آیا سرطان ارثی است؟ (پزشکی)
برای بسیاری از مردم این سؤال مطرح است که آیا مبتلا شدن به سرطان ارثی است یا خیر؟
رئیس مرکز تحقیقات سرطان ایران در جدیدترین تحقیقات خود که به همراه گروه کارشناسانش آن را به سرانجام رسانده است، ضمن تاکید بر نکاتی مهم و جالب توجه که احتمالا برای نخستین بار است که می‌خوانید، به این پرسش مهم نیز پاسخ داده است.
پروفسور اسماعیل اکبری در این ارتباط اظهار داشت: اصطلاح «ارثي بودن» از نظر پزشكي به مواردي گفته می‌شود که تعدادي از فرزندان یک شخص بيمار، به آن مرض دچار شوند؛ كه بر حسب وجود ژن غالب در والدين مي‌تواند نصف فرزندان مبتلا شده و يك چهارم سالم و يك چهارم حامل ژن معيوب شوند.
پروفسور اکبری با اشاره به اینکه در سرطان‌ها چنين وضعي «كمياب» است و در بدترین شرایط ، كمتر از ۱۰٪ موارد سرطان‌ها ارثي هستند، اظهار داشت: بطور كلي هر وقت شخصی بخواهد به هر مرضي از جمله سرطان مبتلا شود، در سلول‌هاي وی تغييراتي پيدا مي‌شود و در ژن‌هاي مختص آن مرض هم تغييراتي پيش مي‌آيد.
پدر پزشکی جامعه‌نگر ایران با بیان اینکه اگر چه سرطان را ارثي و ژنتيك نمي‌دانيم اما به هر حال، سرطان با تغييرات ژنتيكي پيدا مي‌شود، تصریح کرد: شما عزیزان، گاهي يك يا چند نوع از سرطانی را در يك خانواده بيشتر مشاهده می‌کنید و به این جهت است که مردم تصور مي‌فرمايند سرطان ارثي است، اما چنين نيست،
اين موارد فاميلي و يا خانوادگي خوانده مي‌شوند، بطور كلي در چنين خانواده‌هايي احتمال بروز سرطان بيشتر از مردم عادي و در بعضي از سرطان‌ها حداکثر تا چهار برابر است، اما ارثي مطابق تعريفي كه در ابتدا گفته شد، نمي‌باشد.
وی افزود: براي اين اتفاق دلايل متفاوتی وجود دارد، مثل اینکه یک خانواده رفتار و عادات مشترکی دارند، غذاهاي مشابهي مصرف مي‌كنند، خلقيات رواني و معنوي مشابهي دارند و... و اين‌ها عوامل اصلي بروز خطر در آن خانواده هستند که از نظر علم سلولي، مولكولي و بيولوژيك، پاسخ‌گوي اين سؤالات علم «اپي‌ژنتيك» است.
پروفسور اکبری با اعلام اینکه علم اپي ژنتيك در حقيقت بررسی تغييرات مزمني است كه در بخشي از ژن‌ها پيش مي‌آيد و موجب انتقال عوامل خطر ايجاد يك بيماري و به‌عنوان مثال سرطان مي‌گردد، افزود: جالب است بدانيم كه عمر اين علم كوتاه بوده و كمتر از ١٥ سال است که عمومي شده است.
این فوق‌تخصص سرطان بیان داشت: اما در منابع اسلامي گفتارهاي متقني از اين موارد وجود دارد كه اعجاب‌آور است! به‌عنوان نمونه، در حديث شريفي از مولا امام صادق(ع) آمده است: كسب نامشروع و حرام در نسل آدمی آشکار مي‌شود! (کافی، ج ۱، ص ۳۶۳)
وی با بیان اینکه پس در مجموع باید گفت که سرطان ارثي نيست؛ اما با تخريب ژن‌های افراد به هر دلیلی، در طول نسل‌هاي مختلف مي‌تواند يك عامل خطر پيش بيايد، ادامه داد: فرض کنید پدر بزرگ عزیزی اهل دود و قليان و سيگار بوده است آنگاه اين موارد موجب تغييرات اپي ژنتيك در او شده و اکنون یعنی چند نسل بعد در نوه و نتيجه آن، اين ژن‌ها در محيط نامناسب جديدي قرار مي‌گيرند و موجب بروز سرطان در دختر يا پسر جواني مي‌شوند كه خودشان اهل دود نيستند! نکته آنجاست که به نوعی از آن پدربزرگ اين عامل خطر را دريافت كرده‌اند!!
پروفسور اکبری گفت: اين حرف بسيار مهمي است؛ اگر ما امروز خداي ناكرده آدم متقلب، زور‌گو، نامهربان، رباخوار( مصداق حدیث شریف فوق‌الذکر)، ریاکار و ... باشيم یا حق مردم را ضايع كنيم، یا اهل دروغ و غيبت باشيم و يا سبك زندگي مادي بدي داشته باشيم، همه و همه این اعمال در نسل‌هاي آينده ما هم (از طریقی که ذکر شد) تاثير می‌گذارند! يعني ما نه تنها در قبال خودمان مسئوليم بلكه در قبال همه نسل‌هاي آتي هم مسئوليت داريم! از همین رو، باید از خودمان بپرسیم چقدر مهم، ضروری و مناسب است که مسئولانه و مبتنی بر شریعت اصیل زندگي كنيم؟