فیلم‌های ضدفرهنگی می‌نشینند، تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این مسائل می‌تواند به فرهنگ جامعه لطمه بزند.
 حرف‌های غیرمتعارف
در فیلم‌ها مغایر با حریم خانواده است
محمد دیندار منتقد و مستندساز سینمایی درباره تولید فیلم‌هایی با محدودیت سنی اظهار داشت: با توجه به افزایش تولید فیلم با قید رده‌بندی سنی، این رده‌بندی نمی‌تواند مجوزی بر این باشد که سازمان سینمایی بگوید ما رده‌بندی کردیم و خانواده‌ها می‌توانند این فیلم را به فرزندان زیر 12 یا 15 سال نشان ندهند.
وی ادامه داد: بر اساس فرهنگ بومی، دینی و ایرانی ما یک حرمتی برای خانواده قائل هستیم که هر کلامی ‌را نمی‌توانیم در جمع بزرگسالان بیان کنیم اما در برخی از فیلم این حرف‌ها گفته می‌شود.
دیندار یادآور شد: جامعه ایرانی یک جامعه خانواده محور بوده لذا سینمای ایران باید بتواند خانواده را منسجم کند؛ اما تولید و نمایش فیلم‌هایی با قید محدودیت سنی که در آن کلام غیرمتعارف هم به کار برده می‌شود، اعضای خانواده را از هم دور می‌کند.
این منتقد و مستندساز سینمایی بیان داشت: مسئله رده‌بندی زمانی می‌تواند محقق شود که سینمای ایران تولیدات زیادی برای گروه کودک و نوجوان داشته باشد. ضمن اینکه در بین خانواده‌ها فرهنگ‌سازی شود که نوجوان و کودک فقط مجاز به دیدن فیلم‌های گروه سنی خودشان هستند.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیشتر فیلم‌ها با محدودیت سنی، محتوایی خانوادگی و کمدی دارند و خانواده‌ها علاقمند هستند با حضور همه اعضا آن را تماشا کند اما کلام‌های غیرمتعارف می‌تواند به فرهنگ خانواده و جامعه آسیب بزند.
جذب مخاطبان با قید محدودیت سنی
محمدحسین نیرومند کارشناس مسائل فرهنگی و هنری در این زمینه بیان داشت: بحث محدودیت سنی در تلویزیون، معنایی ندارد چراکه تلویزیون یک رسانه جمعی است و خانواده‌ها در کنار هم فیلم و سریال‌ها را تماشا می‌کنند؛ اما متأسفانه در قسمت‌هایی از برخی سریال‌ها محدودیت سنی مطرح می‌شود.
وی ادامه داد: به‌عنوان مثال در ماه مبارک رمضان امسال مجموعه «از یادها رفته» از تلویزیون پخش ‌شد؛ در این سریال صحنه‌هایی با محدودیت سنی وجود داشت که قبل از نمایش این صحنه‌ها منهای ۱۲ سال نشان می‌داد که در واقع افراد زیر 12 سال نباید این صحنه را ببینند؛ این کار غیرحرفه‌ای است؛ چراکه خانواده‌ها نمی‌توانند زمان پخش این صحنه‌ها چشم فرزندانشان را ببندند.
نیرومند پیرامون تولید فیلم‌های سینمایی با قید محدودیت سنی، یادآور شد: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شورایی به نام پروانه ساخت وجود دارد؛ دوستان فکر می‌کنند این شورا موظف است فیلم‌نامه‌ها را مطالعه کرده و نظر دهند که چه بخش‌های از این اثر باید ممیزی شود یا اینکه کیفیت لازم را برای تولید دارد یا خیر. در صورتی که وظیفه بسیار مهم شورا این است که به نکات قید محدودیت سنی توجه کرده و سبد محتوایی فیلم‌ها با ژانرهای اکشن، ‌ترسناک و کمدی و. .. را متوازن کنند.
وی اظهار داشت: البته یک نکته دیگر وجود دارد که وقتی در تبلیغ فیلم‌ها، محدودیت سنی مطرح می‌شود، این مسئله کارکرد جذب بیشتر مخاطبان را به همراه دارد و باید در شورای پروانه نمایش این مسئله کنترل شود و نگذارند کسی سوء استفاده کند.
بر اساس این گزارش، هر یک از کارشناسان فرهنگ و هنر نظراتی را درباره تولید و اکران فیلم‌هایی با مضامین ضدخانواده بیان کردند؛ نکته حائز اهمیت این است که بزرگان اخلاق و دین بر این مسئله تأکید دارند که تماشای هر صحنه و گوش دادن به هر صدایی در تفکر و زندگی بشریت به تدریج موثر است، پس تولید چنین فیلم‌هایی که می‌تواند به بنیان خانواده ضربه بزند، چه دردی را از جامعه دوا می‌کند؟